Thursday, August 4, 2016

ေဒၚစုုရဲ့ ဖက္ဒရယ္အေပၚ သေဘာထား

UNFC စည္းလံုးညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္ မ်ားအား ဂ်ူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန့က ေတြ့ဆံုရာတြင္ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိုလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ မွတ္သားဖြယ္ ရာ ေဆြးေနြးခ်က္မ်ား

Posted By: သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္/ဟြမ္ဟိန္းon: August 04, 2016In: နိုင္ငံေရး, သတင္းNo Comments Print Email

ေဆြးေနြးခ်က္အခုက်မတို့ ေဆြးေနြးေျပာဆိုသြားတဲ့အထဲမွာ ပင္လံုစာခ်ုပ္ NCA ဖက္ဒရယ္နဲ့ တိုက္ပြဲ ေတြအေျကာင္းပါမယ္။ အခ်ိန္ကာလ အေျကာင္းပါတယ္ေနာ္။
က်မတို့ အခ်ိန္ကာလ အရင္ျကည့္ရေအာင္အခ်ိန္ကာလ အကန့္ အသတ္ တခုလိုတယ္လို့ဘာေျကာင့္ က်မတို့ဆံုးျဖတ္ရသလဲဆိုရင္ တျခားနိုင္ငံ ကေနရတဲ့ အေတြ့အျကံု ကိုက်မတို့ျကည့္ျပီးေတာ့ေျပာတာပါ။ တျခားနိုင္ငံမွာ အမ်ိုးသားျပန္လည္ရင္ျကားေစ့ေရးအတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဉ္ေတြကိုစတဲ့အခါမွာ အခ်ိန္အကန့္အသတ္မရွိထားလိုက္တဲ့အခါမွာ အလုပ္ကိုမျပီးဘူး ဆို တာျဖစ္ သြားပါတယ္ ။


နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ ပင္ခံပုဂၢိုလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္

ဥပမာဆိုရင္အထူးသျဖင့္ ေျမာက္အိုင္ယာလန္နဲ့ပတ္သက္လို့ ထဲထဲဝင္ဝင္လုပ္ ခဲ့တဲ့ Jonathan Powell တို့ ဆိုရင္သိဖူးျကမွာပါ။ သူေျပာခဲ့တာက သူတို့ ပထမပိုင္းမွာဘာမွားသြားလဲဆိုတာက အကန့္အသတ္မရွိ အခ်ိန္ကိုထား လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အလုပ္မျဖစ္ဘူးတဲ့။ သူတို့အရင္တုန္းကထင္ခဲ့တာက အရင္တုန္းက အကန့္အသတ္မရွိ ေျပာခ်င္တာေျပာ ေဆြးေနြးခ်င္တာေဆြးေနြး ဆိုလို့ရွိရင္ျပသနာေတြ ေျပလည္ သြားမယ္လို့ထင္ေပမယ့္ မဟုတ္ဘူး တဲ့။ ျပသနာေတြမဆံုးနိုင္ဘူးဘဲျဖစ္သြားတယ္ ။ အဲေတာ့ အိုင္ယာလန္ ကို ျပန္ ျကည့္ မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အိုင္းရစ္ျပသနာစ တာဟာ Cromwell တို့လက္ထက္ ကတည္းက ထဲထဲဝင္ဝင္စတယ္ ဆိုရင္ အဲဒီမတိုင္မီကတည္းက အိုင္ယာလန္ တို့ကေနသြားသြားျပီးေတာ့ ဒီမိန္းလန္းနားကေနျပီးေတာ့ အဂၤႅိပ္ ေတြ က်ူးေက်ာ္တာေတြဆိုတာ ၁၃ ရာစုေလာက္ကတည္းက စခဲ့တဲ့ ကိစ ပါ ။တရားဝင္ အိုင္ယာလန္ကိုဝင္သိမ္း လိုက္တာ ကေတာ့ Cromwell တို့ေခတ္ မွာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီကေန တြက္လာရင္ ေတာင္မွ နွစ္ ၃၀ဝ ေက်ာ္မွ ျငိမ္း ခ်မ္း ေရး ရေအာင္ လုပ္တယ္။ အဲေတာ့ နွစ္ ၃၀ဝ အျကာမွာ ျပသနာတခုဟာ သူ့ဖာသာ သူေပ်ာက္သြား လား ဆိုတာ သူ့ဟာသူ မေပ်ာက္သြားပါဘူး။ သူတို့ေဆြးေနြး ယူရပါတယ္။ အဲတာ က်မတို့ကို သတိေပးလိုက္ တာက အခ်ိန္ သတ္မွတ္ ခ်က္ဆိုတာ ရွိသင့္တယ္တဲ့။

ဘာျဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ လူ့သဘာဝအေလ်ာက္ အခ်ိန္ရွိရင္ရွိ သေလာက္ေျပာမယ္ဆိုမယ္ျငင္းမယ္ ခံုမယ္ေပါ့။ အဲတာကို အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္တခုထားမွသာလွ်င္ ေျပာမယ္ ဆိုရင္ အခ်ိန္နဲ့ပတ္ သက္ျပီးေတာ့လည္း ပန္းတိုင္တခုထားရပါမယ္။ ကိစၥရပ္ေတြနဲ့ပတ္သက္မွသာ ပန္းတိုင္ထား ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္နဲ့ပတ္သက္ လို့လည္း ပန္းတိုင္တခုထားရမယ္ လို့ေျပာတဲ့ဟာကိုလည္း က်မအျမဲမွတ္ထားပါတယ္ ။တိုက္ပြဲေနာက္တခုက ခုနက ေခါင္းေဆာင္ျကီးေတြေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ တိုင္းရင္း သားေတြ အခ်င္းခ်င္းလဲ တိုက္ပြဲ ေတြျဖစ္ ေနျကတယ္ဆိုတာကေတာ့ အဲတာဟာက်မတို့အတြက္ေလးေလးနက္နက္စဉ္းစားစရာဘဲ။ ဘာျဖစ္လို့ တိုက္ပြဲ ေတြျဖစ္လဲ။ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာဟာ နိုင္ငံေရးသေဘာ ထားမတူညီမႈေျကာင့္ျဖစ္တာလား။ ရွိတဲ့အရင္း အျမစ္ေတြအတြက္ လုျက တာေပါ့ေနာ္။ မွ်မွ်တတ မခြဲယူနိုင္မႈေျကာင့္ျဖစ္တာလား ။ တျခား ကိစၥ ေတြေျကာင့္ျဖစ္တာ လား။ အျပင္ပေယာဂေျကာင့္ျဖစ္တာလား စသည္ျဖင့္ …။

ဘာျဖစ္လို့တိုင္းရင္းသားေတြျကားထဲမွာတိုက္ပြဲေတြျဖစ္သလဲ ဆိုတာက်မတို့ စဉ္းစားရပါလိမ့္မယ္။ အဓိက ကေတာ့ ဗမာ့တပ္မေတာ္ေပါ့ေနာ္။ နိုင္ငံ့တပ္ မေတာ္ေခၚမွာလား ေရြးရတာခက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ဗမာ အမ်ား စုပါေနေတာ့ ဗမာ့တပ္မေတာ္ဘဲေခၚရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ေခၚျပန္ေတာ့လည္း ဗမာလူမ်ိုးနဲ့တျခား တိုင္းရင္းသား ေတြ တိုက္ေနတယ္ဆို တဲ့ပံုစံျကီးျဖစ္ေနတဲ့ခါက်ေတာ့ ဝမ္းသာစရာ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဘယ္လို ဘဲေျပာေျပာ တပ္မေတာ္နဲ့တိုင္းရင္းသားအဖြဲ့အစည္းေတြ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ ဘူး။ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္းလည္းျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ ဒီဟာကိုက်မတို့က ေမးခြန္းေမးရမယ္။ ဘာျဖစ္လို့က်မတို့ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနရသလဲ။ ဘာေျကာင့္လဲ။ မတူကြဲျပားမႈေ ျကာင့္ လို့ေျပာ သြားတဲ့အေပၚမွာ က်မတို့က ဖက္ဒရယ္သာအေျဖဆိုတာ လက္ခံ ထားျပီး သားပါ။

ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့အဓိပါယ္ကိုေဖာ္ရမယ္ဆိုေတာ့ အမွန္ေျပာ ရင္ ဒါက်မတို့ ေခၚလို့မရဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ လည္းေဖာ္လို့မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို့ေျပာလဲဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့အနက္ အဓိပါယ္ ကိုေဖာ္ရမယ္ ဆိုရင္ ပညာ ရွင္မ်ားေပါင္းစံု နွစ္ေပါင္းရာနဲ့ခ်ီျပီးေဖာ္လို့မရပါဘူး။ တိတိက် က်ေဖာ္လို့မရ ပါဘူး။

အခုထက္ထိ ဖက္ဒရယ္နဲ့ ပတ္သက္တဲ့စာရြက္ စာတမ္းေ တြက တခ်ိန္လံုးထုတ္ေနျကတာ။ တေယာက္ တမ်ိုးေပါ့။ ေနာက္ဆံုး က်မ တို့ရဲ့နိုင္ငံရဲ့ဖက္ဒရယ္ကဘာလဲဆိုတာကလည္း ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကဘဲ ဆံုးျဖတ္မွာ။ အေမရိကန္ရဲ့ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ဂ်ာမနီနိုင္ငံရဲ့ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ့မတူပါဘူး။ ဂ်ာမနီနိုင္ငံရဲ့ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကလည္း ဆြိစ္ဇာလန္ ရဲ့ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နဲ့လည္းမတူပါဘူး။

မတူတာနဲ့အမွ် သူတို့ရဲ့ဖက္ဒရယ္ ေတြကလည္း တခုနဲ့တခု ကြာျခားပါတယ္ ။ကြာျခားတဲ့အေပၚ ဘယ္ဟာက ပိုေကာင္းတာလဲဆိုတာ ကိုလည္း ေျပာဖို့ခ က္ပါတယ္။ သူ့နည္းသူ့ဟန္နဲ့ ေအာင္ျမင္ ေနျကတာဘဲ မတူျကဘူးေပါ့။ က်မေတာ့ ဖက္ဒရယ္နဲ့ပတ္ သက္ျပီးျပည္သူေတြကိုရွင္းျပတဲ့အခါမွာ- အရင္ တုန္းကေတာ့ ဖက္ဒရယ္နဲ့ပတ္သက္ျပီး ဝါဒျဖန့္မႈေတြ အမ်ား ျကီး ရွိပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာခြဲထြက္ေရး။ က်မတို့အဖြဲ့က အျမဲတမ္း ဖက္ဒရယ္ နဲ့ရပ္ တည္ခဲ့တာကိုး။ အဲတာေျကာင့္ NLD က ခြဲထြက္ေရးကိုလိုလား တယ္။ ျပည္ေထာင္စုျပိုကြဲေအာင္ လုပ္ေနတာဆိုျပီး အဲ့တုန္းက ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့စကားသံုးရင္ ဖမ္းတာဆီးတာ ေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ က်မတို့ေတာ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ ကိုအျမဲသံုးခဲ့ တယ္။ မူအရေပါ့။

ဖက္ဒရယ္ဆိုတာခြဲထြက္ေရး မဟုတ္မွန္းလူထုကို သိေစခ်င္ လို့။ ဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကိုအရိုးသားဆံုး ရွင္းျပရမယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံတနိုင္ငံအတြင္းမွာ အာဏာကို ဗဟိုအစိုးရနဲ့ ျပည္နယ္အစိုးရ၊ တိုင္း အစိုးရေတြျကားထဲမွာခြဲယူဖို့ ၊ခြဲယူတဲ့စနစ္ ။ အဲဒီဟာဖက္ဒရယ္ဘဲ ။ဘယ္လိုပံုစံနဲ့ခြဲယူလဲဆိုရင္ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္တယ္။ ဖက္ဒရယ္နဲ့ပတ္သက္ျပီး ပညာရွင္ေတြ ရဲ့ေလ့လာခ်က္ သုေတသန ျပုခ်က္ အရ ဖက္ဒရယ္စနစ္လုပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ခြဲထြက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြက က်ဆင္းသြားတယ္။ ဒါေျကာင့္ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ ခြဲထြက္ခ်င္တဲ့စိတ္ကို အားေပးတာေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ခြဲထြက္ ခ်င္စရာ အေျကာင္း မရွိေအာင္ အေဆာက္အအံုတခုကိုတည္ေဆာက္တာဘဲဆိုျပီးေတာ့ က်မတို့ဒီလို ဘဲရွင္းျပပါ တယ္။ ဒါေျကာင့္ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက က်မတို့နိုင္ငံနဲ့ အသင့္ေတာ္ဆံုး ဖက္ဒရယ္ပံုစံတခုကို သတ္မွတ္ေပးပါမယ္ ။

ဆက္ျပီးေျပာ မယ္ဆိုရင္ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံက ဖက္ဒရယ္က ရေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ ညီလာခံေတြဘာေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ Ceasefire မရခင္ ညီလာခံလုပ္လို့သင့္ေတာ္ပါ့မလား ခုနေျပာတဲ့အတိုင္း အခ်ိန္တိတိက်က် လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ NCA ဘက္ကိုျပန္လွည့္လာပါမယ္ ။NCANCA ထဲမွာပါတဲ့အခ်က္ေတြကိုတခ်ို့ဟာေတြကသေဘာမတူဘူး။ ဒါေျကာင့္ NCA ေရးဆြဲေရးမွာ က်မတို့အဖြဲ့ ခ်ုပ္ မပါခဲ့ပါဘူး။ က်မတို့က႑ဍလည္း အင္ မတန္မွေသးပါတယ္။ က်မတို့ ကိုယ္စားလွယ္ ၂ ေယာက္ဘဲတက္ပါ တယ္။ NCA နဲ့ပတ္သက္လို့ က်မတို့သေဘာမတူခဲ့တာေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။ သို့ေပ မယ့္ က်မတို့ေတာင္းဆို တာ တခုဘဲရွိခဲ့ပါ တယ္။ ျပုသာျပင္ သာေအာင္ေတာ့ ထည့္ခဲ့ပါ။ အဲတာမထည့္ခဲ့လို့ က်မတို့လက္မခံနိုင္ပါဘူး။ ဒါေ တာင္မွ က်မတို့လက္မွတ္မထိုးခဲ့ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုေန့တုန္းကေလ။

မထိုးဘူးဆို တာက က်မတို့ကို နို့တစ္စ္မေပး ဘဲနဲ့ လာပါတက္ပါ လက္မွတ္ ထိုးပါဆိုေတာ့ က်မတို့ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ထိုးခြင့္မရွိဘူးေလ။ တိတိက်က် ေျပာမယ္ဆိုရင္ NCA လက္မွတ္ထိုးျပီးတာနဲ့ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ လုပ္မယ္ ဆိုတာ မျဖစ္နိုင္ ဘူးေလ။ ဒီတိုင္းဘဲျဖစ္မယ္ဆိုရင္ NCA ကဘယ္ေတာ့ေလာက္မွလက္မွတ္ ထိုးနိုင္မလဲဆိုတာ က်မတို့မွန္းလို့ရမယ္။ NCA လက္မွတ္ထိုးျပီးမွ ဆက္ျပီးသြားဖို့ဆိုတာအမွန္ေျပာရင္ က်မတို့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မဟုတ္ ပါ ဘူး။ အရင္တုန္းက အုပ္ခ်ုပ္ေရး ယနၱယား လို့ဘဲေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒါက်မတို့အေမြခံပါတယ္ ။နိုင္ငံတနိုင္ငံရဲ့ အစိုးရတာဝန္ကို ယူတဲ့အဖြဲ့ဟာ အရင္အစိုးရ လုပ္ခဲ့သမွ် ကိုတာဝန္မယူ ဘူးဆိုျပီး လုပ္လို့ မရပါ ဘူး။



ဒါေျကာင့္ ဒီ NCA ဆိုတဲ့ဝန္ထုပ္ ဝန္ပိုးက က်မတို့အေပၚ ေရာက္လာပါတယ္။ က်မတို့ကထမ္းျပီး တတ္နိုင္ သမွ်ေျပလည္ေအာင္လုပ္ရမွာဘဲ။ အခြင့္အလမ္းတခုလို့က်မျမင္သလို တိုင္း ရင္း သားေတြကို ျမင္ေစ ခ်င္ပါတယ္။ NCA က ဒီတိုင္းရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ တခ်ို့ေသာ ဒက္ဖွေနးရွင္းေတြက အဓိပါယ္ေဖာ္မႈေတြက မျပီးျပတ္ေသး ပါဘူး။ ဒီအဓိပါယ္ေဖာ္မႈေတြက အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္လို့ရပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ အားလံုး အဆင္ေျပေစ ရမယ္လို့ မေျပာ လိုဘူး။ အရင္တုန္းကက်မကိုဟို ဘက္ ကလာကမ္းလွမ္းတုန္းက Calculated risk ယူလိုက္ပါဆိုသလို။ ၂၀၁၂ ကေန မေက်ာ္ျဖတ္နိုင္ရင္ ၂၀၁၅ ကိုက်မတို့ေရာက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို့အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္ ခဲ့ပါတယ္။ အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္ျပီးေတာ့ မွ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ရမွာဘဲ ။ပင္လံုညီလာခံပင္လံုညီလာခံဆိုတာ ပင္လံု Agreement အေပၚမွာအေျခခံမွာ လား။ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္အေပၚမွာ အေျခခံတာ လား။ ပင္လံုသေဘာ တူညီ ခ်က္ ဟာ ေယ်ဘုယသေဘာဆန္ပါတယ္။ တိတိက်က်ရယ္လို့ေတာ့မဟုတ္ပါ ဘူး။ ျပန္ဖတ္ ျကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဓိက ပါေနတာက ကခ်င္နဲ့ပတ္ သက္တဲ့ဟာ ပါတာပါ ။

တျခားတိုင္းရင္း သားေတြနဲ့စာ လို့ရွိရင္ေတာ့ အပိုဒ္ ၅ အပိုဒ္ ၆ နဲ့အပိုဒ္ ၉ မွာ ေသေသခ်ာခ်ာကို ကခ်င္ဆိုျပီးေတာ့ ေဖာ္ျပ ထား တာရွိပါတယ္။ ၈ မွာေတာ့ ရွမ္းကိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရွမ္းကိုေဖာ္ျပထားရာမွာ လည္း တကယ္ေတာ့ General ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ (VIII) The arrangements accepted in this Agreement are without prejudice to the financial autonomy now vested in the Federated Shan States.အဲေတာ့ without prejudice ဆိုတာ အဓိပၸါယ္အမ်ိုးမ်ိုးေဖာ္လို့ရပါတယ္။ အဲေတာ့ ပင္လံုစာခ်ုပ္အတိုင္းသြားမယ္ဆို လို့ရွိရင္ ေတာင္မွ လိုတိုးပိုေလွ်ာ့ေတြအမ်ား ျကီးလုပ္နိုင္တဲ့အေျခအေနရွိပါတယ္။ ဒါဟာက်မတို့အ တြက္ျပ သနာ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ျပသနာက တကယ္က်မတို့ သေဘာတူညီမႈယူခ်င္ တယ္ ဆိုလို့ရွိရင္ ဘာမွျပသနာမရွိပါဘူး။ က်မက ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ လို့ေျပာ တာဟာ ပူးေပါင္း ဆက္ဆဲေရး။ ပူးေပါင္း ျခင္းအားျဖင့္ေပါ့ေနာ္။ ဒါမယ့္ က်မ တို့က စိတ္ဓါတ္ဘဲယူရမယ္။ ဒီထဲမွာ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ ပါတယ္။ မြန္မပါ ကယားမပါ ။ မပါတာေတြအမ်ားျကီးဘဲ။ ဒါေျကာင့္က်မက ပင္လံု စိတ္ဓါတ္ကို အေျခခံပါ လို့ေျပာတာ။

ပင္လံုစာခ်ုပ္ကိုအေျခခံမယ္ဆိုရင္ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ဗမာ၊ ရွမ္း နဲ့ဘဲျပီးသြားေရာလားဆိုတာ- မျဖစ္နိုင္ ပါဘူး။ ေနာက္ ပင္လံုစာခ်ုပ္ ထဲကအတိုင္း လို့မေျပာတာဟာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့အခြင့္အေရးေတြကို ကန့္သတ္ ခ်င္လို့မဟုတ္ပါဘူး။ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပင္လံုစာခ်ုပ္က က်ဉ္းလြန္းလို့ပါ။ ဒါ့ထက္ပိုျပီးေတာ့ က်ယ္ျပန့္ဖို့ က်မ တို့လိုပါတယ္ တကယ့္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ဖို့ဆိုလို့ရွိရင္ေပါ့ ။နိဂံုးေနာက္တခုက ဒီ Ceasefire ေတြလုပ္မွ အားလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ုပ္လက္မွတ္ထိုးျပီးမွ ညီလာခံကို စ နိုင္မယ္ဆိုရင္ ညီလာခံဘယ္ေ တာ့စနိုင္မလဲ ။ အဲေတာ့ အဲလိုဆိုလို့ရွိရင္ ညီလာခံမျဖစ္ေျမာက္ခ်င္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းတခုတည္းကေနျပီးေတာ့ အားလံုးကိုပ်က္စီးေအာင္ လုပ္လို့ရ တယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာ က်မတို့ဒီကိစလည္းေလ့လာျပီးပါျပီ။

အပစ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြထဲမွာျကည့္လိုက္မယ္ဆိုလို့ရွိရင္ ၉၀ ရာခိုင္နႈန္းကလပိုင္းအတြင္း ခ်ိုးေဖာက္တယ္။ ဒါတ ကဘာလံုး က အျဖစ္ အပ်က္ကိုျကည့္လိုက္တာ။ အဲေတာ့ က်မအျမဲဘဲေျပာတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရး ပ်က္ဖို့ဆိုတာ ၁ စကၠန့္ဘဲလိုတယ္ ။က်ည္ဆံတေတာင့္ထြက္ဖို့ဆိုတာ ၁ စကၠန့္ဘဲ။ ၁ စကၠန့္ေတာင္မရွိဘူး ထင္တယ္။ က်မေတာ့ မကြ်မ္းက်င္ ေတာ့ သိပ္မသိဘူး ေသနတ္ေတြ ဘာေတြ နဲ့။ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ဗိုလ္ခ်ုပ္ေတြေတာ့ပိုသိတာေပါ့။ အဲေတာ့ ဒိုင္း ဆိုတာနဲ့ အပစ္ရပ္က ျပိုကြဲသြားနိုင္တယ္။ က်ည္ဆံတေတာင့္ဟာ အပစ္ရပ္ပ်က္စီးတဲ့ အေျခအေနကိုဖန္တီး နိုင္တယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီအေပၚကို က်မတို့ရဲ့ျငိမ္းခ်မ္း ညီလာခံက အေျခခံမွာလား။ အဲေတာ့ က်မတို့ရဲ့ ဒီျငိမ္း ခ်မ္းေရး ညီလာခံက သိပ္ကိုအားနည္းသြားပါတယ္။ ဒါေျကာင့္က်မတို့က ကမူးကရႉး ကမန္းကတန္း လုပ္ခ်င္ တာမဟုတ္ပါဘူး ။

တကယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္က်မတို့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံျဖစ္သင့္တာဟာ ရာစုနွစ္ တဝက္ ေလာက္ကို ရွိေနပါျပီ။ ဒါက်မတို့ သိပ္ျပီးေတာ့ ကမန္းကတန္း လုပ္တယ္လို့ေျပာလို့မရပါဘူး။ လုပ္ခဲ့တဲ့ လုပ္ခဲ့တဲ့အစဉ္အဆက္ေတြ အေပၚက်မတို့ အေျခခံတာပါ။ က်မတို့ ဒီ စျပီးေဆြးေနြးတဲ့ ၂ လ ေလာက္ ကမွ စ တာမဟုတ္ပါဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ပေရာစက္ဆိုတာ ဟိုးကတည္းက လြတ္လပ္ေရး ရ ကတည္းက စတယ္ လို့ဘဲေျပာလို့ရမွာေပါ့ ။လြတ္လပ္ေရးနဲ့အတူတူ က်မတို့ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္း ေရးကိုဆံုးရံႈးခဲ့တာကိုး။ အဲေတာ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္း ေရးရ ေအာင္လို့ ျကိုးပမ္းမႈေတြက လြတ္လပ္ေရး သက္တမ္းနဲ့အတူတူဘဲလို့ က်မတို့ေျပာလို့ရပါတယ္ ။အဲေတာ့က်မေျပာလိုတာက လိုခ်င္တာေတြေတာင္းပါ ။ က်မတို့ေပးမယ္လို့ အာမ မခံဘူး။ က်မတို့ေဆြးေနြးမယ္။ ဒါေပမယ့္ Calculated Risk ဆိုတာ ကိုလည္းယူပါ။ ၁၀ဝ ရာခိုင္နႈန္းအာမခံ ခ်က္ရွိမွလုပ္မယ္ ဆိုရင္က်မတို့ ဘယ္ေတာ့လုပ္ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဘယ္တုန္းကမွက်မတို့ ၁၀ဝ ရာခိုင္နႈန္းက မရွိခဲ့ပါဘူး။

 ဥပမာက်မတို့ ၂၀၁၂ – ၂၀၁၅ မွာ ဝင္ျပိုင္တုန္းက – ၉၀ တုန္းကျကည့္ပါလား ဘာျဖစ္သြားလဲ။ ဘာေျကာင့္အခု ဝင္ျပိုင္မွာလဲ- လို့ေမးတယ္ ။အဲဒီေတာ့ ခုနကေျပာသြားသလိုေပါ့ေနာ္။ အရင္တုန္းက ေဖေဖတို့နဲ့ သေဘာ တူညီခ်က္ဟာ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ မတည္ဘူး။ မတည္လို့ အခု ေနာက္ သေဘာတူညီခ်က္ အသစ္ မယူသင့္ဘူး ဆိုတာ မသင့္ဘူးဆိုလို့ရွိရင္ က်မတို့ က ၉၀ တုန္းက က်မတို့ရဲ့ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ဟာ အေဟာသိကံျဖစ္ သြားလို့ ၂၀၁၂ ၊ ၂၀၁၅ တို့ဟာ အခြင့္အေရး အလြတ္ခံခဲ့ျကမွာလား ။အလြတ္ခံခဲ့ရင္ေတာ့ က်မတို့မွားမယ္လို့ ျပန္ျပီးေတာ့သံုးသပ္လို့ရပါတယ္။ မွားမယ္၊ မွန္မယ္ ဆိုတာ ၁၀ဝ ရာခိုင္နႈန္း က်မတို့ ေျပာလို့မရဘူး။ က်မတို့စြန့္ စားျပီးေတာ့မွ- တခါ ျဖစ္ျပီးလို့ အျမဲဘဲျဖစ္မယ္လို့ အဲဒီအျမင္နဲ့ဆိုရင္ေတာ့ အေရွ့တိုးလို့ရမွာမဟုတ္ဘူးဆိုျပီးေတာ့ က်မတို့စြန့္စားျပီးလုပ္လိုက္တာပါ။အေသးစိပ္ဟာေတြနဲ့ပတ္သက္လို့ကေတာ့ က်မသိတယ္ တိုင္းရင္းသားေတြ နဲ့ေဆြးေနြးရမယ္။


ဘာဘဲေဆြးေနြး ေဆြးေနြး Peace Process မွာဝင္နိုင္ေရး ကို ဦးတည္ျပီးေတာ့ေဆြးေနြးပါလို့ က်မက ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။ Peace Process မွာဝင္နိုင္ဖို့ ဒို့ဘယ္လိုလုပ္ျကမယ္။ ဘယ္လို အေပးအယူ လုပ္ျက မလဲ အဲလိုပံုစံနဲ့ဘဲေဆြးေနြးပါလို့ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္ ။ဒါေျကာင့္က်မတို့က ပင္လံုစိတ္ဓါတ္က အင္မတန္က်ယ္ျပန့္တယ္ သေဘာတူ ညီခ်က္ကနဲနဲက်ဉ္းတယ္။ အဲတာ က်မတို့စဉ္း စားျပီးေျပလည္ေအာင္ လုပ္ပါမယ္ ။၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံကိုလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမထိုးတဲ့လူေတြကိုလည္း တက္နိုင္တဲ့အေနအထားမ်ိုး ကိုဖန္းတိးခ်င္တယ္ ဒါမယ့္တန္းတူညီတူေတာ့ အခြင့္အေရး ေပးလို့မရဘူး။ ဒါကေတာ့ လက္ေတြ့က်ပါတယ္။ ဘာလို့လဲ ဆိုေတာ့ လက္မွတ္မထိုးတဲ့အတူတူဘဲဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္သူကထိုးေတာ့မွာလဲ။ လက္မွတ္မထိုးတဲ့လူနဲ့ လက္မွတ္ထိုးနဲ့လူနဲ့အတူတူဘဲဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္သူကမွထိုးေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး ။

အဲ့ေတာ့အဲ့ဟာတခုကေတာ့သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ရွိမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်မ တို့က တတ္နိုင္သမွ် ေအာလ္အင္ကလူးစစ္ျဖစ္ေအာင္လို့ ဘယ္လိုပံုစံ နဲ့လက္မွတ္မထိုးတဲ့သူေတြ ပါဝင္ျပီးေတာ့က်မတို့ ညီလာ ခံျဖစ္ ေျမာက္ေရး အတြက္လုပ္နိုင္မလဲဆိုျပီးေတာ့ က်မတို့အဲတာကိုလည္း စဉ္းစားထားျပီး သားပါ ။အေကာင္းဆံုးကေတာ့ လက္မွတ္ထိုးျပီးဝင္လာရင္ေကာင္းတာေပါ့။ အဲေတာ့ လက္မွတ္ထိုးနိုင္ေအာင္လို့ ဒီ အန္စီေအ အေပၚမွာပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဘယ္လို အေလွ်ာ့အတင္းလုပ္မလဲ။ ဘယ္လိုအဓိပယ္ေဖာ္မလဲဆိုတာ ကိုက်မက ဦးတည္ေစခ်င္တယ္။

လက္မွတ္မထိုးဘဲနဲ့တက္ရေအာင္လုပ္ေပးဆိုရင္ ဒါကေတာ့မတရားဘူး။ လက္မွတ္ထိုးတဲ့လူေတြကေျပာမွာပါ က်ေနာ္တို့က်ေတာ့လက္မွတ္ထိုးရတယ္သူတို့ကလက္မွတ္မထိုးရဘူး ဆိုရင္က်မက ဘယ္လိုေျဖရမလဲ ။
......

UNFC စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္ မ်ားအား ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန့က ေတြ့ဆုံရာတြင္ နုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆုိခဲ့ေသာ မွတ္သားဖြယ္ရာ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား 
သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္
ၾသဂတ္စ္လ ၄ ရက္ ၂၀၁၆
အဖြင့္မိန္႔ခြန္း
က်မကိုအခုလိုလာၿပီးေတြ႕တဲ့အတြက္အမ်ားႀကီးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ဒီလိုေတြ့ဆံုမွုအတြက္လဲက်မတို႕ေမ်ွာ္လင့္ခဲ့တာၾကာပါၿပီ။ေတြ႕ဆံုျခင္းအားျဖင့္လဲက်မတို႕အားလံုးအတြက္တိုးတက္မွုေတြအက်ဳိးေကာင္းေတြရလိမ့္မယ္္လို႕ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။
က်မတို႕ ေတြမိသားစုလိုေတြ႕တယ္ဆိုေတာ့ က်မတခုေမးခ်င္ပါတယ္။
ဒီအထဲမွာဘယ္သူအသက္အႀကီးဆံုးလဲ ? ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြအပါအ၀င္ေပါ့။ ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြက က်မထက္ ၃ လငယ္တယ္။က်န္တဲ့ဧည့္သည္ေတြေကာ က်မထက္ႀကီးတဲ့သူပါလား။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထဲင္ကအသက္ဘယ္ေလာက္လဲ။ ၈၀နွစ္။ က်မထက္ႀကီးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အန္ဘန္လာေကာ၊ ၆၇ ဆိုက်မထက္ငယ္တယ္။က်မထက္ႀကီးတာ တေယာက္ဘဲရွိတာေပါ့။
က်မဘာျဖစ္လို႕ေမးလဲဆိုေတာ့ က်မ ဒီအစည္း အေ၀းမလာခင္ က်မ စဥ္းစား မိတယ္။ က်မတို႕အားလံုးမွာ က်မတို႕ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မႀကိုက္ သည္ျဖစ္ေစ တူညီခ်က္တခုရွိတယ္။ က်မတို႕ဘယ္လိုမွအျမဲေနသြားလို႕မရဘူး။ က်မတို႕ သက္တမ္းဆံုးတဲ့ အခါမွာ က်မတို႕ဒီေလာကကေနထြက္သြားရမွာဘဲ။
က်မတို႕ဒီေလာကကေနမထြက္သြားခင္မွာ အားလံုး စုေပါင္းၿပီးေတာ့ နိုင္ငံ့ တိုးတက္မွဳလုပ္သြားခ်င္တယ္။အဲဒါက်မစိတ္ထဲေရာက္လာတယ္။က်မတို႕ဒီမွာရွိတဲ့အားလံုးလူငယ္ေတြအပါအ၀င္ေပါ့၊ေျပာလို႕ရတာမဟုတ္ဘူး၊လူငယ္၊လူႀကီးဘယ္သူဟာဤေလာကႀကီးကေနအရင္ထြက္သြားမလဲဆိုတာတေန႕တခ်ိန္တခါမွက်မတို႕ထြက္သြားရမွာဘဲ။ဘယ္သူမွျငင္းလို႕မရဘူး။
က်မတို႕အားလံုးတျခားကိစၥေတြ NCA နဲ႕ဘယ္ေလာက္ဘဲျငင္းခံုခံု၊ ဖက္ဒရယ္ နဲ႕ပတ္သက္ၿပီးဘယ္ေလာက္ ဘဲျငင္းခံုခံုတူညီတဲ့ ကိစၥတခုကေတာ့ က်မတို႕ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာဤေလာကကေနထြက္သြားရမွာဘဲ။မထြက္သြားခင္မွာက်မညီညြွတ္မွဳကိုလိုခ်င္တယ္။က်မတို႕အစဥ္အဆက္က်မတို႕ေခါင္းေဆာင္ေတြတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊နုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြေမွ်ာ္မွန္းခဲ့တဲ့ညီညြတ္မွဳကိုရယူၿပီးေတာ့ထားပစ္ခဲ့ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့စိတ္က်မေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တခုက်မစဥ္းစားမိတာဘာလဲဆိုေတာ့ က်မတို႕အားလံုးဟာ ဘာလဲ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာ အရင္စဥ္းစား ရင္ေကာင္းမလားလို႕။ ဥပမာဆို လို႕ ရွိရင္ က်မအေနနဲ႕ က်မကဘယ္သူလဲ ဆိုေတာ့ က်မဟာျမန္မာ နုိင္ငံသား တေယာက္လို႕ ေျပာ မွာလား၊က်မဟာက်မမိဘရဲ႕သမီးေျပာရမွာလား၊ က်မအေဖဟာ အညာသားဗမာစစ္စစ္၊ က်မအေမဟာ ဧရာ၀တီက မြန္ေသြးပါ တယ္။ ရခုိင္ေသြး ပါေကာင္းပါမယ္။ ဖိုးဖိုးဘက္က က်မ သိပ္မေသခ်ာဘူး ။ ေသခ်ာတာ ကေတာ့ မြန္ေသြး ပါတယ္။ က်မက မြန္မ်ဳိးနြယ္လို႕ေခၚရမွာ လား။ အညာသားမ်ုိးနြယ္လို႕ ေခၚရမွာလား။ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္က်မတို႕ Identity အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္။ တခုတည္းမဟုတ္ပါဘူး။
ဒီေတာ့က်မကကုိယ့္ကုိယ္ကုိဗုဒၶဘာသာတေယာက္လို႕သတ္မွတ္ရမွာလား။
ကုိယ့္ကုိယ္ကုိဘာလဲဘယ္လူလဲဆိုတာသတ္မွတ္သာအမ်ုိးမ်ဳိးရွိတယ္။လူတိုင္းလူတိုင္းမွာရွိပါတယ္။ အဲဒါ Diversity ဘဲ။
ေနာက္ဆံုးေတာ ့ဒိုင္ဗာစီတီအရင္လာသလား ယူနီတီလာတာလား။ Diversity of the unity ဆိုတာဒီမတူကြဲျပား မွုဆိုတာ က်မတို႕အခ်င္း ခ်င္းၾကား ထဲမွာမဟုတ္ဘူး၊ က်မတို႕ တေယာက္ခ်င္းတေယာက္ ခ်င္း အတြင္းမွာကို မတူကြဲျပားမွုေတြ အစံုရွိပါတယ္။
ဥပမာဆို ကခ်င္၊ ကခ်င္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ္ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာဆိုလို့ကိုယ့္ရဲ့ Identity ဘဲ။ကို္ယ္ကိုး ကြယ္တဲ့ ဘာသာဆိုလဲ မတူတဲ့ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားေ တြ ရွိတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဆိုတာလဲမတူတဲ့အရပ္ ေဒသ က လာတာ ရွိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕မိဘကမတူညီတဲ့ အေျခအေနေတြရွိတယ္။ အဲဒီလိုအမ်ဳိးမ်ုိး မတူညီတာ ေတြရွိတယ္။
က်မစဥ္းစားမိတာကေတာ့တကယ္ႀကီးတဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြခိုင္ခံ့တဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြဆိုတာအျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ဒီအျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးစုေစာင္းၿပီးေတာ့မွခိုင္ခံ့တဲ့အပင္ႀကီးတခုျဖစ္လာတာပါ။အျမစ္တခုတည္းရွိတဲ့အပင္ေတြဟာမခိုင္ခံ့ပါဘူး။
ဥပမာဆုိရင္မုံလာဥ ဆြဲထုတ္လိုက္ရင္ပါသြားတာဘဲ။ သူကအျမစ္က တခု တည္း ရွိတယ္။ တကယ္ေတာ့ျမစ္မ ပင္မတခုတည္းရွိတယ္။ နည္းနည္းေ လးေပါ့တျခားအျမစ္ေသးေသးေလးရွိရင္ရွိမယ္။ဒီလိုအျမစ္ႀကီးႀကီး တခုတည္း ရွိတာ မခိုင္ခံ့ပါဘူး။ဆြဲြဲနွုတ္လိုက္လို႕ရွိရင္တခါတည္းပါသြားတာဘဲ။
ဒီလို Diversity ရွိတဲ့အျမစ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့သစ္ပင္ႀကီးေတြတာတကယ္ကို ခိုင္ခံ့နုိင္မွာပါ။ အဲဒီေတာ့က်မတို႕ ကေနၿပီးေတာ့ Diversity of Strength ဆို ၿပီးေတာ့လက္ေတြ႕က်က်သဘာ၀အရမွန္ တယ္လို႕က်မျမင္ တယ္။ က်မ တို႕ ဘယ္သူမွ Identity တခုတည္းရွိတာမဟုတ္ဘူး။ က်မဒီဟာကိုဘာျဖစ္ လို့ေ လ့လာလဲဆိုေတာ့ က်မတို့တကမၻာလံုးမွာျဖစ္ေနတဲ့ Identity Crisis ေပါ့ေ နာ္ အထူးသျဖင့္ဘာသာေရးအရ ကြဲျပားတာေတြ၊ အဲဒီဟာနဲ႕ ပတ္ သက္ၿပီးေတာ့ျ ပင္ သစ္မွာႀကီးလာတဲ့ North Africa ကမူစလင္ဘာသာ၀င္တေယာက္ က ေရး ဖူး ပါတယ္။
ဒီ Identity နဲ႕ပတ္သက္လို့ေပါ့။လူေတြဟာကုိယ့္မွာ Identity တခုရွိတယ္လို႕ သတ္မွတ္လိုက္လို႕ရွိရင္ျပသနာ ျဖစ္တယ္တဲ့။ဒါေပမယ့္လူတိုင္းလူတုိင္းမွာ Identity အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ဒီဟာေတြအားလံုးကိုသိမ္းသြင္းၿပီးေတာ့ လက္ခံၿပီးေတာ့ေက်ာ္လႊားနုိင္ရမယ္။ဒီဟာေတြအားလံုးကိုအင္အားျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္နုိင္ရမယ္ဆိုေတာ့က်မ ဒီဟာကိုသိပ္ကိုသေဘာက်ပါတယ္။
က်မတို႕အားလံုုးဟာျပည္ေထာင္စုသားေတြဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေစခ်င္ တယ္။ကိုယ္သက္္ဆိုင္ရာ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေ စခ်င္တယ္။ကိုယ္ကိုးကြယ္ရာဘာသာဆိုတဲ့ Identity ကိုလဲရွိေစ ခ်င္တယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕မိဘေတြကလဲလူမ်ဳိးစုတခုတည္းကဘဲျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ဒီလိုမတူကြဲျပားတဲ့ Identity ကိုေပါင္းၿပီးေတာ့ပိုၿပီးခိုင္ခံ့တဲ့အပင္ႀကီး သဖြယ္ျဖစ္တဲ့ျပည္ေ ထာင္ စုကို ထူေထာင္တာဟာ က်မတို႕ ေခတ္မွာက်မတို႕အသက္ရွင္ ကာလ မွာက်မတို႕ထူေထာင္သြားေစခ်င္တယ္။
က်မတို႕ဒီမွာအျမဲရွိေနမွာမဟုတ္ဘူး။ဒါဘယ္သူမွျငင္းလို႕ရမွာမဟုတ္ဘူး။က်မတို႕အသက္၅၀ေက်ာ္လာတာနဲ႕အမွ်သက္တမ္းတ၀က္ေရာက္တဲ့သူကမ်ားပါတယ္။အသက္တရာေက်ာ္တဲ့သူကအခုနည္းနည္းေတာ့မ်ားလာတယ္။က်မတို႕ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ပ်မ္းမ်ွျခင္းသက္တမ္းနဲ႕အမ်ဳိးသားေတြက၆၃နွစ္၊အမ်ဳိးသမီးေတြက၆၅နွစ္ဆိုေတာ့၊ဒီမွာလဲအမ်ုိးသားေတြဘက္က၆၃နွစ္ေက်ာ္သြားၿပီ၊က်မလဲ၆၅နွစ္ေက်ာ္သြားၿပီ၊က်မတို႕မွာက်န္တဲ့သက္တမ္းအတြင္းမွာက်မတို႕ေရရွည္ထားေပးခဲ့ရမယ့္ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာစဥ္းစားၿပီးေတာ့က်မတို႕ေျပာမယ္ဆိုမယ္ေဆြးေနြးမယ္ဆိုရင္အခက္အခဲရွိမယ္မထင္ဘူးလို႕က်မယံုၾကည္ပါတယ္။ 
အဲဒါ့ေၾကာင့္မို႕လို့ဒီအခ်က္နွစ္ခ်က္မေန႕ကစဥ္းစားတာပါ။ဒီအစည္းအေ၀းက်ရင္ပြင့္ပြင့္လင္းေျပာရရင္ေအာင္ျမင္ခ်င္ေစတယ္။အရင္တုန္းကမေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ဟာကိုေအာင္ျမင္ခ်င္တယ္။ဒီလိုေအာင္ျမင္မွုရေအာင္ဘယ္လိုစဥ္းစားမလဲဆိုေတာ့က်မအေတြးနွစ္ခု၀င္လာတယ္။တခုကအကန္႕အသတ္မရွိတဲ့အခ်ိန္မရွိဘူး။ကမၻာႀကီးေတာင္မွအကန္႕အသတ္မရွိဘူးလို႕ေျပာလို႕ရတာမဟုတ္ဘူး။ကမၻာႀကီးလဲတခ်ိန္တခါၿပီးသြားမွာပဲေပါ့ေနာ္။က်မတို႕တဦးခ်င္းတဦးခ်င္းမွာအကန္႕အသတ္မဲ့အခ်ိန္ရွိတာမဟုတ္ပါဘူး။ဒီရွိတဲ့အခ်ိန္ကိုတန္ဖိုးအရွိဆံုးျဖစ္ေအာင္လို႕သံုးေစခ်င္တယ္။ဒီရွိတဲ့အခ်ိန္ကိုသတ္တိရွိရွိနဲ႕အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေအာင္္က်မလုပ္ခ်င္တယ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့က်မတို့အားလံုးဟာ Identity ေပါ့ေနာ္အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္။ တခု တည္း ရွိတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီ လိုစဥ္းစားမယ္ဆိုလို႕ရွိရင္က်မတို႕ ကြာဟ ခ်က္ေတြက အင္မတန္မွနည္းသြားမယ္။ ဥပမာဆိုလို႕ ရွိရင္က်မေမေမ က မြန္ ဆိုေတာ့မြန္ေသြးပါတယ္။မြန္ေတြနဲ႕ခ်ိတ္ဆက္မွုလုပ္လို႕ရတယ္။က်မအဖိုးကခရစ္ယာန္ဆိုေတာ့ခရစ္ယာန္ေတြနဲ႕ခ်ိတ္ဆက္လို႕ရတယ္။က်မတို႕ကိုးကြယ္တဲ့ဗုဒၶဘာသာကဘာသာဆိုၿပီးေတာ့ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ခ်ိတ္ဆက္လို႕ရတယ္။တူညီတဲ့အပိုင္းေတြမွာက်မတို႕ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးေတာ့ငါတို႕အားလံုးဟာမွ်ေ၀နုိင္တာဘဲဆိုတဲ့စိတ္ထားနဲ႕ျပသနာေတြကိုကိုင္တြယ္မယ္ဆိုရင္ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ခ်င္းကပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့မေျဖရွင္းနုိင္တဲ့ကိစၥမရွိဘူးလို႕က်မထင္ပါတယ္။
Identityနဲ႕ပတ္သက္လို႕က်မကေလးမတေယာက္အေၾကာင္းဖတ္ၿပီးေတာ့သူကလဲဒီလိုပါဘဲ။သူ႕ရဲ႕မ်ဳိးႏြယ္ေတြမေနတဲ့နုိင္ငံမွာႀကီးလာရေတာ့သူ႕ရဲ႕ Identity ကိုသူေျပာေျပေတာ့Tangla Identity ေပါ့၊ ရွဳပ္ေထြးလွတဲ့ Identity ေပါ့၊သူဘယ္သူလဲဆိုတာ သူဆံုးျဖတ္ရတာရွဳပ္ေထြးေန တယ္။
ဒီလိုရွဳပ္ေထြးမွုက က်မတို႕ မျဖစ္ေစ ခ်င္ဘူး။ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ Identity အားလံုး ဟာတန္းတူရည္တူလက္ခံနိုင္တယ္၊ သူတို႕ေတြဟာ သဟဇာတရွိရွိနဲ႕ ရွင္သန္ နုိင္ တယ္။ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေစခ်င္တယ္ ။ျပည္ေထာင္စု ဆိုတာဒီလိုပါ ဘဲ။ အားလံုးဟာအတူတူေနၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕မတူညီတဲ့ကိစၥေတြကို သဟ ဇာတျဖစ္ေအာင္လုပ္တာဟုျပည္ေထာင္စုတည္ေထာင္ျခင္းပါဘဲ။
အဲဒီလိုစိတ္ဓါတ္နဲ႕သြားမယ္ဆိုရင္က်မတို႕ေအာင္ျမင္နုိင္မယ္လို႕က်မယံုၾကည္ပါတယ္။ဒါကိုက်မတို႕အေနနဲ႕က်မတို႕တုိင္းရင္းသားေတြကဘာ့ေၾကာင့္ဒီ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာဘာ၀င္ဖို႕အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုတာပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရင္က်မတို႕လဲဒီကိစၥကိုထိထိေရာက္ေရာက္ကိုင္တြယ္ဖို႕ႀကိဳးစားပါ့မယ္။က်မတို႕အေနနဲ႕လဲက်မတို႕အျမင္ေတြကိုပြင့္ပြင့္လင္းလင္းမွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာျပမယ္။အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ပြင့္လင္းဖို႕ေျဖာင့္မတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ေျဖာင့္မတ္ဖို႕ပြင့္လင္းဖို႕ဆိုတာကလဲဒါပထမလိုအပ္တဲ့ယံုၾကည္မွဳဘဲ။ကိုယ္မယံုၾကည္တဲ့သူနဲ႕ဆိုပြင့္လင္းဖို႕အင္မတန္မွခက္ပါတယ္။
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ဒီသူဟာကိုယ့္ကိုမေကာင္းၾကံမယ္လို႕ထင္ရင္သူနဲ႕ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆက္ဆံမယ္ဆိုရင္ကိုယ့္အေၾကာင္းသိသြားတာကိုအေျခခံၿပီးေတာ့အခြင့္အေရးယူမလားဆိုၿပီးေတာ့ဒီလိုစိုးရိမ္မွုလဲရွိနုိင္ပါတယ္။ပထမဦးဆံုးတေယာက္နဲ့တေယာက္ပြင့္လင္းနို္င္ဖို႕အတြက္ေျဖာင့္မတ္နုိင္ဖို႕အတြက္အဲဒီ့အထိေတာ့ယံုၾကည္မွုရွိရမယ္။
က်မတို့ဟာတေယာက္နဲ႕တေယာက္ေဆြးေနြးတဲ့အခ်က္ေတြကိုျပန္ၿပီးေတာ့တုိက္ခုိက္ဖို႕သံုးဖို႕အတြက္မဟုတ္ဖူး၊ၾကားမွရွိေနတဲ့ျပသနာကိုဘယ္လိုေျပလည္ေအာင္အေျဖရွာဖို႕။က်မထပ္သလဲလဲေျပာပါတယ္။ျပသနာဟာခက္တာမဟုတ္ဘူး။အေျဖရွာမွာမို႕ဘဲအေရးႀကီးတာ။ျပသနာေတာ့ရွိမွာပဲ။အခုလဲရွိမွာပဲေနာင္လဲရွိမွာဘဲ။က်မတို႕ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္တည္တံ့တံ့ရွိတဲ့အခါမွာလဲရွိမွာဘဲ။အဲဒီ့ေတာ့ျပသနာေျဖရွင္းတဲ့နည္းကိုဘဲက်မတို႕ရွာဖို႕ပါဘဲ။ျပသနာကိုေတာ့စိုးရိမ္ဖို႕မလိုပါဘူးလို႕က်မအေနနဲ႕တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္မို႕လို႕ NCA အခက္အခဲၿငိမ္းခ်မ္းေရးပေရာဆက္ေတြရဲ႕ အခက္ အခဲေတြကိုျပသနာပါလို႕ဆိုမဲ့အစား ကိုင္တြယ္ရမယ့္ကိစၥ တခုဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႕ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့အေျဖရွာေပးခ်င္ပါတယ္လို႕က်မမေနနဲ႕ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။

0 comments:

Post a Comment

Share

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More