Life in Media



................................................................................................................

မီဒီယာ ေခတ္ေျပာင္းခ်ိန္
ထက္အာင္ေက်ာ္  (၃၁-၀၁-၂၀၁၂)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ထား၀ယ္ေဒသ စည္းရံုးေရးခရီးစဥ္အေပၚ သတင္းဌာနအသီးသီးရဲ့ သတင္းတင္ျပပုံေတြကုိျကည့္ရင္း နားေထာင္ရင္းနဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀-နွစ္နီးပါးခန့္က က်ေနာ္တုိ့ တင္ျပခဲ့ဖူး တဲ့ ဒီပဲယင္းခရီးစဥ္တင္ျပပုံနဲ့ အေတာ္ကြာျခားသြားပီဆုိတာကုိ သတိထားလုိက္ မိပါတယ္။

 
၂၀၀၃ ေမလ ဒီပဲယင္းခရီးစဥ္တုန္းကဆုိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့အဖြဲ့ ဘယ္ေန့ ဘယ္ကုိ သြားမယ္။ ဘယ္ေနရာမွ ေဟာေျပာပဲြလုပ္မယ္။ ေဒသခံလူထုအေျခေနက ဘယ္လိုရွိတယ္ စသျဖင့္ ျကုိ သိနုိင္ဖုိ့ တယ္လီဖုန္းကုိဘဲ့အားကိုးပီး တခ်ိန္လုံးဆက္ေနရပါတယ္။ ေနာ္ေ၀း ကေန ျမန္မာနုိင္ငံဆီဖုန္းေခၚရ တာကလဲ ခက္သလားမေမးနဲ့။ ဆယ္ခါေခၚ တခါေလာက္ဘဲ့ ၀င္ပီး ေစ်းကလဲ အင္မတန္ျကီးပါတယ္။

အဲဒီလုိခဲရာခဲဆစ္ေမးထားရတဲ့သတင္းေတြကို ည ၈-နာရီ ၉-နာရီ၀န္းက်င္မွာ က်ေနာ္တုိ့ ျပည္ ပအေျခစုိက္ ေရဒီယုိေတြက ျပန္လြင့္ေတာ့မွ တျပည္လုံးက လူထုက သိခြင့္ရတဲ့အေျခေန မ်ဳီးပါ။ တယ္ လီဖုန္းဆက္လုိ့မရတဲ့ေန့ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ့လဲ ဘာမွကိုလြင့္စရာမရွိေတာ့ သလုိျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။


ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ သတင္းလုိက္ရတာက ဒီပဲယင္းေခတ္ကလုိမဟုတ္ေတာ့။ တယ္လီဖုန္းခ ကုန္စရာမလုိဘဲနဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့အဖြဲ့ ဘယ္ေန့ ထား၀ယ္ကိုေရာက္မယ္။ ဘယ္ေနရာေတြ ကိုသြားမယ္။ ေဒသခံလူထုက ျကုိဆုိဖုိ့ဘယ္လုိျပင္ဆင္ေနတယ္ ဆုိတဲ့သတင္းေတြ။ အထူူးသျဖင့္ ဓါတ္ပုံ ေတြကို Face book မွာ မီနစ္ပုိင္းအလုိက္  တက္လာေနတာကို ေတြ့ေနရပါတယ္။


နည္းပညာက မီဒီယာကုိ ေခတ္ေျပာင္းေစသလား

ဒီေမးခြန္းက ေမးစရမလုိေလာက္ေအာင္ ရွင္းေနတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဘာေျကာင့္လဲ ဆုိရင္ ဒီပဲယင္းေခတ္နဲ့ ဒီေန့ေခတ္ သတင္းတင္ျပပုံကြာတဲ့ အျပင္ ၂၀၀၇-ေရြ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးကာ လနဲ့ ဒီေန့ကာလ ျကားမွာေတာင္ သတင္းတင္ျပပုံေတြ က အေတာ္ကြာျခားသြားလုိ့ျဖစ္ပါတယ္။


၂၀၀၇ ၀န္းက်င္က ျမန္မာနုိင္ငံမွာ အင္တာနက္ဖြင့္ေပးကာစျဖစ္ပီး သတင္းဓါတ္ပုံေတြ အင္တာနက္ေပၚတင္ ရင္ အီလက္ထေရာနစ္ပုဒ္မေတြနဲ့ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အီးေမးလ္ပုိမႈနဲ့ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅-နွစ္စီက်သြားခဲ့တဲ့ မင္းကုိနုိင္ အပါ၀င္ ၈၈-မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္း သားေတြ။ ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္လုိ ပုဂုိလ္ေတြကုိျကည့္ရင္ သိသာနုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ အေျခေနက ဒီလုိမဟုတ္ေတာ့။ အီလက္ထေရာနစ္ပုဒ္မနဲ့ ဖမ္းဆီးခံရသူေတြ အပါ၀င္ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးနီးပါးကို ျပန္လြတ္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္။ အင္တာနက္ေတြကို အ ယင္လုိသိပ္မထိမ္းခ်ဳပ္ဘဲ အတုိင္းတာတခုအထိ လြတ္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္ဆုိေတာ့ အင္တာနက္သုံးသူ ေတြဟာ ေျကာက္ရြ့ံစရာမလုိဘဲ အမည္ရင္းေတြနဲ့ကုိ Face book ေပၚ ေပၚတင္ တင္ေနျကတာဟာ တ ကယ့္အားရစရာ အေျပာင္းလဲတခုအျဖစ္ က်ေနာ္ျမင္မိပါတယ္။

ဒါက Social media အပုိင္းပါ။ ဂ်ာနယ္ေတြကိုျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ ၂၀၀၃။ ၂၀၀၇ နဲ့ အခု ၂၀၁၂ အျကား လုံး၀ ေျပာင္းလဲသြားတာကို ေတြ့ရပါတယ္။ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းျဖစ္စဥ္တုန္းကဆုိရင္ ဘယ္ ဂ်ာနယ္ကမွ မေရးရဲတဲ့အျပင္ ေရးခြင့္လဲမရွိပါဘူး။ ၂၀၀၇ မွာလဲ အလားတူ ခပ္ဆင္ဆင္ပါဘဲ့။ ထူးထူး ျခားျခား ဂ်ာနယ္ေတြရဲ့အခန္းကန္ဒကုိ က်ေနာ္မေတြ့မိပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၁ ေနွာင္းပိုင္း နုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြလြတ္ေပးတဲ့သတင္းကေနစ ဂ်ာနယ္ေတြရဲ့အခန္းကန္ဒ အေတာ္အေရးပါလာပီး သူတုိ့ရဲ့ အင္တာနက္ ၀က္ဆုိက္ေပၚမွာ ထူးျခားသတင္းေတြကုိ မီနစ္ပုိင္းအလုိက္ေဖၚျပလာနုိင္တာဟာ ဒီေန ဂ်ာနယ္မီဒီယာေခါတ္ရဲ့ထူးျခားမႈျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ပမီဒီယာေတြကိုျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းေခါတ္ကနဲ့ ဘာမွမဆုိင္ေတာ့။ တယ္ လီဖုန္းအေျခခံ မီဒီယာကေန သတင္းေထာက္ကို္ယ္တုိင္ ကြင္းဆင္းေပးပုိ့တဲ့သတင္းေတြအျဖစ္သုိ့ အ သြင္ေျပာင္းလာနုိင္ခဲ့ပါတယ္။ နည္းပညာပုိင္းေျပာင္းလဲမႈရဲ့ ေနာက္ထပ္ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ DVB, VOA, RFA TV ေတြေပၚလာတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀-နွစ္၀န္းက်င္ ၂၀၀၃- ဒီပဲယင္း ကာလတုန္းက ဘယ္လုိမွမျဖစ္နုိင္ဘူးလုိ့ ထင္ထားတဲ့အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။


နုိင္ငံေရးအျမင္။ သေဘာတရားအယူအဆအေျပာင္းအလဲနဲ့ မီဒီယာ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ထား၀ယ္ေဒသခရီးစဥ္ သတင္းတင္ျပပုံ အေျပာင္းလဲနဲ့ပါတ္သက္ပီး က်ေနာ္စဥ္းစားေနစဥ္မွာ တုိက္ဆုိင္စြာထြက္ေပၚလာတဲ့သတင္းတပုဒ္ကေတာ့ ျပည္ပက မီဒီယာသမား ေတြပါ ပါ၀င္တဲ့ မီဒီယာ စီမီနာျကီးတခု ရန္ကုန္မွာ က်င္းပေနတယ္ဆုိတဲ့သတင္းပါ။


ဒီ စီမီနာ ဘယ္ ေလာက္အလုပ္ျဖစ္မလဲဆုိပီး ေစာဒကတက္သူေတြရွိေကာင္းရွိေန နုိင္ေပမဲ့ ျပည္ပမီဒီယာနဲ့ ျပည္တြင္း မီဒီယာသမားေတြ။ အစိုးရအရာရွိေတြအပါ၀င္ အားလုံးစားပဲြတခုတည္းထုိင္ပီး မီဒီယာအေျကာင္း ေဆြးေနြးနုိင္တာကုိက မီဒီယာ ေခတ္ အေျပာင္းလဲတခုအျဖစ္ က်ေနာ္က ျမင္ပါတယ္။

"ျပည္ပအားကုိး ပုဆိန္ရုိး အဆုိးျမင္၀ါဒီမ်ားအား ဆန့္က်င္ျက"
"BBC, VOA ရန္တုိက္ေပးေနသည္္။"
"RFA, DVB ေသြးထုိးေနသည္။"
"ခေလာက္ဆံ အေကာက္ျကံ။ ေလလႈိင္းသံ လူသတ္သမား။ နားမေယာင္ေလနဲ့ သတိထား"


ဆုိတဲ့ ေျကြးေျကာ္သံေတြကို ေန့စဥ္ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာေနာက္ေက်ာဖုံးကေန ဖယ္ပီးလုိ့ သိပ္မျကာ ေသး ခင္မွာ အဲဒီသတင္းဌာနက ဌာနမႈးေတြကုိယ္တုိင္ ရန္ကုန္က မီဒီယာ စီမီနာမွာ အစိုးရျပန္ျကားေရး အရာရွိေတြနဲဲ့ စကားတခုတည္းထုိင္ပီး ေဆြးေနြးေနတယ္ဆုိတာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ လပုိင္းေတြအထိ ဘယ္ လုိမွ မျဖစ္နုိင္ဘူးလုိ့ ထင္ထားတဲ့အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ လက္ရွိအစိုးရအပါ၀င္ နုိင္ငံေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွာပါ၀င္ပါတ္သက္ေနသူေတြရဲ့ နုိင္ငံ ေရးအျမင္။ သေဘာတရားအျမင္ေတြေျပာင္းလဲလာတာေျကာင့္လုိ့ က်ေနာ္ကျမင္ပါတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရကသြားေနတဲ့ လြတ္ေတာ္အခင္းအက်င္းသစ္။ နုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ့ဆက္ဆံမႈပုံစံသစ္။ လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့ေတြနဲ့ေဆြးေနြးမႈပုံစံသစ္။ နုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးပုံစံသစ္ေတြေျပာင္းလာရာကေန Sate Holder ေတြရဲ့ စဥ္းစားပုံေတြ။ Mindset ေတြ။ သေဘာတရားခံယူခ်က္ေတြေျပာင္းလဲလာတယ္ လုိ့ ယူဆမိပါတယ္။

ဆရာျကီး ဒဂုံတာရာရဲ့ စကားလုံးကုိ ငွားသုံးရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ "ရန္သူမရွိ မိတ္ေဆြသာရွိ။ နုိင္ငံ ေရးလုပ္တယ္ဆုိတာ ရန္သူကိုမိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းျဖစ္တယ္" ဆုိတဲ့ ဒသာနသစ္ကို ျမန္မာနုိင္ ငံသားေတြလက္ခံလာတဲ့သေဘာ။ အျမင္မတူ တုိ့ရန္သူဆုိျပီး နွစ္ ၆၀။ နွစ္ ၄၀။ နွစ္ ၂၀- တုိက္လာတာ ေတြကိုရပ္တန့္ပီး အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နုိ္င္မွ ငါတုိ့တုိင္းျပည္နဲ့လူမ်ဳိး သူမ်ားတုိင္းျပည္ေတြ သူမ်ားနုိင္ငံေတြေနာက္ အမွိလုိက္နုိင္လိမ့္မယ္လုိ့ အျမင္မွန္ရလာတဲ့သေဘာလုိ့ က်ေနာ္က ျမင္မိပါ တယ္။


အေရတြက္မွ အရည္ခ်င္းသုိ့ မီဒီယာသမားေတြကိုယ္တုိင္ေျပာင္းလဲေရး

နည္းပညာအရအေျပာင္းအလဲ။ သေဘာတရားအရ အေျပာင္းလဲေတြပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ မီဒီ ယာ သမားေတြကိုယ္တုိင္အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို့လုိေနပီဆုိတာကို ေဆြးေနြးခ်င္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ေတာ့ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းေခါတ္ကလုိ တယ္လီဖုန္းဆက္မရလုိ့။ တယ္လီဖုန္းလုိင္းမျကည္လုိ့ "သီးခံပါခင္ ဗ်ား" ဆုိပီး က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ေျခေပးေနလုိ့မရေတာ့။ "ဒိီသတင္းနဲ့ပါတ္သက္ပီး အစိုးရတာ ၀န္ရွိသူေတြကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမဲ့ ျပန္လည္ေျဖျကားျခင္းမရွိပါဘူးခင္ဗ်ား" ဆုိပီးလဲ က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ေျခေပးမေနသင့္ေတာ့ပါ။


ေနာက္တခါ ၂၀၀၇ ေရြ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခါတ္ ကလုိ လုံျခုံေရးအေျကာင္းျပပီး "လုံျခုံေရး အေျခေနအရ ပုံေတြကိုခုိးရုိက္ရလုိ့ တုန္-မႈန္ျခင္း သီးခံပါခင္ဗ်ား" ဆုိပီး က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ ေျခေပးေနရင္လဲ ပရိတ္သတ္က လက္ခံမွာမဟုတ္ေတာ့။ အင္တာနက္ေနွးလုိ့ပါလုိ့ အေျကာင္းျပပီး ကုိယ္သတင္းေထာက္ဆီကပုံမရဘဲ့ Face book ေပၚက ပုံေတြခ်ည္းစြတ္တင္ျပသေနတာမ်ဳိးကိုလဲ ပရိ သတ္က လက္ခံမွာမဟုတ္ေတာ့။ က်ေနာ္တုိ့အားလုံး သတင္းေထာက္ပီပီ ကြင္းထဲဆင္းပီး အလုပ္လုပ္ ျက ရပါေတာ့မယ္။

ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေ၀းကြာမႈ။ ဆက္သြယ္ေရးအားနဲမႈ။ နည္းပညာအားနဲမႈ။ လုံျခုံေရးစိတ္မခ်ရမႈ စသျဖင့္ စသျဖင့္ အယင္ကရွိခဲ့ဖူးတဲ့ အကန့္အသတ္ေတြကို က်ေနာ္တုိ့ ေက်ာ္ျဖတ္ဖုိ့အခ်ိန္ေရာက္ေနပါ ပီ။ ဒီအတြက္ က်ေနာ္တုိ့ မီဒီယာ သမားေတြအားလုံး အလုပ္က်ဳိးစားရပါလိမ့္မယ္။

တနာရီစာ သတင္းျပည့္ေရး။ နာရီ၀က္စာ သတင္းျပည့္ေရးကို ဦးစားေပးခဲ့တဲ့ ေခတ္က ေန အဲ ဒီတနာရီစာလြင့္တဲ့သတင္းေတြက ပရိတ္သတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္အက်ဳိးရွိနုိင္သလဲ။ လြင့္တဲ့သ တင္းေတြအားလုံး စံခ်ိန-စံညြန္း္မွီရဲ့လား။ သတင္းက်င့္၀တ္နဲ့ညီရဲ့လား။ စသျဖင့္ အေရတြက္ေခတ္က အရည္ခ်င္းေခတ္ကို က်ေနာ္တုိ့ေျပာင္းရပါလိမ့္မယ္။ တက္လွမ္းရပါလိမ့္မယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းနုိင္ငံက လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြလုိမ်ဳီးျဖစ္လာေအာင္ က်ေနာ္တို့ မီဒီယာသမားေတြ ျကုိးစားရပါလိမ့္မယ္။ နုိင္ ငံတကာနဲ့ယွဥ္နုိင္တဲ့သတင္းတင္ျပမႈေတြျဖစ္လာေအာင္ က်ေနာ္တုိ့ က်ဳိးစားရပါလိမ့္မယ္။

ဒါေတြ ဒါေတြဟာ ဒီေန့ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မီဒီယာ ေရစီးေျကာင္းအေပၚ ရႈျမင္ခ်က္ျဖစ္ပါ တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ့ လက္ရွိတုိးတက္ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ နုိင္ငံေရးလမ္းေျကာင္းကေန ေနာက္ျပန္က် မသြားေအာင္။ လူသုံးမ်ားေနတဲ့စကားလုံအရဆုိရင္ေတာ့ "ေနာက္ျပန္ဆုတ္လုိ့မရေတာ့တဲ့ ခုိင္မာတဲ့ အ ေျပာင္းလဲ" ျဖစ္သြားေအာင္ က်ေနာ္တုိ့အားလုံး ၀ုိင္း၀န္းက်ဳိးပန္းဖုိ့ အခ်ိန္ေရာက္ေနပီျဖစ္ေျကာင္း တင္ ျပလုိက္ရပါတယ္။................................................................................................................

ပဲြစားမဲ့ လြတ္လပ္ မီဒီယာေခတ္ကို တကယ္ေရာက္ေတာ့မလား
၀၆၁၀၁၁ (ထက္ေအာင္ေက်ာ္)

ျပီးခဲ့တဲ့ ေသာျကာေန့။ စက္တင္ဘာ ၃၀-ရက္ေန့မွာ ေမ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ထူးျခား သတင္း ၂-ပုဒ္ ကို တျပုိင္တည္း ျကားလုိက္ရပါတယ္။ ပထမ-တပုဒ္ကေတာ့ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံေရကာတာ စီမံကိန္းကုိ သူ့အစိုးရလက္ထက္မွာ ဆက္မလုပ္ဘဲ ယာယီ-ဆုိင္းငံ့ထားမယ္လုိ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ေျကျငာ ခ်က္ ပါ။ ျပည္ပအသံလြင့္ဌာနေတြရဲ့ သတင္းလြင့္ခ်ိန္မတုိင္မီတက္လာတဲ့ အဲဒီသတင္းကို Face book, Twitter နဲ့ အင္တာနက္သတင္းဆုိက္ေတြမွာဖတ္ရႈျပီး "တယ္ဟုတ္ပါလား။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ က တကယ္ဘဲ့ျပည္သူ့ဆႏၵကုိေလးစားေတာ့မလား" ဆုိပီး စိတ္ကူးယဥ္လုိ့ေကာင္းတုန္း။

အဲဒီေပ်ာ္ရြင္ဘြယ္ သတင္းနဲ့ ဆန့္က်င့္ဘက္သတင္းတပုဒ္ က်ေနာ့္ Face Book ေပၚေရာက္ လာပါတယ္။ "ဒီဗီြဘီ-သတင္းဌာနအတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃-သိန္းေက်ာ္ အလဲြသုံးစားလုပ္မႈျကီးရွိ ေနတဲ့အတြက္ ဒိကိစၥကုိ ေနာ္ေ၀း ရဲ ဆီတုိင္ပီး တရားရံုးကေန စစ္ေဆးေတာ့မယ္" တဲ့။ ဒီကိစၥအတြက္ ျပည္တြင္း ယူဂ်ီ-လုပ္ေနတဲ့အဖြဲ့က တာ၀န္ရွိသူ ၃-ဦးကို စစ္ေဆးမွာျဖစ္ပီး ညြန္မႈး ၂-ဦးကေတာ့ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ကေန ေခတၱနႈတ္ထြက္ထားတယ္။ ဘုတ္အဖြဲ့၀င္တဦးျဖစ္သူ စပ္ဟန္ေညာင္ေရြက ယာယီ ညြန္မႈးအျဖစ္တာ၀န္ယူေပးထားတယ္...တဲ့။ ဘာေတြျဖစ္ကုန္ျကပီလဲ။ ဒီဗီြဘီ-ထဲမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ကုန္ျကပီလဲ။

တာ၀န္အရေျပာမယ္ဆုိရင္ ဒီဗီြဘီ-အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ့ကေန လြန္ခဲ့တဲ့ေမလကတည္း က က်ေနာ္ ကုိ အလုပ္ကေနထုတ္ပစ္ထားပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ္နဲ့ ဘာမွမဆုိင္ေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ပရိတ္သတ္ေတြ။ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြက ဒီလာဒ္စားမႈအေျကာင္းကုိ က်ေနာ္ဆီ တခ်ိန္လုံးေမးလာေန လုိ့ ေသာျကာေန့ကေနအခုထိ အဲဒီေမးခြန္းေတြကိုေျဖေနရတာကိုက က်ေနာ့္အတြက္ အလုပ္ျကီး တခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလုိတဦးခ်င္းကို ေျဖေနတာနဲ့စာရင္ စာနဲ့ေပနဲ့ေရးပီး သိသေလာက္တင္ေပးလုိက္ရင္ ပုိေကာင္းမလားလုိ့စဥ္းစားမိရင္းနဲ့ ဒီေဆာင္းပါးျဖစ္လာတယ္ဆုိပါေတာ့။



ဒီဗီြဘီ-အစ မာနယ္ပုေလာက

"လူေတြဟာ ဆင္းရဲမႈဒဏ္ကိုခံနုိင္ေပမဲ့ ခ်မ္းသာမႈဒဏ္ကို မခံနုိင္ျကဘူး" ဆုိတဲ့စကားလုံးကုိ အစက က်ေနာ္သိပ္နားမလည္ခဲ့။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ ဒီစကားလုံးရဲ့ အဓိပယ္ကုိ ဒီဗီြဘီ-က လက္ေတြ့ ျပလုိက္ပါပီ။ အခုျဖစ္သြားတဲ့ မဟာလာဒ္စားမႈျကီးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ ၂၀ ဒီဗီြဘီ-စတင္ ထူေထာင္ကာစ ၁၉၉၂-တုန္းကဆုိရင္ ဘယ္လိုမွေပၚလာစရာအေျကာင္းမရွိ။ ဘာေျကာင့္လဲဆုိရင္ အဲဒီကာလက စား စရာလာဒ္နဲနဲေလးမွမရွိေသးတဲ့အျပင္ ထမင္းေတာင္နပ္မွန္ေအာင္ စားနုိင္ဖုိ့မလြယ္ခဲ့တဲ့ အေျခေနက ေန ဒီဗီြဘီ-ဆုိတဲ့မီဒီယာတခုျဖစ္လာေအာင္ စတင္ျကိုးစားလာခဲ့ျကလုိ့ပါ။

ဒါေမပဲ့ အခုနွစ္ ၂၀-ျကာပီး တဲ့အခါမွာေတာ့ "စုိင္ေကာ္လုိ့ နယ္စပ္က်ြန္းပင္တန္းကေန ေအာ္စလုိျမုိက ထင္ရူးပင္တန္ေပၚေရာက္ လာတဲ့ မုိက္ကယ္-သာဂိ တုိ့လဲ လွည္းနဲ့နြားနဲ့။ အိမ္နဲ့ကားနဲ့။ လက္ပေတာ့နဲ့ အုိင္းပက္နဲ့... ရံုးပစၥည္း လား ကုိယ္ပုိင္လား သိပ္မကြဲျပားေတာ့တဲ့ဘ၀..." စသျဖင့္- အေျခေနက လုံ၀ေျပာင္းပီး ေအာက္ေျခ လြတ္ ဘ၀ေမ့သြားရာကေန အခုလုိ မဟာလာဒ္စားမႈျကီး ျဖစ္လာတယ္လုိ့ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။

၈-ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံအပီး က်ေနာ္တုိ့ေက်ာင္းသားေတြ နယ္စပ္ေဒသဆီေတာခုိကာစ။ ABSDF လႈပ္ရွားမႈအရွိန္ေကာင္းေနစဥ္။ ၁၉၉၁-မွာ ျမန္မာ့ဒိီမုိကေရစီလႈပ္ရွုားမႈေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုျကည္ကုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနုိဗယ္ဆုရွင္အျဖစ္ ေအာ္စလုိအေျခစုိက္ နုိဗယ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မီတီ ကေျကျငာလုိက္ပါတယ္။ အဲဒီ နုိဗယ္ဆုေပးပြဲဆီေရာက္လာတဲ့ အမ်ဳိးသားညြန့္ေပါင္းအစိုးရ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ နဲ့ ေနာ္ေ၀းတာ၀န္ရွိသူေတြျကား ေဆြးေနြးရာကေန ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားသူေတြကုိ ဘာအကူညီ ေပးရင္ေကာင္းမလဲလုိ့ ေနာ္ေ၀းဖက္ကေမးျမန္းခဲ့တယ္လုိ့ဆုိပါတယ္။ အဲဒီကအစျပုပီး ေရဒီယုိ-တခု ေထာင္ေပးရင္ေကာင္းမွာဘဲ့ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေပၚလာရာကေန ၁၉၉၂ ဇူလုိင္လ ၁၉-ရက္ေန့ အာဇာ နည္ေန့ျကီးမွာ အခု ျပသာနာေပါင္းစုံနဲ့ျကုံေနရတဲ့ ဒီဗီြဘီ-အသံလြင့္ဌာနဆုိတာ စတင္ေပၚ ေပါက္လာ တာျဖစ္ပါတယ္။

အသံလြင့္ဌာနျကီးေပၚလာတယ္ဆုိလုိ့ စီအင္အင္။ ဘီဘီစီ-တုိ့လုိ တာ၀ါတုိင္ေတြ။ စေလာင္း ေတြနဲ့ ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္ ရံုးခန္းျကီးလုိ့ မထင္လုိက္ပါနဲ့။ တေန့မွေဒၚလာ ၁၀၀- ေတာင္မေပးရတဲ့ ေစ်းေပါတဲ့ ေအာ္စလုိဟုိတယ္ အခန္းတခုမွာယာယီရံုးခန္းဖြင့္ထားပိး ထုတ္လုပ္မႈအားလုံးကို ေတာ္ လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပုေလာကေန ထုတ္လုပ္ခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္အမွတ္မမွားဘူးဆုိရင္ ပထမ-ဆုံး ၁၉၉၂ ဇူလုိင္လ ၁၉-ရက္ေန့မွာအသံလွြင့္မဲ့ မီနစ္ ၃၀-စာ တိတ္ေခြေလးကို မာနယ္ပုေလာကေန ထုတ္ လုပ္ပီး ေအာ္စလုိကုိ စာတုိက္နဲ့ပုိ့။ ေအာ္စလုိကေနတဆင့္ အသံလြင့္ရံုရွိတဲ့ ...သမုဒရာထဲက ျမုိတ ခုဆီ စာတုိက္နဲ့ပုိ့ခဲ့ရပီးမွ စတင္အသံလြင့္ခဲ့ရတာပါ။

ပထမ-ဆုံးေန့လြင္တဲ့ အသံက ဖမ္းလုိ့ရတခ်က္။ မရတခ်က္။ ဒါေမပဲ့ ျပသာနာမရွိ။ ရုပ္၀တၱဳ ပစၥည္းေတြမျပည့္စုံေသးေပမဲ့ စိတ္ဓါတ္နဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ အျပည့္အလ်ွံရွိေနတဲ့ကာလဆုိေတာ့ စိတ္ပ်က္ အားငယ္ျခင္းအလ်င္းမရွိ။ အဲဒီကစပီး တဆင့္ပီးတဆင့္က်ဳိးစားလာခဲ့တဲ့ ဒီဗီြဘီ-ဟာ ေတာ္လွန္ေရး မီဒီယာတခုအျဖစ္ တေျဖးေျဖးနဲ့ထင္ရွားလာခဲ့ေပါ့။ ABSDF ေတာင္ပုိင္းေဒသ ျပန္ျကားတာ၀န္ခံျဖစ္ခဲ့ ဖူးတဲ့ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ကေတာ့ ၁၉၉၅-ေနွာင္းပုိင္းမွာမွ ဒီဗီြဘီ- နယ္သတင္းေထာက္ျဖစ္လာသူပါ။ ေတာင္ပုိင္းေဒသတခုလုံးအတြက္ တလမွ ဘတ္ေငြ ၂၀၀၀-နဲ့စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရပီး နယ္စပ္သတင္း ေတြ။ တုိက္ပဲြသတင္းေတြကို လူျကုံ။ ကားျကုံနဲ့ ေတာထဲကေန ထုိင္းထဲပုိ့။ အဲဒီကတဆင့္ ဘန္ေကာက္ ABSDF ရံုးကေန ဖက္စ္နဲ့ထုိးပီး ေအာ္စလုိက ၀ါရင့္သတင္းအယ္ဒီတာ ေဒါက္တာေအာင္ခင္ တုိ့ဆီ ပုိ့ ေပးခဲ့ရတဲ့ဘ၀ကေန စတင္ခဲ့ရတာပါ။

ကြယ္လြန္သြားပီျဖစ္တဲ့ ေကအန္ယူ-မွ ပဒုိမန္းရွာလာဖန္းတုိ့။ ဒီဗီြဘီ-က ကိုစုိး၀င္းညုိတုိ့ဟာ ဒီဗီြဘီ ေခတ္ဦးပုိင္း မာနယ္ပုေလာစတူဒီယုိကုိ ေကာင္းေကာင္းမီခဲ့သူေတြေပါ့။ စတူဒီယုိ အသံမလုံလုိ့ မုဒံုေစာင္ေတြကာပီး အသံသြင္းခဲ့ရတာေတြ။ ေခါတ္မီအသံဖမ္းစက္ေတြမရွိလုိ့ ရုိးရုိးကက္ဆက္ျကီးနဲ့ ဒိီအတုိင္း အသံဖမ္းခဲ့့ရတာေတြ။ လ်ွပ္စစ္မီးမရွိလုိ့ ဖုေရာင္းတုိင္မီးနဲ့ သတင္းဖတ္ရ။ ဇါတ္လမ္းအတြက္ အသံေတြ ဖတ္္ခဲ့ရတာေတြ။ စသျဖင့္. စသျဖင့္ ဒီဗီြဘီ-ေခတ္ဦးကာလ အေျခေနေတြကို မာနယ္ ပုေလာနဲ့ ေဒါင္းဂြင္ဖက္မွာ တာ၀န္ထမ္းဖူးတဲ့ ABSDF ရဲေဘာ္ေတြ။ ေကအန္ယူ-နဲ့ မဟာမိတ္အဖြဲ့စည္း အသီးသီးကပုဂိုလ္ေတြ က်ေနာ့္ထက္ ပိုသိျကပါလိမ့္မယ္။


မရွိအတူတူ ရွိလာတဲ့အခါ အားလုံးငါယူမယ္

"မရွိအတူ။ ရွိအတူ"။ "ေအးအတူ ပူအမွ်" ဆုိတဲ့စကားလုံးေတြဟာလဲ ဒီဗီြဘီ-ေခါတ္သစ္ လူျကီးမင္းေတြနဲ့ေတြ့ေတာ့မွဘဲ့ အဘိဓာန္ထဲကေန ျပန္ျဖုတ္ရမလုိ။ အနဲဆုံးေတာ့ ျပန္ျပင္ရမလုိ ျဖစ္ လာေနပါပီ။ ဘာမွမရွိခင္က အားလုံးနီးပါး အုိေက-ျပေနတဲ့ ဒီဗြီဘီ-ဟာ ၂၀၀၅-အေစာပိုင္း တီဗီြ-စတင္ ထူေထာင္ရာကေနစပီး အကဲြအျပဲဇါတ္လမ္းနဲ့ ေငြေျကးအရႈပ္ရွင္းျပသာနာေတြ စတင္ထြက္ေပၚလာ တာကို က်ေနာ္သတိျပုမိပါတယ္။

၂၀၀၅-မတုိင္မွီ ဇါတ္လမ္းအက်ဥ္းေလးကိုေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျကားတခ်က္မျကားတခ်က္နဲ့ ဖြက္ခ်က္-ဖြတ္ခ်က္-သြားေနရတဲ့ ေရဒီယုိလုိင္းဟာ ၁၉၉၉။ ၉-ေလးလုံး ကာလမွာ နဲနဲအရွိန္ရလာတယ္လုိ့ထင္ပါတယ္။ စြမ္းအားျမင့္ေက်ာင္းသားစစ္သည္ေတာ္မ်ားအဖြဲ့က ဘန္ေကာက္ သံရံုးကို၀င္စီးတဲ့အခ်ိန္။ ဘုရားသခင္တပ္မေတာ္က ရတ္ခ်ပူရီေဆးရံုကုိ ၀င္သိမ္းတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ လုိက္ဖ္သတင္းေတြ တင္ဆက္ေပးနုိင္ခဲ့ပီး တျခားစင္ျပုိင္ေရဒီယုိေတြက ျပုိင္ဖက္တခု ေရဒိီယုိတခုအျဖစ္ တစုံတရာအသိမွတ္ျပုတဲ့အဆင့္ဆီေရာက္လာတယ္လုိ့ျမင္မိပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ နယ္စပ္က အတုိက္ခံလႈပ္ရွားမႈသတင္း။ တုိင္းရင္းသားေဒသက လူ့ အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖါက္ခံရမႈသတင္း။ ရြာနီးျခုံစပ္က ေတာသတင္း။ ရြာသတင္း။ တပ္တြင္းျခစားမႈ သတင္း ေတြနဲ့ ဒီဗီြဘီ-ပုိပီး ေခါတ္စားလာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၂ ၀န္းက်င္မွာေတာ့ ၀ါရင့္နုိင္ငံေရးသမားျကီး သခင္ သိန္းေဖ-လုိပုဂုိလ္မ်ဳိးက ဒိဗြီဘီ-ကို အင္တာဗ်ဳးေပးတဲ့အထိ အေျခေနက တုိးတက္လာပါတယ္။ ဒီဗီြဘီ-ေရဒီယုိရဲ့ ေခါတ္ေကာင္းဆုံးကာလကေတာ့ ၂၀၀၃- ဒီပဲယင္းအေရးခင္းကာလလုိ့ေျပာရမယ္ထင္ပါ တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ စည္းရံုးေရးခရီးစဥ္ေတြကို ေန့စဥ္သတင္းလုိက္ရင္းနဲ့ သတင္းကြန္ ယက္ ပုိမုိက်ယ္ျပန့္လာပီး စီတဇင္ဂ်ာနယ္လစ္အမ်ားအျပားကို က်ေနာ္တုိ့ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ အခ်ိန္ထိ ယူဂ်ီ-နက္၀မရွိ။ လခစား ျပည္တြင္းသတင္း ေထာက္မရွိ။ သတင္းလုိက္ေပးသူေတြ။ တယ္လီ ဖုန္း အင္တာဗ်ဳးလုပ္ဖုိ့ လူေခၚေပးသူေတြကို က်ေနာ္တုိ့လစာထဲက အနဲအက်ဥ္းဖဲ့ပီး မုန့္ဖုိးေပးယုံ ထက္ပုိတဲ့ ေထာက္ပ့ံမႈမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ့မလုပ္နုိင္ေသးပါ။ တဖက္က က်ေနာ္တုိ့ကို ကူညီခဲ့သူေတြကလဲ အန္အယ္ဒီ-ပါတီ၀င္ လူငယ္ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ေငြေျကးကိစၥကုိ စကားထဲထည့္ေျပာဖုိ့မလုိခဲ့ပါ။ သူတုိ့ နဲ့က်ေနာ္တုိ့ျကား ဘာပဲြစားမွမရွိဘဲ ေအာ္စလုိ-ရန္ကုန္ တုိက္ရုိက္ ဆက္သြယ္မႈေတြနဲ့ဘဲ့ က်ေနာ္တုိ့ သြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

တဖက္မွာ ဒိီလုိေအာင္ျမင္မႈေတြရေနေပမဲ့ ေလလႈို္င္းကေတာ့ တျခားေရဒီယုိေတြနဲ့စာရင္ အား နဲေနဆဲပါ။ ၁၀-နွစ္ေက်ာ္လုံးလုံးက်ဳိးစားအေျဖရွာခဲ့ေသာ္လဲဘဲ့ (လြတ္လပ္တဲ့မီဒီယာလုိ့ ကုိယ္ဘာသာ ေျကျငာထားေပမဲ့ နုိင္ငံတကာဖက္ကေတာ့ အတုိက္ခံနုိင္ငံေရးမီဒီယာလုိ့ ျမင္ေနဆဲျဖစ္တာေျကာင့္ အာရွေဒသမွာ ထပ္ဆင့္အသံလြင့္ရံုထားဖုိ့ခြင့္ျပုခ်က္မေပးတဲ့အတြက္) ေလလႈိင္းကေကာင္းမလာ။ ဒီလုိ အခ်ိန္မွာ စေလာင္း တိီဗီြ-လြင့္ရင္ ေကာင္းမယ္ဆုိပီး ဒီဗီြဘီ-လူျကီးမင္းေတြျကား အျကံတခုေပၚလာပါ တယ္။

ဒီကိစၥကုိ က်ေနာ္တုိ့ျကားေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ "ေခါတ္နဲ့အညီ မီဒီယာအသစ္ တခုေပၚလာတာ ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရွိပီးသားကုိအေသခ်ာနုိင္ေအာင္ကုိင္ပီးမွ အသစ္ကိုခ်ဲ့တာကိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမယ္ထင္တယ္။ မူလရွိပီးသား အေျခမခုိင္ေသးဘဲ့နဲ့ ခ်ဲ့တာကိုနင္းကန္လုပ္မိရင္ ရွိပီးသားလဲ အားနဲ။ အသစ္လဲ အလုပ္မျဖစ္တာနဲ့ျကုံရနုိင္တယ္"လုိ့ က်ေနာ္ အျကံျပုခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေမပဲ့ ဒုိနာေတြ ကလဲ အဆင္သင့္ရွိေနပီဆုိေတာ့ က်ေနာ္ရဲ့ အျကံျပုခ်က္ကို ဘယ္သူမွ အေလးမထား။ ဒီလုိနဲ့ ၂၀၀၄-ေနွာင္းပုိင္း။ ၂၀၀၅-အေစာပိုင္းမွာ တီဗီြ-စတင္လာခဲ့တယ္ဆုိပါေတာ့။

ပထမ-ပုိင္းထုတ္လုပ္မႈအားလုံးကုိ ဘန္ေကာက္အေျခစုိက္ အဖြဲ့တခုကသီးျခားတာ၀န္ယူလုပ္ ေပးတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ့ ေအာ္စလုိ၀န္ထမ္းေတြနဲ့ တုိက္ရုိက္ပါတ္သက္မႈဘာမွမရွိခဲ့။ (အခု ျပသာနာ တက္ေနတဲ့ ဘားမားဗီြေဂ်အဖြဲ့နဲ့ အဲဒီ ၂၀၀၅-အဖြဲ့ ခပ္ဆင္ဆင္တူမလားဘဲ့။ ဒိီ ၂-ဖြဲ့စလုံးဟာ ဒိီဗီြဘီ-ရဲ့ အျမဲတန္း၀န္ထမ္း လူေဟာင္းေတြထဲကမဟုတ္ဘဲ အျခားအဖြဲ့တခုခုမွာလုပ္ေနသူေတြကို လုိအပ္ခ်က္ အရအေရးေပၚ ဆြဲခန့္လုိက္တဲ့ သေဘာပုိေဆာင္တယ္လုိထင္ျမင္မိပါတယ္) သိပ္မျကာပါဘူး။ ျပသာနာ ကစေတာ့တာပါဘဲ့။ တီဗီြ-ထုတ္လုပ္ေရးကိုတာ၀န္ယူထားတဲ့ ဘန္ေကာက္အဖြဲ့နဲ့ ေအာ္စလုိက ညြန္မႈး ေတြအျကား ေငြေရးေျကးေရးအပါ၀င္ က်ေနာ္တုိ့အတိအက် မသိရတဲ့။ အခုခ်ိန္ထိလဲ တရား၀င္ရွင္း လင္းခ်က္မရွိေသးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ့ပါတ္သက္ပီး ကြဲျက ျပဲျကတာပါ။

ဒီလုိနဲ့ အဲဒီ တီဗီြ-စေလာင္းျကီးဟာ က်ေနာ္တုိ့ ေအာ္စလုိ၀န္ထမ္းေတြရဲ့ ပခုံးေပၚက်လာပါေလ ေရာ။ အလုပ္ကစလဲစထားပီးသား။ ပရိတ္သတ္ကလဲ တစုံတရာရွိေနပီးသား။ ေအာင္ျမင္မႈကလဲ တစုံ တရာရထားပီးသား။ ေနာက္ဆုံးေပၚမီဒီယာအသစ္လဲျဖစ္ေနတယ္ဆုိေတာ့ "ပစ္ရမွာလဲ ဆီရြဲြရြဲ။ စားရမွာ လဲ သဲရွပ္ရွပ္" ဆုိသလုိ မပစ္ရက္တဲ့ က်ေနာ္တုိ့ဟာ က်ရာတာ၀န္ ေက်ျပြန္ခဲ့ရျပန္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေရွ့မွာ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့ မူလ-လက္ေဟာင္း ကုိစုိး၀င္းညုိတေယာက္ကေတာ့ မူလဒီဗီြဘီ-မွာအလုပ္ခန့္တုန္းက ေရဒီယုိဘဲ့ပါပီး တီဗီြ-မပါဘူး။ တီဗီြ-အေျကာင္း သူနားမလည္လုိ့မလုပ္နုိင္ဘူး။ ေရဒီယုိတခုတည္းဘဲ့ လုပ္ပါရေစဆုိပီး ကန့္ကြက္ရာကေန အလုပ္ကေန အထုတ္ခံရ။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ စိတ္ညစ္ဘ၀ပ်က္ပီး ဘ၀တပါး ေျပာင္းသြားတဲ့အထိပါဘဲ့။

တဖက္မွာ ဒိီလုိအဆင္မေျပမႈေတြရွိေနခဲ့ေပမဲ့ တျခားတဖက္မွာလဲ့ အခုျပသာနာတက္ေနတဲ့ ဘားမားဗီြေဂ်-ျဖစ္လာမဲ့ ယူူဂ်ီ-အဖြဲ့ကို ညြန္မႈးေတြက ဆက္သြယ္မိခဲ့တယ္ဆုိပါေတာ့။ ကံေကာင္းတာ လား။ ကံဆုိးတာလားမေျပာတတ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၂၀၀၇-ေရြ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ့ တည့္တည့္တုိးပီး ဒီဗီြဘီ-တီဗီြဟာ အထြတ္အထိပ္ေရာက္တဲ့အထိ ေအာင္ျမင္မႈေတြနဲ့ျကုံလုိက္ရပါတယ္။ က်ေနာ္မွတ္မိ သေလာက္ဆုိရင္ တပါတ္တျကိမ္လြင့္ေနတဲ့ တီဗြီ-ကုိ ေရြ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလအတြင္း ေန့စဥ္ လြင့္ဖုိ့။ ျဖစ္နုိင္ရင္ ၂၄-နာရီအထိလြင့္ဖုိ့ က်ေနာ္တုိ့အျကား ထပ္ေဆြးေႏြးျကပါတယ္။ ဒီတျကိမ္မွာေတာ့ က်ေနာ္တင္မကဘဲ ညြန္မႈး ၂-ဦးထဲက တဦးကပါ "က်ေနာ္တုိ့ခ်ဲ့တာ သိပ္အရွိန္ျမန္ေနသလားမသိဘူး။ မနုိင္မနင္းျဖစ္မွာကို စုိးရိမ္မိတယ္" လုိ့ ေရြ၀ါေရာင္ကာလ မီဒီယာေအာင္ပဲြခံ အခန္းနားတခုအတြင္း ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အရွိန္အဟုန္ျပင္းျပင္းနဲ့ ေအာင္ျမင္မႈဆက္တုိက္ရေနျပီျဖစ္တဲ့ တီဗီြ-ကို ဘယ္လုိမွဆဲြ ထားလုိ့မရေတာ့။ ဒီလုိနဲ့ ဒီဗြီဘီ-တီဗီြဟာ ျမန္မာမီဒီယာေလာကမွာတင္မက နုိင္ငံတကာမီဒီယာေလာ ကအထိပါ ေက်ာ္ျကားသြားပီး ေရြေခါတ္ကို ေရာက္သြားခဲ့တယ္ဆုိပါေတာ့။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဘာ မားဗြီေဂ်-ဆုိတဲ့ ရုပ္ရွင္ဟာ ေဟာလီး၀ုဒ္ ေအာ္စကာရနုိင္တဲ့ အထိတန္း၀င္သြားသလုိ အဲဒီေနာက္ပုိင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းရုပ္သံတုိ့။ ဗုိလ္မႈးစိုင္းသိန္း၀င္း အကူညီနဲ့ျဖစ္လာတဲ့ ညူးကရီးယားရုပ္သံ တုိ့ဟာ ဒီဗီြဘီ-တီဗီြ-ကို ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ စံခ်ိန္သစ္တင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒိလုိေအာင္ျမင္မူေတြနဲ့အတူ ေငြေျကးေတြ။ အလႈရွင္ေတြဟာလဲ ဒီဗီြဘီ-ဆီ အရွိန္အဟုန္နဲ့စီး ဆင္းလာခဲ့ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္ကစပီး ဒီဗီြဘီ-ထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူေတြျကား ေအာက္ေျခလြတ္မႈေတြ။ အေ၀မတည့္မႈေတြ။ အခ်င္းခ်င္းျကားအျပစ္ရွာေ၀ဖန္မႈေတြ။ သူ့လူ ကိုယ့္လူေမြးမႈေတြ။ တုိးလာတာကို က်ေနာ္္သတိထားမိပါတယ္။




ထိပ္ဆုံးေရာက္ပီးရင္ေတာ့ အက်သက္သာေအာင္သာ ကရုစုိက္ေပေတာ့

"ထိပ္ဆုံးေရာက္ပီးရင္ေတာ့ ခ်န္ပီယံ-ဆုကုိ ဆက္ထိမ္းထားဖုိ့မလြယ္ဘူး။ ေျကာင္က် က်နုိင္ ေအာင္ေတာ့ ေလ့က်င့္ထားရမယ္" ထိပ္ဆုံးေရာက္ဖူးသူတုိင္း။ ဒါမွမဟုတ္ ထိပ္ဆုံးကိုေရာက္ေနသူ ေတြကို သူတုိ့ရဲ့မိတ္ေဆြေတြက ေျပာေနျကစကားလုံးတခုပါ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တန္းမွာေတာ့ ေအာင္ျမင္ ေနသူေတြဟာ အဲဒီလုိေလ့က်င့္ဖုိ့ အခ်ိန္မရျက။ ေလ့က်င့္ရေကာင္းမွန္းလဲသိပ္မသိျက။ ေအာင္ျမင္မႈ ဆုိတာ အျမဲတန္းရေနလိမ့္မယ္လုိ့ဘဲ့ မသိစိတ္ထဲထင္ေနပီး ေအာင္ျမင္မႈအေပၚ သာယာေနရင္းနဲ့ အ ခ်ိန္ေတြကုန္လြန္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ အခု ဒီဗီြဘီ-ရဲ့ ေျကာင္က်မဟုတ္တဲ့ ျပုတ္က်ျခင္းကလဲ ဒီနည္းအ တုိင္းဘဲ့လုိ့ ထင္ျမင္မိပါတယ္။

ဘာေျကာင့္ ဒီလုိျဖစ္လာခဲ့တာလဲ။ အယ္ဒီတာေတြ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေတြ။ ေငြကိုင္ေနသူေတြ။ ယူဂ်ီ-ဆရာေတြရဲ့ အားနဲခ်က္ေျကာင့္လား။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းမႈမရွိေသးတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ့နုိင္ငံေရး အ ေျခေနေျကာင့္လား။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လူ-ေျကာင့္လား။ မူ-ေျကာင့္လား။ က်ေနာ္ ဘဲ့ျဖစ္ျဖစ္။ ခင္ဗ်ားဘဲ့ျဖစ္ျဖစ္ သူတို့ေနရာမွာသာတာ၀န္ယူရမယ္ဆုိရင္ သူတုိ့လုိဘဲ့ လာဒ္စားမိျကမွာ လား။ ဆက္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

တကယ္ကေတာ့ ယူဂ်ီ-နက္၀မွာ ေငြေျကးျပသာနာတက္တယ္ဆုိတာဟာ သတင္းထူးမဟုတ္ ပါ။ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခါတ္။ ဂ်ပန္ေခါတ္ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈသမုိင္းေတြမွာလဲ ဒီလုိျပသာနာေတြရွိခဲ့ဖူး တယ္ဆုိတာကို စာေတြထဲမွာ က်ေနာ္ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ေတာခုိလာတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမူ နစ္ပါတီကေန အစျပုပီး အခုေနာက္ဆုံး ABSDF လုိေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့ေတြ။ ေတာ္လွန္ေရးတပုိင္း။ NGO တပုိင္းအဖြဲ့ေတြ။ စသျဖင့္ နယ္စပ္တေက်ာက အဖြဲ့ေပါင္းစုံမွာ ဒီလုိျပသာနာမ်ဳိး ေနစဥ္လုိလုိျကုံ ေနရတယ္ဆုိတာကို ယူဂ်ီ-လုပ္ငန္းနဲ့နီးစပ္သူတုိင္း အသိျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တျခားအဖြဲ့ေတြမွာ လာဒ္ စားတာသိပ္မေပၚဘဲ ဒီဗီြဘီ-လာဒ္စားမွ ဘာလုိ့ သတင္းထူးအျဖစ္ဟုိးေလးတေက်ာ္ျဖစ္သြားတာလဲ။ စားတာသိပ္မ်ားသြားလုိ့လား။ မီဒီယာ-အဖြဲ့ျဖစ္ေနလုိ့ ၀ုိင္းအားေပးျကတာလား။ ခ်င္းမုိင္အေျခစိုက္ ေတာ္လွန္ေရး-အန္ဂ်ီအုိ-ရံုးတခုက ေငြကို္င္တဦးလုိ ေငြေတြ သန္းနဲ့ခ်ီယူပီး ထြက္ေျပးခြင့္မေပးလုိက္လုိ့ လား။ ABSDF ေခါတ္ဦးပုိင္းက ကုိေအာင္ဟိန္းလုိမ်ဳီး ေငြ ယူပီး ရန္ကုန္ ျပန္၀င္သြားနုိင္တဲ့ေခါတ္ ကုန္ သြားလုိ့လား။ အမ်ဳီးမ်ဳီးစဥ္းစားမိပါတယ္။

အဲဒီစဥ္းစားခ်က္ေတြထဲက ျဖစ္နုိ္င္ေျခအရွိဆုံးလုိ့ က်ေနာ္ထင္တဲ့အခ်က္တခုကေတာ့ UG နဲ့ OG ကုိသြားေပါင္းမိလုိ့ပါဘဲ့။ ယူဂ်ီ-လုပ္ငန္းဆုိတာက လုံျခုံေရးအေျခေနအရ ဘာကိုမွ ဖြင့္ေျပာလုိ့မရ။ ယုံျကည္မႈနဲ့အလုပ္လုပ္ရသူ။ မယုံရင္ အစကတည္းက ေငြ-မေပးနဲ့။ အလုပ္လာမအပ္နဲ့။ ဒီလုိမ်ဳိးသြား ရတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ အုိဂ်ီ- သုိ့မဟုတ္ ေျမေပၚအလုပ္တခုျဖစ္တဲ့ မီဒီယာဆုိတာကေတာ့ အရာ ရာကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိမွ။ သတင္းရရင္ေတာင္ အဲဒီသတင္းဘယ္ေလာက္မွန္သလဲ။ သတင္းဆုိ့စ္က တခုမကရွိရဲ့လား။ အတည္ျပခ်က္ရထားရဲ့လား။ ဒီလုိ အေမးအျမန္းထူတဲ့အလုပ္။ ဘာမွကုိ ကြယ္၀ွက္ ထားလုိ့ မရတဲ့အလုပ္မ်ဳိး။ အသြင္မတူတဲ့ ဒီလုပ္ငန္းအမ်ဳီးစား ၂-ခုကို မဆီမဆုိင္သြားတဲြမိရာကေန "ေျမြပါလဲဆုံး။ သားလဲဆုံး" ျဖစ္ရမဲ့ကိန္းနဲ့ ဒီဗီြဘီ-ျကံုလာခဲ့ရတာလုိ့ က်ေနာ္ကထင္မိပါတယ္။



ပဲြစားမဲ့ လြတ္လပ္မီဒီယာေခါတ္ကို တကယ္ေရာက္ေတာ့မလား

"ဒါဆုိရင္ ယူဂ်ီ-မရွိဘဲ့နဲ့ ျပည္တြင္းသတင္းေတြကို မင္းဘယ္လိုယူနုိင္မလဲ" လုိ့ စာဖတ္ပရိတ္ သတ္ကေမးလာနုိင္ပါတယ္။ "ယူဂ်ီ-နက္၀က ရတဲ့သတင္းေတြေျကာင့္ဘဲ့ မင္းတုိ့ ဒီဗီြဘီ- ကမၻာေက်ာ္ ခဲ့တာဘဲ့မုိ့လား" ဆုိပီးလဲ ေထာက္ျပလာနုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာလဲ အမွန္ေတြပါဘဲ့။ အာဏာရွင္ေတြ။ စစ္ဗုိလ္ေတြအုပ္ခ်ဳပ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ တျခားနုိင္ငံေတြမွာလဲ ဒီလုိဘဲ့ ယူဂ်ီ-နက္၀ေတြနဲ့သြားခဲ့ရတာပါဘဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန့ေခါတ္သစ္ ယူဂ်ီ-ျပသာနာမွာပါလာတဲ့ ေဘးထြက္အခက္ခဲတခုက ဒိုနာနဲ့ နုိင္ငံတကာအဖြဲ့ ေတြပါ။ နုိင္ငံတကာျပည္သူေတြရဲ့ အခြန္ေဆာင္ေငြကို ဒုိနာေတြဆီကတဆင့္ ယူထားတဲ့ ဒီဗီြဘီ-ယူဂ်ီ-နက္၀ဟာ သူတု့ိအသုံးျပုတဲ့ စာရင္းဇယားေတြကို နုိင္ငံတကာစံခ်ိန္မွီေအာင္ စာရင္းဇယား-တင္ျပဖုိ့ လုိလာပါတယ္။

အယင္ကလုိ ေငြကအနဲအက်ဥ္းဆုိ သိပ္ျပသာမရွိေသး။ အခုဟာက ျပီးခဲ့တဲ့တနွစ္ အတြင္းမွာတင္ ၀င္ေငြက ေနာ္ေ၀းခရုိနာ ၂၃-သန္း။ (အေမရိကန္ တေဒၚလာကုိ ေနာ္ေ၀း ၆-ခရုိနာ ၀န္းက်င္ရွိပီး အခု လာဒ္စားတဲ့ ေဒၚလာ ၃-သိန္းကို ခရုိနာ ၁-သန္း ၇-သိန္းလို့ ေနာ္ေ၀းမီဒီယာေတြမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္) အဲဒီထဲက ယူဂ်ီ-နက္၀က ဘယ္ေလာက္ယူထားမွန္း က်ေနာ္တုိ့ မသိ။ က်န္တဲ့ေငြ ဘယ္လိုသုံးမွန္းလဲ က်ေနာ္တုိ့မသိ။ ညြန္မႈးတဦးရဲ့ မိသားစုအတြက္ ရံုးေငြေတြသုံးခဲ့ဖူးတယ္ဆုိတဲ့ သ တင္းေတြာကုိလဲ ဘယ္သူမွမေမးရဲ။ ရုတ္စြအဆုံး ညြန္မႈးကလစာဘယ္ေလာက္ရပီး အနိမ့္ဆုံးသတင္း ေထာက္က ဘယ္ေလာက္ရမွန္းေတာင္ က်ေနာ္တုိ့မွာ သိခြင့္မရ။

ဒီေနရာမွာ ၈၈-ကာလ ေတာ္လွန္ေရးေခါတ္ဦးပုိင္းနဲ့ကြာလာတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ဒီမုိကေရ စီေရးအတြက္ဖြဲ့ထားတဲ့ နုိင္ငံေရးအဖြဲေတြနဲ့ မီဒီယာအတြက္ဖြဲ့ထားတဲ့အဖြဲ့ေတြ။ အန္ဂ်ီအုိ-ဆန္ဆန္။ ကုပၸဏီဆန္ဆန္ဖြဲ့ထားတဲ့ အင္စတီက်ဳးရွင္း (Institution) ေတြရဲ့ ကြာျခားခ်က္ပါ။ ဒီလုိေငြေျကးျပသာ နာမ်ဳိးကို က်ေနာ္ တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ နယ္စပ္က ABSDF လုိအဖြဲ့မ်ဳိးမွာဆုိရင္ ဥကၠဌကိုေမးလုိ့ရပါတယ္။ စာရင္းကုိင္ကုိေမးလုိ့ရပါတယ္။ ဒုရဲေဘာ္ကလဲ ဥကၠဌအထိ တက္ေမးခြင့္ရွိပိး ဥကၠဌကလဲ ေျဖရွင္းေပးရ မဲ့ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ တကယ္လုိ့ ဒုရဲေဘာ္ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ဥကၠဌက မေျဖရွင္းေပးနုိင္ဘူးဆုိရင္ ေနာက္တျကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူ-ကုိ ဥကၠဌ-အျဖစ္ အဲဒီရဲေဘာ္က မဲ-ေပးေတာ့မွာမဟုတ္။ အမ်ား ျကုိက္ မဲဆႏၡနဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေရြးပီးသြားတဲ့ အဖြဲ့ေတြမွာ ဒီလုိမ်ဳီးလြတ္လပ္ခြင့္ေတြရွိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီဗီြဘီ-လုိ မီဒီယာ အင္စတီက်ဳးရွင္းလုိလုိ။ ကုပၸဏီလုိလုိအဖြဲ့ြမွာေတာ့ (တခ်ဳိ့ေ၀ဖန္ သူ ေတြကေတာ့ ဒီဗီြဘီ-ကုိ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ့စစ္စစ္လဲမဟုတ္။ မီဒီယာအင္စတီက်ဳးရွင္း စစ္စစ္လဲမဟုတ္ ေသးတဲ့ ဖားတပုိင္း ငါးတပုိင္းအဖြဲ့ လုိ့ဆုိျကပါတယ္) ဒီလုိေ၀ဖန္ခြင့္မရွိေတာ့။ "မင္းအလုပ္က သတင္း ေထာက္။ မင္းကိုေပးထားတဲ့လစာနဲ့တန္ေအာင္ မင္းထုတ္လုပ္မႈကုိမင္းျပ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥ။ ေငြ ေျကး ကိစၥမင္းနဲ့မဆုိင္။ မဆုိင္တာကုိ လာမေမးနဲ့" ဒိီလုိအေျပာခံရတဲ့ အေျခေနပါ။

ပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ ပဲြနဲ့သြားတဲ့ စနစ္လဲမရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ေအာက္ေျခရဲ့တင္ျပခ်က္ကို အေပၚကလူေတြက သိပ္အေလး ထားစရမလုိ။ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပတဲ့လူေတြသာ တာ၀န္ကေနတေယာက္ျပီးတေယာက္ ထုတ္ပစ္ခံရမယ္။ ညြန္မႈးဆုိသူေတြကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွျပုတ္ဖုိ့မရွိ။ ပင္စင္မယူမခ်င္း တာ၀န္ကဆင္းေပးမဲ့ လမ္းလဲမျမင္ မိ။ ဆုိေတာ့ ညြန္မႈးနဲ့သြားတဲ့ ဒီစနစ္ကလဲ ျမန္မာေတြအတြက္ေတာ့ သိပ္မဟုတ္ေသး။ တခုခုလြဲေန ဆဲျဖစ္ေနသလုိပါဘဲ့။

ဒီေဆာင္းပါးေရးတုန္းမွာ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ Apple ကြန္ျပူတာကုပၸဏီ ေဖါင္ဒါနဲ့ CEO အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ Steve Jobs ကုိ မဆီမဆုိင္သြားသတိရမိပါတယ္။ Steve Jobs -လုိမ်ဳိး တကယ့္ေဖါင္ဒါ ေတြ။ တကယ္စြန့္စားတီထြင္အလုပ္လုပ္ခဲ့သူေတြကိုျကည့္ပီး အမည္ခံေဖါင္ဒါေတြ။ ခါေတာ္မွီ CEO-ေတြကို ပုိမုိစိတ္ပ်က္မိပါတယ္။

ဒီလုိနဲ့ အရာရာမွာပြင့္လင္းျမင္သာရမယ္လုိ့ေျပာေနတဲ့ သတင္းဌာနျကီးဟာ ယူဂ်ီ-နက္၀ မွာ တင္ လ်ဳိ့၀ွက္ထားတာမဟုတ္ဘဲ ေနရာတကာမွာ လ်ဳိ့၀ွက္ခ်က္အျပည့္နဲ့သြားေနတဲ့ ဌာနျကီးျဖစ္လာ ခဲ့ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ကံေကာင္းတာကေတာ့ အလႈရွင္ေတြက လက္ခံနုိင္ေလာက္တဲ့စာရင္းဇယားေတြကို ျပေနနုိင္ေသးတဲ့အတြက္ အခုခ်ိန္ထိ ေျမေပၚရံုးေတြမွာ ျကီးျကီးမားမားျပသာနာမတက္ေသး။

ဒါေပမဲ့ မျမင္ရတဲ့ ေျမေအာက္ရံုးမွာေတာ့ အခု ရွင္းလုိ့မရ။ လင္းလုိ့မရေတာ့ဘဲ ျပသာနာေတြျဖစ္လာခဲ့ပါပီ။ ဒါမွမဟုတ္ ရွင္းလုိ့မရ။ လင္းလုိ့မရနုိင္တဲ့ ေျမေအာက္ရံုးကိုမွ တမင္ေရြးပီး လက္ညွဳိးထုိးျပလုိက္တာ လား။ က်ေနာ္လဲမသိ။ ခင္ဗ်ားလဲ မသိ။ ခန့္မွန္းေျခေတြနဲ့ ရမ္းတုတ္လုိ့လဲ မသင့္ေတာ္တဲ့အတြက္ ေနာ္ေ၀း ရဲ နဲ့ ေနာ္ေ၀း တရားရံုးေတြရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကိုေစာင့္ျကည့္ဖုိဘဲက်န္ပါေတာ့တယ္။

ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ေနာ္ေ၀းတရားရံုးရဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ဘယ္လိုဘဲ့အေျဖထြက္လာ သည္ျဖစ္ေစ။ က်ေနာ္တုိ့ ျပည္ပေရာက္ဒိီမုိကေရစီအင္အားစုေတြ။ မီဒီယာသမားေတြအတြက္ အလား လာ သိပ္မေကာင္းနုိင္ေတာ့။ နွစ္ ၂၀-ေက်ာ္ျကာတဲ့အထိ သိသာျမင္သာတဲ့ေအာင္ျမင္မႈတခုခုကို လက္ ဆုပ္လက္ကုိင္မျပနုိ္င္ခဲ့တဲ့ ျပည္ပကလူေတြကိုနဲနဲခါြပီး ျပည္တြင္းကုိ သြားခ်င္ေနတဲ့ ဒုိနာေတြ။ ပြင့္လင္း ကာစျပုေနတဲ့ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရဆီသြားခ်င္ေနတဲ့ ဒုိနာေတြအတြက္ ဒီအေျခေနက တြန္းပုိ့ေပးသလုိ ျဖစ္သြားနုိင္ပါတယ္။ ဒုိနာေငြနဲ့ လည္ပါတ္ရတဲ့ ျပည္ပအေျခစုိက္ ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈေခါတ္တေခါတ္ တခန္းရပ္သြားနုိင္တဲ့အထိျဖစ္သြားနုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တဖက္ကေန ျပန္ျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ ဒီဗီြဘီ-အတြင္း မဟာလာဒ္စားမႈျကီးေပၚေပါက္ တဲ့အခ်ိန္ဟာ ျပည္တြင္းနုိင္ငံေရးအေျခေန တစုံတရာ တုိးတက္ပြင့္လင္းလာေနတဲ့အခ်ိန္။ မီဒီယာ ေလာကအတြက္ တစုံတရာပြင့္လင္းမႈေတြရလာေနတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္္ပါတယ္။ ဗီြအုိေအ။ ဘီဘီစီ ျမန္မာ ပုိင္း သတင္းေထာက္ေတြကိုယ္တုိင္ ေနျပည္ေတာ္နဲ့ ရန္ကုန္ကေန (၇-ရက္ဗီြဇာမွ်သာ) သတင္းပုိ့ခြင့္ရေနပီ။ ဧရာ၀တီမဂဇင္း အယ္ဒီတာနဲ့အင္တာဗ်ဳးကုိ ျပည္တြင္းထုတ္ဂ်ာနယ္ေတြမွာ တရား၀င္ေဖၚျပခြင့္ရေနပီ။ သင့္ဘ၀မဂဇင္း အယ္ဒီတာေဟာင္း ကိုတင္ေမာင္သန္း ရန္ကုန္ျမုိဆီ ျပန္လည္ခြင့္ရေနပီ။ ျပည္ပ မီဒီယာ ၀က္ဆုိက္အားလုံးကို ပိတ္ဆုိ့မထားေတာ့ဘဲ ျပန္ဖြင့္ေပးလုိက္ပီ။ ျပည္ပမီဒီယာတခ်ဳိ့ရဲ့ ရံုးခဲြ ေတြြကုိေတာင္ ရန္ကုန္မွာဖြင့္ခြင့္ရေတာ့မလုိလုိ သတင္းေတြျကားလာေနရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မီဒီယာ ကုိ မီဒီယာလုိ တကယ္လုပ္ခ်င္သူေတြအတြက္ ေကာင္းတဲ့အခင္းအက်င္းေတြပါ။

တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ရဲ့ ဖိနွီပ္ခ်ဳပ္ကုိင္္မႈေတြေျကာင့္ မေျပာရဲမဆုိရဲျဖစ္ေနတဲ့ လူထုဆီကသတင္းေတြကိုရနုိင္ဖုိ့။ စစ္အစိုးရကပိတ္ဆုိ့ထားလုိ့ နုိင္ငံတကာက သိခြင့္မရျဖစ္ေနတဲ့ လူ့အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖါက္မႈ မွတ္တန္းမွတ္ရာေတြကို ဓါတ္ပုံ ဗြီဒီယုိေတြနဲ့တကြ နုိင္ငံ တကာဆီထုတ္ျပနုိင္ဖုိ့ ျကားခံပဲြစားလုပ္ေပးေနရတဲ့ ယူဂ်ီ-အဖြဲ့ေတြ သိပ္မလုိေတာ့တဲ့။ သတင္း အယ္ ဒီတာနဲ့ ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္။ ဒါမွမဟုတ္ စီတဇင္ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြနဲ့ အယ္ဒီတာျကား တုိက္ရုိက္ ေျပာ။ တုိက္ရုိက္သတင္းပုိ့နုိင္တဲ့ေခါတ္တခုကို ေရာက္လာဖုိ့ဦးတည္ေနပီလုိ့ထင္ျမင္မိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ အခုိင္အမာလက္ဆုပ္လက္ကုိင္နဲ့ရွိေသးတာမဟုတ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္မေရြး ဒုံရင္း-ဆီ ျပန္ဆင္းသြားနုိင္ပါတယ္။ ဒီလမ္းေျကာင္းေပၚ တကယ္ေရာက္သြားေအာင္ ျပည္တြင္း-ျပည္ပ မီဒီယာသမားအားလုံး။ ဒီမုိကေရစီလုိလားသူ အားလုံးက ၀ုိင္းက်ဳိးပန္းဖုိ့လုိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီက်ဳိး ပန္းမႈကေနတဆင့္ "ပြဲစားမဲ့ လြတ္လပ္မီဒီယာေခါတ္" ကုိ တကယ္ေရာက္လာလိမ္မ့ယ္လုိ့ က်ေနာ္ ေမ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ျကရင္ အားလုံးကို ပြင့္လင္းစြာစိမ္ေခၚနုိင္ပီျဖစ္တဲ့အတြက္ မျမင္ရတဲ့ ယူဂ်ီ-နက္၀ ေတြအေပၚ လက္ညုိးထုိး စြပ္စြဲတဲ့အမႈေတြ ပေပ်ာက္သြားပါလိမ္မ့ယ္။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းမႈဖက္မွာ အား သာလာတဲ့အတြက္ မလြတ္မလပ္။ လ်ဳ်ီ၀ွက္ခ်က္အျပည့္နဲ့လုပ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ လုပ္ဟန္ေတြကို လြပ္လပ္ မႈက သူအလုိုလုိေဖၚထုတ္ ဒဏ္ခတ္ ရွင္းလင္းသြားနုိင္လိမ့္မယ္လုိ့ ေမ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ အဲဒီ လြတ္လပ္ မီဒီယာေခါတ္ကုိ ေရာက္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ့မျကုိး စားနုိင္ေသးသ၍ကေတာ့ ဒီလုိလာဒ္စားမႈ မ်ဳိးနဲ့ တခု မဟုတ္တခု ျကုံေနရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ့ ပြင့္လင္းစျပုလာေနတဲ့ နုိ္င္ငံေရးအေျခေန။ မီဒီယာအေျခေနေတြနဲ့ အံ၀င္ ဂြင္က်ျဖစ္ေစမဲ့ မီဒီယာ အင္စတိက်ဳးရွင္းေတြကိုလဲ ေအာက္ေျခကစျပိး စနစ္္တက် ျပန္လည္ျပင္ဆင္ စု ဖြဲ့မႈေတြလုပ္ဖုိ့လုိအပ္ေနပါတယ္။ Steve Jobs -လုိအရည္ခ်င္းျပည့္၀ က်ြမ္းက်င္တဲ့ CEO ေတြ တကယ္ လုိအပ္ေနပီျဖစ္ပါတယ္။ လာဒ္စားမႈကုိ ၀ုိင္းပီးေ၀ဖန္ေန။ တရားခံရွာေနတာအျပင္ ဒီဗီြဘီ-ကို ဒီထက္ ပုိ ေကာင္းလာေအာင္ တကယ့္အရည္ခ်င္းရွိသူေတြက ဦးေဆာင္နုိင္ေအာင္ ဒီမုိကေရစီလုိလားသူတုိင္း။ မီ ဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုလုိလားသူတုိင္းက ၀ုိင္း၀န္းက်ဳိးပန္းဖုိ့အခ်ိန္တန္လုိေနပီလုိ့ တင္ျပအပ္ပါတယ္။


+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

"CRY FREEDOM" ON THE AIR

29.11.98/BANGKOK POST/PERSPECTIVE ON BURMA:
WIN HTEIN

FROM BOMB SITES TO WEBSITES, THE STRUGGLE FOR DEMOCRACY IN BURMA DISCOVERS MODERN COMMUNICATIONS TECHNOLOGY

As the witching hour approaches, the cries of the cicadas are not the only sounds that shatter the silence of the forest on the northern Thai-Burmese border. There is also the- crackling of shortwave radio traffic as Burmese dissidents tune in to foreign broadcasts.

In a hatched hut a group of young Burmese refugees is busy trying to nail a clear frequency of a foreign station broadcasting news about political developments in the country.
"On an important day like this, the airwaves are never clear", says one with disappointment.

This is a family camp of the All Burma Students' Democratic Front (ABSDF). They are trying to tune into the Democratic Voice of Burma, their own radio station, based in Oslo and financed by Norway. Most of the programmes are recorded in their jungle studio shack and powered by a generator.

There are four foreign-based radio stations supporting the Burmese democracy movement and supported by government agencies. Recent additions are DVB, which began in 1992, and Radio Free Asia (RFA) in 1997.
The others are the British Broadcasting Corporation arid Voice of America.
While the BBC and VOA are considered veterans in informing the people of developments in the country, especially after the 1988 popular uprising, the newcomers in the war of the airwaves are said to be most popular with listeners in Burma.

The BBC and its American counterpart broadcasts news on both Burmese and international affairs, while RFA concentrates on the Asian region. DVB, meanwhile, focuses on Burma alone, and has became a favourite.

"There is a fierce war of words raging on the air between the opposition and the Burmese military," says a field reporter for DVB. Deprived of other forms of communication such as television, e-mail, phone or fax, people living in the districts and border areas have only the short-wave radio to rely on for news from the outside world apart from the propaganda from the Burmese military regime on Myanmah A-than (The Voice-of Myanmar).

After a decade of armed warfare, the ABSDF has switched tactics to launching a full-fledged media blitz against the central government via the internet, print and broadcast media.
However, there still exists a formidable number engaged in armed warfare fighting alongside the troops of the Karen National Union.

Students who have traded in their weapons in return for mounting a peaceful political offensive are now disseminating information via the BurmaNet, DVB, RFA and the New Era Journal, a monthly tabloid which publishes in Burmese and English.
One of them is Ko Aung Kyaw, a 32-year-old history maior. Broadcast journalism has always been his dream ever since having listened to Christopher Gunnes, the BBC correspondent, who reported intensively on Burma before, during and after 1988.
However, the life of a broadcast journalist, like those in other forms of media coverage by dissidents, including former government officials, is a tough one because of their illegal existence in Thailand.

There have been frequent arrests of these political activists by the authorities. At times they have to take risks travelling to border areas to gather information, where modern electronic communication does not exist.
Though information in the form of news bulletins, newspapers and magazines, is smuggled into the country from time to time, the risks are enormous and the penalties heavy for both the courier and the recipients.
The usual penalty is seven years in Jail.

This being the case, short-wave radios are now among the most sought after commodities in Burma. According to an advertisement in the Burmese business magazine Sipwaye (Wealth): "A Chinese-made pocket size short-wave radio is a top-seller in Rangoon markets priced at 2,400 kyat (300 baht)."

The military government is said to keep tabs on households tuning into foreign broadcasts, beside jamming these stations when the opportunity rises. Soldiers also have been ordered not to listen to them. However, unlike the print media, it is much more difficult to catch them red-handed.

Not to be outdone by the relentless assault of the young students of 1988 on the regime, the Rangoon government are now also exploiting modern communication technologies to counter the offensive.

Slorc/SPDC now have their own website, and have opened a University of Computer Studies for Upper Myanmar (Burma). And coming to their aid is the government of Singapore and Burma's largest trading partner, not to mention the Japanese, who recently held a meeting called the Myanmar-Japan Bilateral Conference on Information Technology.

Unlike the spontaneous uprising of 1988, the August demonstrations by students in Burma this year to commemorate the event's anniversary are the result of the media campaign by the democracy movement overseas.

This has created a new scenario in the fight for restoration of freedom in Burma-from the sword to the pen. A war of words has begun and it has the regime shaking in its boots. It only understands the language of brute force and intimidation in running a country of 45 million people.

The author is a former field reporter of the Democratic Voice of Burma and one of the students who fled to Thailand after the 1988 uprising.



++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Press Release in English about DVB kick out Htet Aung Kyaw.
Explanation to DVB audience, Democracy activists regarding dismissal
from DVB's Journalist.
-------------------------------------------------------------------
280211 (Htet Aung Kyaw)

(a) The latest situation
-An official letter stating the dismissal of 3 persons; Htet Aung
Kyaw, Khin Hnin Htet and Nang Kham Kaew from DVB was given by board
team on 22 February. Therefore, we have ceased all our daily
activities last Friday 25 February.

(b) Explanation on dismissal from job– indiscrepancy
-Regarding dismissal from job, in the first section (initially), as
there is difference in some places between the notice letter of board
team sent to all staff and what are really happening, I write this
letter so that all staff will know the true sequence of events.

1. according to the email sent around 9pm on 19 January to all DVB
staff from DVB board team, it was not said that we 3 are to be
dismissed, just that if we desire, we could go and work in Chiangmai
office, (and) that we will be given entitlements given to staff of
Chiangmai office, (and) that we will be given help as much as possible
on our Norwegian refugee travel documents we are holding, by
negotiating/cooperating with Norway Immigration department officials.
(It was also said at the plenary meeting on the following day). Board
chairman himself said and promised.

But at the individual meeting between us who were going to be
dismissed from job and board chairman, DVB director and deputy
director, only 4 people on 7 February, all these words were put aside
(withdrawn) and, as the current Norwegian refugee travel document you
are holding is not valid for living outside Norway for more than 7
months, the original statement of (you) going to carrying out in
Chiangmai office for years is not possible anymore. At least you
should try to get a permanent document/status in Norway first and
re-apply for the job. Only then we will reconsider it, the three
authorities said.

To sum up, in the first section (initially), it was
not said directly that we are dismissed from job, but that we are to
be transferred to Chiangmai to carry out duties. Then, we were made to
appear as if we want to cling on to Norway and that we do not want to
return to Chiangmai with Chiangmai salary, in a dishonest way and
dismissed us. (In fact, with current document we can stay outside the
country for six months each.)

2. Before the decision was made, the points we put forward both in
letters and orally to board team, were; we have no objection to the
fact that the administration team needs to decide to reduce staff for
budget deficit, the cessation of broadcast and such a thing. This is
their rights, but what we did argue was (We had said it to the
administration team and board team, both orally and by letter more
than twice) why we three were chosen for dismissal; isn’t it possible
not to dismiss staff who served more than 15 years and couldn’t it be
possible to solve it by other means,

isn’t it possible to reduce the
budget of all departments by percent (to recover) just 3 millions
deficit out of 23 millions, is it not possible to recheck the budget
of internal network properly which uses much budget to get a little
bit more (money), couldn’t we get a bit more if we take out Youth
Voice which is not made up with permanent staff and appointed while
there was donor and now that there is no donor, and that there are
people who are already Norwegian citizens and got permanent status who
should go and work in Thailand in terms of work, (and) currently if we
give Thai salary to those who are taking Norway salary and living in
Thailand, could we not get a bit more (money) for the deficit money?

Moreover, according to the rule and regulations of organizations and
companies, when it is inevitable to dismiss (someone), we argued that
there is the nature that, (it is done) in accordance with the
years/length of service; people with the highest years of service are
dismissed only after people with lowest years of service are
dismissed.

3. And although this case is titled budget case, I questioned that if
there are other hidden agendas of the two directors. The fact that
triggered such a question thus is, just before we the letter notifying
our dismissal from job, (an incident) occurred. News editor Ko Moe Aye
was suspended from the duty of news editor in relationship with
disputes/rows in TV broadcast room, internal network problems and
other matters. But he was not dismissed from DVB. The emergence of the
decision and thinking to dismiss us 3 from job who have been carrying
out duties under him (his supervision) during the days he was
suspended from editor duty, could not just be a coincidence.

Another coincidence is, all the 3 people who are dismissed from job
are singles with no family, (and) people who could not afford to buy
house. What I mean is, by dismissing us from job, is it done (with the
thinking that) we could not face family problems like others and (our)
house could not be repossessed because we could not pay monthly house
debts/rents – is a point.


(c) Our views ignored
These facts were put forward at the meeting on 7 February and
explained properly in a letter sent to board team before the meeting
but, 6 board members (board chairman said on 22 there are 8 board
members and Prime Minister and another person didn’t give their
opinion during the job dismissal letter giving meeting) and two
directors didn’t reconsider (to) amend their decision. And on 22
February, we were all summoned and given dismissal from job letter.

I state thus so that all DVB staff can know about it because as I said
at the last meeting, this decision has no strong reason, the thinking
that caused this decision has no strong reason, (and that) as they are
only thinking and decision without thinking properly from every
viewpoint, every corner, I could not agree with it, (that) although I
have no plan to file lawsuit in accordance with the law regarding the
decision, I would continue to expose the true states to the public and
audience by using every means.

(d) Future activity
-The last thing I want to say is, I, Htet Aung Kyaw will inevitably
have to go through the phase of unemployed life due to current
situation. Beyond this phase, I will continue to carry out
revolutionary duties and media duties either at media that has no
direct relation with DVB administration team (or) revolutionary
organizations (or) social organizations or as an individual.


(e) What I want to urge democracy activists, DVB audience, media within
and without Burma is –

If DVB regards itself as an organization for democracy, democracy
activists including Daw Aung San Suu Kyi must study and investigate
whether the decisions within DVB and other factors are democratic or
not, whether these decisions are giving impetus to democracy movements
or weakening it, and advise people responsible in DVB accordingly.

Another thing is, I want to urge other colleague media, internet
media, ethnic national media to study this incident for the truth to
come out.

At the same time, I want to alert international news reporter
protection organizations including CPJ, RSF, Burmese media association
outside Burma and news reporter protection organization just formed
inside Burma to study and assess this incident, and strive for the
emergence of independent news organization and more protection of the
rights of each news reporter.

Respect to all

Htet Aung Kyaw

28-02-2011

Oslo, Norway.

.............................................................................................................


http://www.scribd.com/doc/49721248/280211-HAK-Press-Release-Edit

280211 HAK Press Release-Edit

..................................................................................................

၁၄-၀၁-၂၀၁၂။
ပရိတ္သတ္မ်ားသိေစရန္။

အထက္ပါ ေျကျငာခ်က္မွာပါရွိသလုိ က်ေနာ္တုိ့အား အလုပ္ကေန မတရားထုတ္ပစ္ပီး ၆-လေက်ာ္ ၇-လျကာတဲ့အထိ ေျကျငာခ်က္မွာပါတဲ့ အတုိင္း ေရဒီယုိ-အခန္း ၃-ထပ္ကုိ ျပန္လည္အပ္နွံျခင္းမရွိေသးပါ။

ဒါေျကာင့္ က်ေနာ္တုိ့ကို ထုတ္တာဟာ သူတုိ့ေျပာတဲ့အ တုိင္း ေငြေျကးအခက္ခဲေျကာင့္မဟုတ္ဘဲ့ တျခားအေျကာင္းေတြေျကာင့္ဆုိတာကုိ သက္ေသျပသလုိျဖစ္လာေနပါတယ္။

ဒီဗီြဘီ-အုပ္ခ်ဳပ္သူတုိ့ရဲ့ မူမမွန္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို ဒီမုိကေရစီလုိလားသူ တုိင္း ဆက္လက္ေစာင့္ျကည့္ သတိေပးျကပါရန္ ထပ္မံ နႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

.........................................................................................................

အလုပ္ျဖုတ္ခံရပီး ပထမ-သတင္းပါတ္- မေနတတ္-မထုိင္တတ္
050311 HAK Jobless-Edit


...................................................................................................................................


The role of the media in Burma’s transition to democracy
Htet Aung Kyaw

Feb 20, 2009 (DVB), In much of Europe, the US, Australia and Japan, media workers are safe and sound. But in Burma, while the military junta is still in power, it is very difficult and dangerous work.

One foreign journalist was killed in the 2007 Saffron Revolution while some citizen journalists are still missing. At least twelve journalists were detained during the aftermath of Cyclone Nargis and the constitutional referendum in May 2008. Some received long-term prison sentences, including bloggers Zarganar and Nay Phone Latt, while print journalists have been jailed for three to seven years.

There were three reasons why these people were arrested. One: for sending information and pictures to exile media, including DVB. Two: for reporting stories about the life of Nargis refugees, corruption in the judicial system and whatever else the government does not want the public to know about, in private journals in Rangoon. Three: for writing stories about Nargis and the Saffron Revolution on blogs. According to the Burma Media Association and Reporters Sans Frontieres, at least 12 journalists and dozens of media workers including poets and writers are still in jail.

The media in Burma

In my view, there are six kinds of media in Burma. One is the government’s 100 percent controlled media, such as state-run TV, short wave and FM radio and newspapers. Two is the 75 percent government-controlled media or so-called private print media, including around 300 journals and magazines.

Three is the exile or foreign-based broadcast media, such as DVB’s satellite TV, short wave radio service from DVB, RFA (Radio Free Asia), VOA (Voice of America) and the BBC’s Burmese Service. Four is the internet news services based in exile, such as the English-language Irrawaddy and Mizzima, or the New Era and Network Media Group in Burmese.

Five is the ethnic language internet news service, such as the Independent Mon News Agency, Kachin News Group, Kaladan Press, Kantarawaddy Times, Kaowao News, Khonumthung News, Narinjara News and Shan Herald Agency for News. The DVB airs 30 minutes of ethnic language programmes every day while the RFA also airs some broadcasts. Six is the blogs inside and outside the country.

According to some researchers, the biggest audiences (around 5 to 10 million listeners or 10 to 20 percent of the country’s population) are reached by foreign-based short wave radios , VOA, BBC, RFA and DVB, while DVB‘s satellite TV takes second place. The third is likely to be government-controlled TV and radio while private weekly journals are fourth. However, internet news services and blogs are gaining popularity these days, especially among young people, although the government trying to control access strictly.

What is the media doing today?

Every day in Burma, state-controlled TV just shows the generals and government officials visiting some development projects while the government radio airs the generals’ speeches. The next day in the newspapers, print journalists repeat the same stories with some pictures added and harsh words to attack opposition and western countries who sanction them. So the audiences lose interest on government media but they turn on the TV to watch Korean movies and also buy the newspapers to read the obituaries and skip straight to the back page where they are found.

Journalists working for the 300 private journals and magazines have no chance to write stories on political, economic or social issues as these are censored by the Press Scrutiny Board. Instead, every week they just print pictures of sexy ladies, stories about fashion and pop music, horoscopes and foreign sport news. Even then, they are not allowed to write the country’s losing sport and so all sport journals focus instead on the English Premier League, Spain’s La Liga, Italy’s Serie A and the UEFA Cup. However, the public is still buying the journals as they want to find out about local news which is rare to see in the government-controlled media or exile broadcasts.

Meanwhile, the exile or foreign-based media’s main focus is the opposition and pro-democracy movement inside the country and overseas. The crackdown on the 2007 Saffron Revolution, the death toll from Cyclone Nargis and the long prison terms given to hundreds of activist have been the main stories over the past year or so. Apart from the opposition movement, most other stories focus on local authorities’ abuse of power, such as the use of force labour, forced portering and guard duty, land confiscation and extortion. They also air stories on the hardship of people’s daily life. But it is still rare to hear stories about education, social issues, health, the environment and grassroots activism as we are far from the ground. We also have difficulties trying to interview government officials and so some stories are still one-sided.

Censorship and self-censorship

According to RSF, the government in Burma has used a very large spectrum of mechanisms and policies to oppress journalists and suppress freedom of expression. All the news stories and articles which you see in private journals and magazines in Rangoon has been censored by Press Scrutiny Board. The main job of publishers and chief editors is to try to strike a good deal with PSB officials, which means giving gifts of whisky, tobacco or money to encourage them to approve their stories on time. All stories must be sent to the PSB a week before their publishing date so the news in private journals is never up to date.

Moreover, every journal and magazine must add at least one story from the Information Ministry , either propaganda about government activities or an attack on the opposition and the pro-democracy movement. Sometimes, when the propaganda machine is busy, chief editors are pressured to write these stories themselves. Every journalist needs permission from the relevant ministers to interview any civil servant. Young and active journalists have often been detained on the accusation that they have not had proper permission from a minister. In some cases, journalists have been beaten up by government thugs for trying to write about corruption of officials or murder cases.

Meanwhile, journalists in exile, especially donor-based media organisations, face a different form of censorship or self-censorship. "You can criticise the military regime as much as you want but leave us alone," is a big joke in our circle, referring to the unofficial warning from the pro-democracy groups. Many politicians in exile and inside the country have a limited understanding of the role of independent media. They are still not sure if we are their comrades or independent media guys. This is because most journalists working for the exile media are former activists. In actual fact, we are heading for the same goal , democracy , but in different ways.

"Now is not the right time for criticism within the movement. All it will do is benefit the enemies of the democracy movement and the military regime," some politicians have told me.

Moreover, there are different kinds of donors , some prefer to promote media freedom while others prefer to support the opposition movement. Some pro-democracy groups have sent letters of complaint to donors when we have criticised the weak points of the exile movement. This could make it very hard for those of us media organisations who want to play an independent role in the coming 2010 election, which most pro-democracy groups oppose. They are still holding on to the result of the 1990 election and are demanding this result be respected before a new election can go ahead.

What is the role of media in the 2010 election and the transition to democracy?

Many observers say that foreign-based Burmese language short wave radio stations and satellite TV will play a key role in the upcoming election, in contrast to the 1990 election. This is because DVB was only born in 1992 and RFA in 1997 while the BBC and VOA only began to play an active role after DVB and RFA were set up. But no one knows yet how much the regime will allows the foreign media to cover the run-up to the election. As we all know, the junta did not allow foreign journalists to cover the Nargis aftermath last year or the Saffron Revolution in 2007. However, all media in exile, especially DVB‘s satellite TV broadcast, are constantly providing up to date information. So this might continue as we approach the pre-election era.

I’m not sure how the situation will change in the run-up to the election. But one thing I’m sure of is that we now have a key role to play urging the public to tell the truth. Here in Barcelona, or in other European countries, telling the truth is normal, but it is very dangerous in Burma. One foreign diplomat was jailed for three years in Burma for using a fax machine without proper permission from the authorities in 1996. At least one MP was jailed for seven years for giving a telephone interview to the BBC in 1998. At least one more person was imprisoned for listening to our broadcast over a loudspeaker in 1999. Two men were jailed for seven years for reading the New Era Journal in 2002. Since 2002, many more have been jailed in connection with media activities but the junta no longer prosecutes them under media law but instead brings criminal charges.

In this situation, urging the public to speak out is not an easy task. But we have had people calling in every day since 2002. This is because our media , I mean all foreign-based radio and internet news services , is the one place where they can tell the truth or express their true feelings. Most of our audience’s true feelings are, "Can no one take action against this regime and the local authorities who abuse their power?" The most of civilian in Burma are still used for force labour, forced portering and guard duty, or are victims of land confiscation or extortion by soldiers, police and local authorities, day in, day out. But, despite hundreds of complaint letters sent by these villagers to the government offices in Naypyidaw, no one can take action against these authorities.

"Talking to you radio stations is the only way to take action against the local authorities who abuse their power," I was told by an editor in Rangoon. "I have seen a lot of evidence of action being taken after you broadcast news stories about their abuses. This is a good sign for the media" the editor commented. That is why many members of the public, including farmer, villagers and tribespeople in the countryside talk to us. But the authorities, although they monitor our broadcasts, never reply to our enquiries.

Supporting independent media

An independent media is vital in the transition to democracy in Burma. Although there is no independent media in the country, we exile journalists and some active journalists in private journals in Rangoon are playing a key role in urging the people to speak out. I hope that telling the truth can be the first step towards acting on the truth, and perhaps in this way the people will vote for the opposition in the election and will no longer be afraid of the military.

I want to urge the EU and the Western community to use some of their money for media projects and to encourage people to tell the truth. Not only supporting the exile media, but also looking for any opportunity to challenge government control of the media and to change the mindset of the generals who see the media as their enemy. Unless the generals’ negative view of independent media can be changed, it will remain hard for foreign journalists to go Burma.

Recently, some Scandinavian ministers visited to Burma with a media crew from their country to check how the military regime was using their donation of hundreds of millions of kroner to Nargis-affected areas. But the regime would not allow the media crew into the area, only the ministers. This is unacceptable to a democratic community that respects independent monitoring, transparency, accountability and credibility. Without media oversight, how can you donate millions of Euros to the military regime? Should you still donate if the military takes 50 percent of your donation? But if you do not, the people not even get that 50 percent.

Let me conclude this discussion with a comment from RSF’s Asia director, Vincent Brossel: "As we usually say, ‘There is no freedom without press freedom.’ But in the case of Burma, we might say, ‘There will be no press freedom without democracy.'"

Htet Aung Kyaw is a senior journalist for the Oslo-based Democratic Voice of Burma.

This commentary was originally presented at a conference on the role of media in Burmese conflict resolution organised by Burma Campaign Spain in Barcelona in early February.

...................................................................................................................................................

Share

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More