30/6/2018
"စစ္ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရသူတေယာက္
ျမန္မာသမၼတ ျဖစ္လာေလမလား"
ဘာေတးလစ္တနာ
( မူရင္းေဆာင္းပါး႐ွင္ ၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္)
"စစ္ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ စြပ္စြဲခံထားရသူတေယာက္
ျမန္မာသမၼတ ျဖစ္လာေလမလား"
ဘာေတးလစ္တနာ
( မူရင္းေဆာင္းပါး႐ွင္ ၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္)
Will an alleged war criminal become president of Myanmar?
Bertil Lintner
June 28 , 2018 12:26pm ။Asia Times . ကိုဘာသာျပန္ပါသည္။
ျပန္ဆိုသူ = ေဒါက္တာသိန္းျမင့္ ( လူခ် ဳိ )
Bertil Lintner
June 28 , 2018 12:26pm ။Asia Times . ကိုဘာသာျပန္ပါသည္။
ျပန္ဆိုသူ = ေဒါက္တာသိန္းျမင့္ ( လူခ် ဳိ )
ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ကို လူသားမ်ားအေပၚက်ဴ းလြန္တဲ့
ရာဇဝတ္မႈ ဆိုတဲ့စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ကႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးကိုပဲ အတင္ခံ ရမလား၊ ထိုအစား ေနာက္သက္တမ္းျမန္မာသမၼတအျဖစ္ အမ် ဳိးသားေရး စိတ္လိႈင္းလံုး နဲ႔ ေရပန္းစား အေရြးခံရမလား။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေဝဖန္အခံရဆံုး ျဖစ္ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရအင္အားႀကီးတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားရဲ႕ စစ္ဦးစီး ခ် ဳပ္ျဖစ္သူရဲ႕ အနာဂတ္ဟာဘာမ်ားျဖစ္ေလမလဲလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားစြာ ရိွေနပါ တယ္။
ရာဇဝတ္မႈ ဆိုတဲ့စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ကႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးကိုပဲ အတင္ခံ ရမလား၊ ထိုအစား ေနာက္သက္တမ္းျမန္မာသမၼတအျဖစ္ အမ် ဳိးသားေရး စိတ္လိႈင္းလံုး နဲ႔ ေရပန္းစား အေရြးခံရမလား။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေဝဖန္အခံရဆံုး ျဖစ္ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရအင္အားႀကီးတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားရဲ႕ စစ္ဦးစီး ခ် ဳပ္ျဖစ္သူရဲ႕ အနာဂတ္ဟာဘာမ်ားျဖစ္ေလမလဲလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားစြာ ရိွေနပါ တယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကိုစနစ္တက် အလြဲသံုးမႈ၊ အထူးသျဖင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္
ဩဂုတ္ ကစတင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ႐ွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အၾကမ္း ျပင္း ၈သိန္းခန္႔ရိွမယ္ ဘဂၤလီမ်ား အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ ႏိုင္ငံထဲ ေျပးဝင္ သြားခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာအေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉး ၾကီးမွာ တာဝန္ရိွတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက တဖက္မွာ ယံုၾကည္ ေနၾကပါတယ္။
ဩဂုတ္ ကစတင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ႐ွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အၾကမ္း ျပင္း ၈သိန္းခန္႔ရိွမယ္ ဘဂၤလီမ်ား အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ ႏိုင္ငံထဲ ေျပးဝင္ သြားခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာအေနာက္ပိုင္းရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉး ၾကီးမွာ တာဝန္ရိွတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက တဖက္မွာ ယံုၾကည္ ေနၾကပါတယ္။
ဒုကၡသည္မ်ားဟာ တပ္မေတာ္လို႔ သိၾကတဲ့ စစ္တပ္ကသူတို႔အေပၚ
က်ဴ းလြန္တယ္ဆိုတဲ့ မုဒိန္းမႈ လူသတ္မႈ မီး႐ိႈ့မႈစတဲ့ ထိတ္လန္႔ဖြယ္အေၾကာင္း အရာေတြ သူတို႔နဲ႔အတူ ယူေဆာင္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။အျခားတဖက္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္အခ် ဳိ့ကႏိုင္ငံရဲ႕ထိပ္ဆံုးစစ္သားႀကီးဟာ ဝင္ေရာက္အေရြး ခံဖို႔အစီအစဥ္ ကို လူသိ႐ွင္ၾကားမေၾကျငာထားေသာ္လည္း၊ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ရိွပံုရတယ္လို႔ သိေနၾကပါတယ္။ စစ္ဘက္ဒါမွမဟုတ္ စစ္ဘက္ကေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ အာဏာအလြဲျပဳမႈ ဆယ္စုႏွစ္
မ်ားစြာ ကို အဆံုးသတ္ေစခဲ့တဲ့လက္ရိွအမ် ဳိးသားေခါင္ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ခံNLD ပါတီဟာ ၂၀၁၆မတ္ လ အစိုးရ ဖြဲ႔ၿပီးကတည္းကညံဖ်င္းတဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျမန္မာလူထုဟာလတ္ဆတ္ သစ္လြင္တဲ့ အျခားတခုကို ေစာင့္ေမ်ွာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
က်ဴ းလြန္တယ္ဆိုတဲ့ မုဒိန္းမႈ လူသတ္မႈ မီး႐ိႈ့မႈစတဲ့ ထိတ္လန္႔ဖြယ္အေၾကာင္း အရာေတြ သူတို႔နဲ႔အတူ ယူေဆာင္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။အျခားတဖက္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္အခ် ဳိ့ကႏိုင္ငံရဲ႕ထိပ္ဆံုးစစ္သားႀကီးဟာ ဝင္ေရာက္အေရြး ခံဖို႔အစီအစဥ္ ကို လူသိ႐ွင္ၾကားမေၾကျငာထားေသာ္လည္း၊ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ရိွပံုရတယ္လို႔ သိေနၾကပါတယ္။ စစ္ဘက္ဒါမွမဟုတ္ စစ္ဘက္ကေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ အာဏာအလြဲျပဳမႈ ဆယ္စုႏွစ္
မ်ားစြာ ကို အဆံုးသတ္ေစခဲ့တဲ့လက္ရိွအမ် ဳိးသားေခါင္ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေရြးေကာက္ခံNLD ပါတီဟာ ၂၀၁၆မတ္ လ အစိုးရ ဖြဲ႔ၿပီးကတည္းကညံဖ်င္းတဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျမန္မာလူထုဟာလတ္ဆတ္ သစ္လြင္တဲ့ အျခားတခုကို ေစာင့္ေမ်ွာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ရခိုင္က မူစလင္လူနည္းစုကို ဘဂၤလားေဒ့ ကခိုးဝင္လာသူမ်ားလို႔
ျမင္ၾကတဲ့ ျမန္မာ အမ်ားစုၾကားမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚလုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးဟာေထာက္ခံႀကိဳဆိုမႈ မရခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကုလ နဲ႔ ႏိုင္ငံတ ကာ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက "လူမ် ဳိးစု႐ွင္းလင္းေရး" နဲ႔ "လူမ် ဳိူးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ" လို႔ေတာင္ျမင္ခဲ့ၾကတဲ့အျဖစ္ဟာမင္းေအာင္လိႈင္ ရဲ႕ ပံုရိပ္ နဲ႔ ေရပန္းစားမႈကို ေဒသအတြင္းမွာ ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ခဲ့ပံုရပါတယ္။
ျမင္ၾကတဲ့ ျမန္မာ အမ်ားစုၾကားမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚလုပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးဟာေထာက္ခံႀကိဳဆိုမႈ မရခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကုလ နဲ႔ ႏိုင္ငံတ ကာ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက "လူမ် ဳိးစု႐ွင္းလင္းေရး" နဲ႔ "လူမ် ဳိူးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ" လို႔ေတာင္ျမင္ခဲ့ၾကတဲ့အျဖစ္ဟာမင္းေအာင္လိႈင္ ရဲ႕ ပံုရိပ္ နဲ႔ ေရပန္းစားမႈကို ေဒသအတြင္းမွာ ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ခဲ့ပံုရပါတယ္။
လူသားမ်ားကိုဆန္႔က်င္မႈ ျပစ္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုး ကို လြႇဲပို႔ခံရ
ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ေရြးေကာက္ခံရၿပီး သမၼတျဖစ္လာျခင္း ဆိုတဲ့ စိတ္မွန္းပံုရိပ္ ႏွစ္ခုလံုးဟာ ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔ေတာ့ေျပာမရေသးပါဘူး။ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေျခအေနအတြက္ တစံုတရာ တာဝန္ယူမႈရိွဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားက စုဖြဲ႔ေနပါၿပီ။ ဇြန္၂၇ရက္ကထုတ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ဘဂၤလီမ်ားအေပၚ စစ္တပ္ ကစစ္ဆင္ေရးဟာလူသားမ်ားအေပၚက်ဴ းလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ ျဖစ္ၿပီးဗိုလ္ခ် ဳပ္
မွဴ း ႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ နဲ႔ အျခားအရာရိွ ၁၂ဦး ပါဝင္ပတ္သက္ေၾကာင္း
က်ယ္ျပန္႔ ယံုၾကည္ရတဲ့ သက္ေသမ်ား စုေဆာင္းထားၿပီးၿပီဆိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားဟာ စစ္သားတဦးခ်င္း တပ္ဖြဲ႔တဖြဲ႔ခ်င္းရဲ႕ဆိုးရြားတဲ့ အျပဳ အမူမ် ဳိးမဟုတ္ပဲ အဆင့္ျမင့္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ စနစ္က်တဲ့ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာ ဟာ ဒီျဖစ္ရပ္ကို ႏိုင္ငံတကာတရားခံုရံုး ကို တင္ဖို႔ေဆာ္ဩထားပါတယ္။
ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ေရြးေကာက္ခံရၿပီး သမၼတျဖစ္လာျခင္း ဆိုတဲ့ စိတ္မွန္းပံုရိပ္ ႏွစ္ခုလံုးဟာ ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔ေတာ့ေျပာမရေသးပါဘူး။ဒါေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေျခအေနအတြက္ တစံုတရာ တာဝန္ယူမႈရိွဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားက စုဖြဲ႔ေနပါၿပီ။ ဇြန္၂၇ရက္ကထုတ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ဘဂၤလီမ်ားအေပၚ စစ္တပ္ ကစစ္ဆင္ေရးဟာလူသားမ်ားအေပၚက်ဴ းလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ ျဖစ္ၿပီးဗိုလ္ခ် ဳပ္
မွဴ း ႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ နဲ႔ အျခားအရာရိွ ၁၂ဦး ပါဝင္ပတ္သက္ေၾကာင္း
က်ယ္ျပန္႔ ယံုၾကည္ရတဲ့ သက္ေသမ်ား စုေဆာင္းထားၿပီးၿပီဆိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားဟာ စစ္သားတဦးခ်င္း တပ္ဖြဲ႔တဖြဲ႔ခ်င္းရဲ႕ဆိုးရြားတဲ့ အျပဳ အမူမ် ဳိးမဟုတ္ပဲ အဆင့္ျမင့္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ စနစ္က်တဲ့ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာ ဟာ ဒီျဖစ္ရပ္ကို ႏိုင္ငံတကာတရားခံုရံုး ကို တင္ဖို႔ေဆာ္ဩထားပါတယ္။
လူမ် ဳိးစု႐ွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္မႈ မတိုင္ခင္နဲ႔ စစ္ဆင္ေရး အတြင္း
ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္အပါအဝင္ စစ္ဘက္ထိပ္တန္းအရာရိွႀကီးမ်ား ဟာ ရခိုင္ေဒသ ကိုသြားခဲ့ၾကၿပီး စစ္ဆင္ေရးက႑မ်ားကိုကြပ္ကဲခဲ့ၾကတယ္
လိ့ု႔ ဒီအစီရင္ခံစာ ကဆိုပါတယ္။ "လူသားမ်ားကိုဆန္႔က်င္တဲ့ျပစ္မႈမ်ား က်ဴ း လြန္ေနၾကတယ္" ဆိုတာကိုစစ္ဘက္အႀကီးတန္းအရာရိွမ်ားဟာ သိရမယ္ ဒါမွမဟုတ္ သိသင့္တယ္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဒီျပစ္မႈ မ်ားကို တားဆီးဖို႔ သို႔မဟုတ္ အျပစ္ေပးဖို႔သူတို႔ရဲ႕ အမိန္႔အာဏာ ကို အသံုးမျပဳဘဲ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကတယ္ လို႔
စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ဴ းလြန္ခဲ့တဲ့
ျပစ္မႈ အမ်ားစုႀကီး ကို ဖာေထးဖို႔ေတာင္ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။
ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္အပါအဝင္ စစ္ဘက္ထိပ္တန္းအရာရိွႀကီးမ်ား ဟာ ရခိုင္ေဒသ ကိုသြားခဲ့ၾကၿပီး စစ္ဆင္ေရးက႑မ်ားကိုကြပ္ကဲခဲ့ၾကတယ္
လိ့ု႔ ဒီအစီရင္ခံစာ ကဆိုပါတယ္။ "လူသားမ်ားကိုဆန္႔က်င္တဲ့ျပစ္မႈမ်ား က်ဴ း လြန္ေနၾကတယ္" ဆိုတာကိုစစ္ဘက္အႀကီးတန္းအရာရိွမ်ားဟာ သိရမယ္ ဒါမွမဟုတ္ သိသင့္တယ္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ဒီျပစ္မႈ မ်ားကို တားဆီးဖို႔ သို႔မဟုတ္ အျပစ္ေပးဖို႔သူတို႔ရဲ႕ အမိန္႔အာဏာ ကို အသံုးမျပဳဘဲ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကတယ္ လို႔
စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ဴ းလြန္ခဲ့တဲ့
ျပစ္မႈ အမ်ားစုႀကီး ကို ဖာေထးဖို႔ေတာင္ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။
စြပ္စြဲထားတဲ့ျပစ္မႈမ်ားကို အိုင္စီစီကစစ္ေဆးဖို႔၊ အိုင္စီစီတရားသူႀကီး
မ်ားက ျမန္မာအစိုးရ ကို ဇူလိုင္၂၇ရက္ေနာက္ဆံုးထား အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ ဇြန္၂၂ရက္ က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။၁၉၉၈ ခုႏွစ္ အိုင္စီစီစတင္ထူေထာင္ ခ့ဲတဲ့ ေရာမ နည္းဥပေဒျပ႒ာန္းမႈကို ျမန္မာအစိုးရက လက္မွတ္မထိုးထား တဲ့အတြက္ အိုင္စီစီရဲ႕ တရားစီရင္ႏိုင္ခြင့္ျပင္ပမွာရိွေနပါတယ္။ အစိုးရက လည္း ဒီပန္ၾကားမႈကို တရားဝင္ျပန္ၾကားမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ေျပာထားပါ တယ္။
မ်ားက ျမန္မာအစိုးရ ကို ဇူလိုင္၂၇ရက္ေနာက္ဆံုးထား အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ ဇြန္၂၂ရက္ က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။၁၉၉၈ ခုႏွစ္ အိုင္စီစီစတင္ထူေထာင္ ခ့ဲတဲ့ ေရာမ နည္းဥပေဒျပ႒ာန္းမႈကို ျမန္မာအစိုးရက လက္မွတ္မထိုးထား တဲ့အတြက္ အိုင္စီစီရဲ႕ တရားစီရင္ႏိုင္ခြင့္ျပင္ပမွာရိွေနပါတယ္။ အစိုးရက လည္း ဒီပန္ၾကားမႈကို တရားဝင္ျပန္ၾကားမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ေျပာထားပါ တယ္။
အိုင္စီစီတရားသူႀကီးမ်ားအတြက္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းတခုကေတာ့
အခု အိုင္စီစီ ေ႐ွ႕ကိုေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ ကိုယ္စားလည္မ်ားက တင္သြင္းတဲ့ စြဲဆိုခ်က္အေပၚဆက္ႏြယ္ပါတယ္။ႏိုင္ငံတကာနယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚတဲ့ျပစ္မႈရဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒေၾကာင္း ဆိုင္ရာအရ- ေရာမျပ႒ာန္းခ်က္အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ပိုင္နက္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္ဆိုတာပါ။
အခု အိုင္စီစီ ေ႐ွ႕ကိုေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ ကိုယ္စားလည္မ်ားက တင္သြင္းတဲ့ စြဲဆိုခ်က္အေပၚဆက္ႏြယ္ပါတယ္။ႏိုင္ငံတကာနယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚတဲ့ျပစ္မႈရဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒေၾကာင္း ဆိုင္ရာအရ- ေရာမျပ႒ာန္းခ်က္အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ပိုင္နက္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္ဆိုတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ့ ဟာ ၂၀၁၀ မွာ ေရာမစာခ် ဳပ္ကိုလက္မွတ္ေရးထိုး
ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစြဲဆိုခ်က္ကိုသာ လက္ခံခဲ့ရင္ အိုင္စီစီဟာ ဘဂၤလားေဒ့ ကို တရားစီရင္ေရးမွာ အသံုးခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအမႈတြဲ အိုင္စီစီ ေရာက္ တယ္ထားဦး မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ တရားစြဲဆိုမႈကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ကို လာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားရင္ စိတ္ကူးယဥ္ပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အျပစ္ရိွ တယ္လို႔ မ်က္ကြယ္မွာအမိန္႔ခ်ခဲ့ရင္လည္း တခုတည္းေသာျဖစ္ႏိုင္ေျခ က စစ္တပ္ဦးစီးအရာရိွခ် ဳပ္ ဟာ အိုင္စီစီ ကိုလက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သြားဖို႔ ခက္ခဲမွာ တခုပဲျဖစ္ပါတယ္။
ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစြဲဆိုခ်က္ကိုသာ လက္ခံခဲ့ရင္ အိုင္စီစီဟာ ဘဂၤလားေဒ့ ကို တရားစီရင္ေရးမွာ အသံုးခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအမႈတြဲ အိုင္စီစီ ေရာက္ တယ္ထားဦး မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ တရားစြဲဆိုမႈကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ကို လာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားရင္ စိတ္ကူးယဥ္ပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အျပစ္ရိွ တယ္လို႔ မ်က္ကြယ္မွာအမိန္႔ခ်ခဲ့ရင္လည္း တခုတည္းေသာျဖစ္ႏိုင္ေျခ က စစ္တပ္ဦးစီးအရာရိွခ် ဳပ္ ဟာ အိုင္စီစီ ကိုလက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သြားဖို႔ ခက္ခဲမွာ တခုပဲျဖစ္ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာ အိုင္စီစီ ရဲ႕ အမိန္႔ခ်မွတ္မႈ နဲ႔ ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီး နဲ႔ အျခား ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ရင္ျမန္မာဟာ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၂၀၁၂ မွာ ပိုမိုပြင့္လင္းမႈမ်ားဆီသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့မႈ မတိုင္မီအရင္က လို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ အပယ္ခံဘဝ ကိုျပန္ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။
ဥေရာပသမဂၢ ကေတာ့ ဘဂၤလီမ်ားအေပၚ ဆန္႔က်င္ခဲ့တဲ့ က႑မွာ
ပါဝင္ခဲ့တဲ့ စစ္အရာရိွ ခုနစ္ဦးကို ပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈမ်ား ခ်မွတ္ၿပီးျဖစ္ပါ တယ္။သူတို႔ထဲကႏွစ္ဦးဟာတပ္မွထုတ္ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီသူမ်ားဟာ သူတို႔အလိုအတိုင္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့မွာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီထုတ္ပယ္မွဳ ဟာတရားခံထိုးေႂကြး တာလို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ပါဝင္ခဲ့တဲ့ စစ္အရာရိွ ခုနစ္ဦးကို ပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈမ်ား ခ်မွတ္ၿပီးျဖစ္ပါ တယ္။သူတို႔ထဲကႏွစ္ဦးဟာတပ္မွထုတ္ပယ္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီသူမ်ားဟာ သူတို႔အလိုအတိုင္း လုပ္ႏိုင္ခဲ့မွာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီထုတ္ပယ္မွဳ ဟာတရားခံထိုးေႂကြး တာလို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ အိုင္စီစီ မွာ တရားစြဲမခံရခဲ့ရင္
သူ ဟာ သမၼတရာထူးအတြက္ဝင္ေရာက္အေရြးခံမလား အေမးရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဒါမွမဟုတ္ ဝန္ႀကီးခ် ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္
ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရာထူး နဲ႔စာလ်င္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ် ဳပ္ နဲ႔ အၿငိမ္းစားအဆင့္ျမင့္ စစ္အရာရိွေနရာကေတာင္ သူ႔အတြက္အာဏာ ပိုရိွေနတဲ့အခ်က္ကို စဥ္းစား ၾကည့္ရင္ ဒီကိစၥဟာ ခ်က္ခ်င္းႀကီးေတာ့ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းျဖစ္ဦးမွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ရာထူးဟာ ၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္
ပြဲမွာအႏိုင္ရခဲ့တဲ့ NLD ရဲ႕ သမိုင္းဝင္ေအာင္ပြဲၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္း
စုၾကည္ သမၼတမျဖစ္ေအာင္တားထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒ တားျမစ္ခ်က္ကို ေကြ႔ပတ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ဖန္တီးေပးခဲ့တဲ့ ရာထူးျဖစ္ပါ တယ္။
သူ ဟာ သမၼတရာထူးအတြက္ဝင္ေရာက္အေရြးခံမလား အေမးရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဒါမွမဟုတ္ ဝန္ႀကီးခ် ဳပ္ရာထူးနဲ႔ ညီတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္
ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရာထူး နဲ႔စာလ်င္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ် ဳပ္ နဲ႔ အၿငိမ္းစားအဆင့္ျမင့္ စစ္အရာရိွေနရာကေတာင္ သူ႔အတြက္အာဏာ ပိုရိွေနတဲ့အခ်က္ကို စဥ္းစား ၾကည့္ရင္ ဒီကိစၥဟာ ခ်က္ခ်င္းႀကီးေတာ့ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းျဖစ္ဦးမွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ရာထူးဟာ ၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္
ပြဲမွာအႏိုင္ရခဲ့တဲ့ NLD ရဲ႕ သမိုင္းဝင္ေအာင္ပြဲၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္း
စုၾကည္ သမၼတမျဖစ္ေအာင္တားထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒ တားျမစ္ခ်က္ကို ေကြ႔ပတ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ဖန္တီးေပးခဲ့တဲ့ ရာထူးျဖစ္ပါ တယ္။
အာ႐ွတိုက္က အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးမ်ား ကြၽမ္းက်င္သူ
ျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ပညာ႐ွင္ ဇိုလ္တန္ဘာရာေန ကေတာ့ ဇႏၷဝါရီထုတ္ ဒီမိုကေရစီဂ်ာနယ္ က ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗိုလ္ခ် ဳပ္ႀကီးေတြ ကေန ေရြးေကာက္ခံအရပ္သားမ်ားကို အာဏာထိထိေရာက္ေရာက္လႊဲေပး တာ မရိွေသးဘူးဆိုပါတယ္။ တပ္မေတာ္က ဒီလိုမ် ဳိးမျဖစ္ေစခ်င္ေသးသ၍ ဒီလိုမ် ဳိးအေရးပါအရာေရာက္တဲ့အာဏာလႊဲမႈ ရိွမွာမဟုတ္ဘူးဆိုပါတယ္။
ျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ပညာ႐ွင္ ဇိုလ္တန္ဘာရာေန ကေတာ့ ဇႏၷဝါရီထုတ္ ဒီမိုကေရစီဂ်ာနယ္ က ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗိုလ္ခ် ဳပ္ႀကီးေတြ ကေန ေရြးေကာက္ခံအရပ္သားမ်ားကို အာဏာထိထိေရာက္ေရာက္လႊဲေပး တာ မရိွေသးဘူးဆိုပါတယ္။ တပ္မေတာ္က ဒီလိုမ် ဳိးမျဖစ္ေစခ်င္ေသးသ၍ ဒီလိုမ် ဳိးအေရးပါအရာေရာက္တဲ့အာဏာလႊဲမႈ ရိွမွာမဟုတ္ဘူးဆိုပါတယ္။
တပ္မေတာ္ ဟာ ဒီလိုလုပ္ခ်င္စိတ္ ရိွရဲ႕လားဆိုတာလည္းမသဲကြဲ
ပါဘူး။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မွာေရာ အမ် ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာပါ တပ္မေတာ္ ဟာ အမတ္ ေလးပံုတပံု ခန္႔အပ္ထားပါတယ္။စစ္ဘက္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ် ဳပ္မႈ ကိုတသမတ္တည္းအကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ အုပ္စုပါ။ စစ္တပ္က ဖန္တီး ထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ကိုျပင္ခ်င္လ်င္ အမတ္ေလးပံု သံုးပံု အထက္သေဘာ တူရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားလို႔ပါ။ ေစာင့္ၾကည့္သူအမ်ားစု က ဒီဥပေဒဟာ
၂၀၀၈ခုႏွစ္က မသမာတဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲနဲ႔အတည္ျပဳခဲ့တာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒီဥပေဒ ကို ျပင္မဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမ်ွ ကို စစ္ဘက္ကတားဆီးပိတ္ဆို႔ႏိုင္ပါ တယ္။
ပါဘူး။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မွာေရာ အမ် ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာပါ တပ္မေတာ္ ဟာ အမတ္ ေလးပံုတပံု ခန္႔အပ္ထားပါတယ္။စစ္ဘက္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ် ဳပ္မႈ ကိုတသမတ္တည္းအကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ အုပ္စုပါ။ စစ္တပ္က ဖန္တီး ထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ကိုျပင္ခ်င္လ်င္ အမတ္ေလးပံု သံုးပံု အထက္သေဘာ တူရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားလို႔ပါ။ ေစာင့္ၾကည့္သူအမ်ားစု က ဒီဥပေဒဟာ
၂၀၀၈ခုႏွစ္က မသမာတဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲနဲ႔အတည္ျပဳခဲ့တာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒီဥပေဒ ကို ျပင္မဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမ်ွ ကို စစ္ဘက္ကတားဆီးပိတ္ဆို႔ႏိုင္ပါ တယ္။
အေျခခံဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္ေပၚခဲ့လ်င္
စစ္တပ္ဟာ အစိုးရတာဝန္ကို တရားဝင္ရယူႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕အေရး အႀကီးဆံုးဝန္ႀကီးဌာန သံုးခုျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး နဲ႔ နယ္စပ္ ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ႀကီးမ်ားကိုလည္းစစ္တပ္ကဘဲ ခန္႔အပ္တာျဖစ္ပါ တယ္။ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနဟာ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔ တို႔ကိုထိမ္းခ်ဳပ္ ထားပါတယ္။ ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔ဟာ အရင္ကဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ေၾကာက္ခဲ့ရတဲ့ လိႈ့ဝွက္စစ္ေထာက္လွမ္းေရးဌာန ရဲ႕ တာဝန္ကို ယူထားတယ္လို႔ယူဆပါ
တယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ေထာက္လွမ္းေရးအလုပ္ထက္ လိႈ့ဝွက္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔အာဏာရိွလာတာနဲ႔အမ်ွ စစ္တပ္ဟာတိုင္းျပည္ရဲ႕ လံုျခံဳေရးယႏၱယားကို ပိုမို တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ လာႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရပါ တယ္။
စစ္တပ္ဟာ အစိုးရတာဝန္ကို တရားဝင္ရယူႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕အေရး အႀကီးဆံုးဝန္ႀကီးဌာန သံုးခုျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး နဲ႔ နယ္စပ္ ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ႀကီးမ်ားကိုလည္းစစ္တပ္ကဘဲ ခန္႔အပ္တာျဖစ္ပါ တယ္။ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနဟာ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔ တို႔ကိုထိမ္းခ်ဳပ္ ထားပါတယ္။ ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔ဟာ အရင္ကဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ေၾကာက္ခဲ့ရတဲ့ လိႈ့ဝွက္စစ္ေထာက္လွမ္းေရးဌာန ရဲ႕ တာဝန္ကို ယူထားတယ္လို႔ယူဆပါ
တယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ေထာက္လွမ္းေရးအလုပ္ထက္ လိႈ့ဝွက္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ရဲသတင္းတပ္ဖြဲ႔အာဏာရိွလာတာနဲ႔အမ်ွ စစ္တပ္ဟာတိုင္းျပည္ရဲ႕ လံုျခံဳေရးယႏၱယားကို ပိုမို တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ လာႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရပါ တယ္။
ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ် ဳပ္ေရး၊ လံုျခံဳေရးအာဏာမ်ားအားလံုးကို စစ္တပ္
ရဲ႕ လက္ထဲမွာ ျဖန္႔က်က္ထားႏိုင္ တဲ့အေျခအေနမွာ မင္းေအာင္လိႈင္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အာဏာထိပ္ပိုင္းရာထူးကိုစြန္႔ၿပီး သမၼတရာထူးကို ဘာေၾကာင့္ယူခ်င္သလဲ ဆိုတာ ႐ွင္းလင္းတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္မရိွပါဘူး။ သမၼတဟာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ရာထူးတခုျဖစ္ေနၿပီး ဟာလာဟင္းလင္းျဖစ္ေနတဲ့ ေနျပည္ေတာ္မွာ အေျခ စိုက္တဲ့ အာဏာမဲ့ ႐ုပ္ျပေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။
ရဲ႕ လက္ထဲမွာ ျဖန္႔က်က္ထားႏိုင္ တဲ့အေျခအေနမွာ မင္းေအာင္လိႈင္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အာဏာထိပ္ပိုင္းရာထူးကိုစြန္႔ၿပီး သမၼတရာထူးကို ဘာေၾကာင့္ယူခ်င္သလဲ ဆိုတာ ႐ွင္းလင္းတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္မရိွပါဘူး။ သမၼတဟာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ရာထူးတခုျဖစ္ေနၿပီး ဟာလာဟင္းလင္းျဖစ္ေနတဲ့ ေနျပည္ေတာ္မွာ အေျခ စိုက္တဲ့ အာဏာမဲ့ ႐ုပ္ျပေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။
အစိုးရကေတာ့ ကားေမာင္းသူေနရာေရာက္ေနတယ္လို႔ ေလ့လာသူ
အမ်ားစုကယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ စစ္တပ္အေပၚေဒၚစုၾကည္ဟာ ဩဇာ အာဏာမရိွေပမယ့္ ဘဂၤလီအေရးအခင္းမွာ သူမ ဟာ အေဝဖန္ခံေနရပါ
တယ္။ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ရက္စက္မႈမ်ားအတြက္ အဓိကအျပစ္တင္ခံရမယ့္ စစ္တပ္ကို တၿပိဳင္နက္တည္း အကာအကြယ္ေပးသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ တပ္မ ေတာ္ ရဲ႕ က်ဴ းလြန္မႈကို ဆန္က်င္မေျပာခဲ့တဲ့အတြက္ ေဒၚစုၾကည္ကိုစြပ္စြဲႏိုင္
ေပမယ့္၊ သူမကိုပါ အိုင္စီစီလႊဲေပးတာျမင္ခ်င္ေနၾကတဲ့အခ် ဳိ့ေသာ တက္ႂကြ
လွဳ ပ္႐ွား သူမ်ား ယူဆၾကသလိုစစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားမွာ သူမဟာ " ၾကံရာပါ" မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
အမ်ားစုကယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ စစ္တပ္အေပၚေဒၚစုၾကည္ဟာ ဩဇာ အာဏာမရိွေပမယ့္ ဘဂၤလီအေရးအခင္းမွာ သူမ ဟာ အေဝဖန္ခံေနရပါ
တယ္။ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ရက္စက္မႈမ်ားအတြက္ အဓိကအျပစ္တင္ခံရမယ့္ စစ္တပ္ကို တၿပိဳင္နက္တည္း အကာအကြယ္ေပးသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ တပ္မ ေတာ္ ရဲ႕ က်ဴ းလြန္မႈကို ဆန္က်င္မေျပာခဲ့တဲ့အတြက္ ေဒၚစုၾကည္ကိုစြပ္စြဲႏိုင္
ေပမယ့္၊ သူမကိုပါ အိုင္စီစီလႊဲေပးတာျမင္ခ်င္ေနၾကတဲ့အခ် ဳိ့ေသာ တက္ႂကြ
လွဳ ပ္႐ွား သူမ်ား ယူဆၾကသလိုစစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားမွာ သူမဟာ " ၾကံရာပါ" မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
မင္းေအာင္လိႈင္ဟာ ႏိုင္ငံတခုလံုးမွာ အာဏာအရိွဆံုးပုဂၢိဳလ္ဆိုတာ
သံသယျဖစ္ဖြယ္မရိွသလို၊ ေ႐ွ႕ျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာဂတ္ကာလ မွာလည္းဒီအတိုင္း အာဏာရိွဆဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သူ႔ကို တနသၤာရီတိုင္း ထားဝယ္ၿမိဳ႕မွာ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ကေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၂-၇၃ မွာ ဥပေဒပညာ ကိုတကၠသိုလ္မွာ သင္ယူခဲ့ၿပီး စစ္တကၠသိုလ္ ကို တတိယအႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းမႈ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာမွ တက္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၇ မွာဘြဲ႔ရၿပီး စစ္တပ္မွာ ျပန္တမ္းဝင္အရာရိွ ဒုဗိုလ္အျဖစ္စတင္အမႈထမ္းပါတယ္။ ရာထူးအလ်င္အျမန္တိုးခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၁ မွာ အမွတ္၄၄ေျချမန္တပ္မ တပ္မမႉး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ မၾကာခင္ အိႏၵိယ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ နယ္စပ္ေရးရာမ်ားမွာတာဝန္ရိွတဲ့ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းတိုင္းမႉး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။၂၀၀၅ မွ ၂၀၀၈ အထိ ႐ွမ္းျပည္နယ္အေ႐ွ႕ပိုင္း ၾတိဂံေဒသ တိုင္းမႉး အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
သံသယျဖစ္ဖြယ္မရိွသလို၊ ေ႐ွ႕ျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာဂတ္ကာလ မွာလည္းဒီအတိုင္း အာဏာရိွဆဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သူ႔ကို တနသၤာရီတိုင္း ထားဝယ္ၿမိဳ႕မွာ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ကေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၂-၇၃ မွာ ဥပေဒပညာ ကိုတကၠသိုလ္မွာ သင္ယူခဲ့ၿပီး စစ္တကၠသိုလ္ ကို တတိယအႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းမႈ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာမွ တက္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၇ မွာဘြဲ႔ရၿပီး စစ္တပ္မွာ ျပန္တမ္းဝင္အရာရိွ ဒုဗိုလ္အျဖစ္စတင္အမႈထမ္းပါတယ္။ ရာထူးအလ်င္အျမန္တိုးခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၁ မွာ အမွတ္၄၄ေျချမန္တပ္မ တပ္မမႉး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ မၾကာခင္ အိႏၵိယ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ နယ္စပ္ေရးရာမ်ားမွာတာဝန္ရိွတဲ့ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းတိုင္းမႉး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။၂၀၀၅ မွ ၂၀၀၈ အထိ ႐ွမ္းျပည္နယ္အေ႐ွ႕ပိုင္း ၾတိဂံေဒသ တိုင္းမႉး အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၉ခုႏွစ္မွာ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏြယ္ဖြားမ်ားႀကီးစိုးရာ
ေဒသ က ျမန္မာအမ် ဳိးသားမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု သူပုန္မ်ားကိုထိုးစစ္ဆင္ တာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္အထူးစစ္ဆင္ေရးအဖြဲ႔ ၂ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ထူးတိုး နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၁ မတ္ကတည္းက စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊေနရာျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ် ဳပ္တာဝန္ ကို ယူခဲ့ပါတယ္။
ေဒသ က ျမန္မာအမ် ဳိးသားမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု သူပုန္မ်ားကိုထိုးစစ္ဆင္ တာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္အထူးစစ္ဆင္ေရးအဖြဲ႔ ၂ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ထူးတိုး နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၁ မတ္ကတည္းက စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း ဗိုလ္ခ် ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊေနရာျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ် ဳပ္တာဝန္ ကို ယူခဲ့ပါတယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္တေယာက္အေနနဲ႔ သူဟာ တပ္မေတာ္ အတြင္းကသူနဲ႔ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္လာႏိုင္သူအားလံုးကို ကြၽမ္းက်င္စြာပညာျပႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ထိုသူမ်ားကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေၾကာင့္ရာထူးမွထုတ္ပစ္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း သူ႔ေအာက္တဆင့္နိမ့္ရာထူးကို မေပးပဲ အျခားတန္းစီစာရင္း မွာ အဆင့္နိမ့္တဲ့ရာထူးမ်ားတိုးေပးျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း လုပ္ခဲ့ပါ တယ္။ ဒီနည္းအားျဖင့္ သူ႔အေပၚအလြန္သစၥာရိွတဲ့အရာရိွအုပ္စုကိုဖန္တီး ယူခဲ့ပါတယ္။
မင္းေအာင္လိႈင္ ရဲ႕ ေဒသအေပၚအျမင္မ်ားကိုေတာ့ အတိအက််ေျပာ
ရန္ခက္ပါတယ္။၂၀၁၁ ႏိုဝင္ဘာ မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးခိုင္မာေစဖို႔ ညိွႏိႈင္းရာမွာ သူဟာ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စားလွည္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္တေလ်ာက္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ရင္းႏွီးစြာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ထိုကာလ မွာပဲ တ႐ုတ္သမၼတ ရီွက်င့္ပင္ နဲ႔ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ် ဳပ္ ရာထူးယူၿပီးၿပီးခ်င္း ပထမဆံုးသြားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားခရီးက ေဘဂ်င္း မဟုတ္ပဲ တ႐ုတ္ရဲ႕ ႐ိုးရာရန္ဘကဗီယက္နမ္ ဆိုတာကိုေမ့ထားလို႔မျဖစ္ပါ ဘူး။ ျမန္မာ နဲ႔ ဗီယက္နမ္ဟာ သူတို႔ရဲ႕ေျမာက္ဘက္ကအင္အားႀကီးမားတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ကိုေၾကာက္ရျခင္းဟာ တူညီတဲ့ ဘံုလကၡဏာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ သူ႔ရဲ႕ဗီယက္နမ္အိမ္႐ွင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးစရာမ်ားစြာ ရိွတယ္လို႔ယူဆရင္ သဘာဝက်ပါလိမ့္မယ္။
ရန္ခက္ပါတယ္။၂၀၁၁ ႏိုဝင္ဘာ မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးခိုင္မာေစဖို႔ ညိွႏိႈင္းရာမွာ သူဟာ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စားလွည္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္တေလ်ာက္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ရင္းႏွီးစြာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ထိုကာလ မွာပဲ တ႐ုတ္သမၼတ ရီွက်င့္ပင္ နဲ႔ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ် ဳပ္ ရာထူးယူၿပီးၿပီးခ်င္း ပထမဆံုးသြားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားခရီးက ေဘဂ်င္း မဟုတ္ပဲ တ႐ုတ္ရဲ႕ ႐ိုးရာရန္ဘကဗီယက္နမ္ ဆိုတာကိုေမ့ထားလို႔မျဖစ္ပါ ဘူး။ ျမန္မာ နဲ႔ ဗီယက္နမ္ဟာ သူတို႔ရဲ႕ေျမာက္ဘက္ကအင္အားႀကီးမားတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ကိုေၾကာက္ရျခင္းဟာ တူညီတဲ့ ဘံုလကၡဏာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ သူ႔ရဲ႕ဗီယက္နမ္အိမ္႐ွင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးစရာမ်ားစြာ ရိွတယ္လို႔ယူဆရင္ သဘာဝက်ပါလိမ့္မယ္။
အမွန္တကယ္လည္း ေနျပည္ေတာ္အတြင္းလူမ်ားက ယူဆတာက
မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ သူ႔ေနာက္လိုက္အရာရိွမ်ားဟာ ေဒၚစုၾကည္ဟာတ႐ုတ္နဲ႔ နီးစပ္လြန္းၿပီး တ႐ုတ္ကလြယ္လြယ္နဲ႔ ႀကိဳးကိုင္သြားႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ဆိုပါတယ္။ ၂၀၂၀ေနာက္တႀကိမ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘာျဖစ္လိမ့္မလဲလို႔ ေဟာကိန္းထုတ္ဖို႔ေတာ့ ေစာလြန္းေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ NLD ဟာသူ႔ရဲ႕ယခင္ကေရပန္းစားမႈမ်ား မ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ တယ္ဆိုတာကေတာ့ သံသယရိွစရာမလိုပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ နာၾကည္းခ်က္မ်ားကိုေဒၚစုၾကည္ နားလည္ေပးဖို႔ပ်က္ကြက္ခဲ့လို႔ စိတ္ပ်က္ခံ စားခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ် ဳိးစုေဒသမ်ားမွာပါ။ အလားတူပဲ သူတို႔ေထြး ေပြ႔ထားခဲ့ၾကတဲ့ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္အိပ္မက္မ်ားကို NLD ရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းတဲ့လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားက လြင့္ပစ္လိုက္တာခံရတဲ့ ၿမိဳ႕ျပေနပညာတတ္မ်ား ၊ ဒီမိုကေရစီေရး တက္ႂကြလႈပ္႐ွားသူ လူေဟာင္းႀကီးမ်ားၾကားမွာလည္း ထို႔အတူပါပဲ။
မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ သူ႔ေနာက္လိုက္အရာရိွမ်ားဟာ ေဒၚစုၾကည္ဟာတ႐ုတ္နဲ႔ နီးစပ္လြန္းၿပီး တ႐ုတ္ကလြယ္လြယ္နဲ႔ ႀကိဳးကိုင္သြားႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္ဆိုပါတယ္။ ၂၀၂၀ေနာက္တႀကိမ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘာျဖစ္လိမ့္မလဲလို႔ ေဟာကိန္းထုတ္ဖို႔ေတာ့ ေစာလြန္းေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ NLD ဟာသူ႔ရဲ႕ယခင္ကေရပန္းစားမႈမ်ား မ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ တယ္ဆိုတာကေတာ့ သံသယရိွစရာမလိုပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ နာၾကည္းခ်က္မ်ားကိုေဒၚစုၾကည္ နားလည္ေပးဖို႔ပ်က္ကြက္ခဲ့လို႔ စိတ္ပ်က္ခံ စားခဲ့ရတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ် ဳိးစုေဒသမ်ားမွာပါ။ အလားတူပဲ သူတို႔ေထြး ေပြ႔ထားခဲ့ၾကတဲ့ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္အိပ္မက္မ်ားကို NLD ရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းတဲ့လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားက လြင့္ပစ္လိုက္တာခံရတဲ့ ၿမိဳ႕ျပေနပညာတတ္မ်ား ၊ ဒီမိုကေရစီေရး တက္ႂကြလႈပ္႐ွားသူ လူေဟာင္းႀကီးမ်ားၾကားမွာလည္း ထို႔အတူပါပဲ။
NLD က ၂၀၁၆ေရြးေကာက္ပြဲမွာႏိုင္ၿပီး အာဏာလႊဲေျပာင္းယူခ်ိန္
အထိ ( အႀကီးအက်ယ္ေဝဖန္ခံရၿပီး လုပ္ဇာတ္ႀကီးလို႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး) အစိုးရတာဝန္ယူခဲ့ တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အဖြဲ႔ ဟာ ၂၀၂၀မွာ ႏိုင္ေျခ အနည္းငယ္ သို႔မဟုတ္လံုးဝမရိွဘူး ဆိုတာကို
ေတာ့ နိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားကယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ဒါေပမယ္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ နဲ႔ သူကတဆင့္ စစ္တပ္ တို႔ဟာ၂၀၁၅ ခု NLD မဲရခဲ့ရာ အေျခခံေဒသ
မ်ကို ခြဲပစ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားေကာင္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ေဒသဆိုင္ရာ တိုင္းရင္း သားပါတီမ်ားနဲ႔မဟာမိတ္ျပဳတဲ့နည္းလမ္း ၊ NLD အတြက္အေရးပါတဲ့ ေထာက္ခံသူမ်ားရိွရာျပည္မမွာ အျခားပါတီကြဲမ်ား ေထာင္ျခင္းကိုအားေပးတဲ့
နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အထိ ( အႀကီးအက်ယ္ေဝဖန္ခံရၿပီး လုပ္ဇာတ္ႀကီးလို႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး) အစိုးရတာဝန္ယူခဲ့ တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အဖြဲ႔ ဟာ ၂၀၂၀မွာ ႏိုင္ေျခ အနည္းငယ္ သို႔မဟုတ္လံုးဝမရိွဘူး ဆိုတာကို
ေတာ့ နိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားကယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ဒါေပမယ္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ နဲ႔ သူကတဆင့္ စစ္တပ္ တို႔ဟာ၂၀၁၅ ခု NLD မဲရခဲ့ရာ အေျခခံေဒသ
မ်ကို ခြဲပစ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားေကာင္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ေဒသဆိုင္ရာ တိုင္းရင္း သားပါတီမ်ားနဲ႔မဟာမိတ္ျပဳတဲ့နည္းလမ္း ၊ NLD အတြက္အေရးပါတဲ့ ေထာက္ခံသူမ်ားရိွရာျပည္မမွာ အျခားပါတီကြဲမ်ား ေထာင္ျခင္းကိုအားေပးတဲ့
နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အေသခ်ာဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ကစလို႔ အသြင္မ် ဳိးစံု
ေျပာင္းၿပီး တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခ် ဳပ္လာခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ဟာ ႀကိဳျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာ ဂတ္ကာလအထိ ျမန္မာရဲ႕ အင္အားအႀကီးဆံုး အင္စတီက်ဴ ႐ွင္း (အသင္း အပင္း၊ အဖြဲ႔အစည္း)အျဖစ္ရိွေနဆဲျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါ။ ဇူလိုင္ မွာ အသက္၆၂ႏွစ္ျပည့္မယ့္ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာထိုကာလမတိုင္မီ အၿငိမ္းစား ယူခ်င္မွလည္းယူပါလိမ့္မယ္။လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ အျခားအလြဲသံုးမႈမ်ားေၾကာင့္ အစြပ္စြဲခံခဲ့ရတဲ့ျမန္မာစစ္တပ္က အာဏာႀကီးခဲ့သူမ်ားရဲ႕ သမိုင္းကိုျပန္ ၾကည့္ၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ ျမင္ကြင္းေပၚက မၾကာမတင္
မွိန္ေပ်ာက္သြားမယ့္ အေနအထားမွာ မရိွေသးပါဘူး။
ေျပာင္းၿပီး တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခ် ဳပ္လာခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ဟာ ႀကိဳျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာ ဂတ္ကာလအထိ ျမန္မာရဲ႕ အင္အားအႀကီးဆံုး အင္စတီက်ဴ ႐ွင္း (အသင္း အပင္း၊ အဖြဲ႔အစည္း)အျဖစ္ရိွေနဆဲျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါ။ ဇူလိုင္ မွာ အသက္၆၂ႏွစ္ျပည့္မယ့္ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာထိုကာလမတိုင္မီ အၿငိမ္းစား ယူခ်င္မွလည္းယူပါလိမ့္မယ္။လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ အျခားအလြဲသံုးမႈမ်ားေၾကာင့္ အစြပ္စြဲခံခဲ့ရတဲ့ျမန္မာစစ္တပ္က အာဏာႀကီးခဲ့သူမ်ားရဲ႕ သမိုင္းကိုျပန္ ၾကည့္ၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ မင္းေအာင္လိႈင္ ဟာ ျမင္ကြင္းေပၚက မၾကာမတင္
မွိန္ေပ်ာက္သြားမယ့္ အေနအထားမွာ မရိွေသးပါဘူး။
ဘာေတးလစ္တနာ။
ဘာသာျပန္ဆိုသူ = ေဒါက္တာသိန္းျမင့္ ( လူခ် ဳိ )