ေနာ္ေဝႏုိင္ငံ ေအာ္စလုိၿမိဳ႕မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား
Nobel Institute မွာ ေဆြးေႏြးပဲြလုပ္ျခင္း
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ဘဂၤါလီလုိ႔ေခၚၿပီး ႏုိင္ငံတကာမွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက လူတစ္သန္းနီးပါး ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြအေၾကာင္း သံုးရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခု ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလုိၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေမလ ေနာက္ဆုံးသီတင္းပတ္က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ထူးျခားတာကေတာ့ ဒီပဲြကုိ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေရြးခ်ယ္ေရးဌာန Nobel Institute မွာ က်င္းပျခင္းပါပဲ။ ဒီအခမ္းအနားဆီ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာဖရိမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu၊ အေရွ႕တီေမာႏုိင္ငံမွ သမၼတေဟာင္း José Ramos-Horta နဲ႔ ေျမာက္ပုိင္းအုိင္ယာလန္မွ Mairead Maguire တုိ႔က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ဒုကၡေျပလည္ေစေရးအတြက္ သူတုိ႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကုိ ဗီဒီယုိမိန္႔ခြန္း ေပးပို႔ၾကပါတယ္။
ဒါ႔အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ေနတဲ့ OSI ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ အေမရိကန္ သန္းႂကြယ္သူေဌး George Soros နဲ႔ ျမန္မာကို အာဆီယံအဖြဲ႔ထဲ ထည့္ေပးခဲ့သူ မေလးရွား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Dr Mahathir တုိ႔ကလည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးကို စနစ္တက်နဲ႔ အျမန္ဆုံးေျဖရွင္းေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတဲ့ ဗီဒီယုိမိန္႔ခြန္းေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ေနာ္ေဝအစိုးရပုိင္းကေတာ့ လက္ရွိ အာဏာရအစိုးရပါတီမွ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အတြင္းေရးမွဴး Morten Høglund နဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kjell Magne Bondevik တုိ႔ ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြဘက္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းသူေဟာင္း Tomas Ojea Quinta အပါအဝင္ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပရွိ တကၠသုိလ္ေတြက ပညာရွင္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္မွေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ခရစ္ယာန္ ဓမၼဆရာေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အပါအဝင္ စိတ္ဝင္စားသူ တစ္ရာေက်ာ္ တက္ေရာက္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာအေပၚ တာဝန္ခံေျဖရွင္းရမယ့္ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြကိုေတာ့ ဒီပဲြမွာ မေတြ႔မိပါ။
ေနာ္ေဝနွင့္ နုိင္ငံတကာဘက္ကအျမင္
ဘာသာသံုးမ်ဳိးရဲ႕ ဆုေတာင္းမႈနဲ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ ဒီအခမ္းအနားမွာ ပထမဆုံး စကားေျပာတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားကေတာ့ ေနာ္ေဝဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kjell Magne Bondevik ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပတုိက္သားေတြ ျမင္ေနရတဲ့ ေျမထဲပင္လယ္က အာဖရိက ေလွစီးေျပးဒုကၡသည္ အေျခအေနနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွပင္လယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာ ေလွစီးေျပး အေျခအေနကုိ သူက ႏႈိင္းယွဥ္ျပပါတယ္။
(ေနာ္ေ၀နုုိင္ငံျခားေရးဌာန အတြင္းေရးမႈး Morten Høglund ေျပာၾကားေနစဥ္)
ၿပီးေတာ့ ထုိင္းနဲ႔ မေလးရွား နယ္စပ္ဘက္မွာ ေတြ႔ရတဲ့ အစုံအၿပဳံလုိက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အေလာင္းေတြ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲရွိ ဒုကၡသည္စခန္းက ေသာင္းနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ႐ုိဟင္ေတြရဲ႕ အေျခအေန၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းပယ္ခံရတဲ့အျပင္ သြားလာခြင့္၊ ပညာသင္ခြင့္၊ စီးပြားရွာခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရတာေတြကို သူက ရွင္းျပပါတယ္။
ဒီျပႆနာေတြဟာ အခု ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ တက္လာၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးႏွစ္အတြင္းမွာ သိသာစြာ ဆုိးလာတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္တဲ့အထဲမွာ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္းက လူနည္းစုတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခအေန တုိးတက္လာေအာင္ လုပ္ဖို႔လည္း လုိတယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္လာေစဖို႔အတြက္ ေနာ္ေဝအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြ အေနနဲ႔ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတဲ့ Silence ေပၚလစီအစား ျမန္မာအစိုးရကုိ ေဝဖန္ေထာက္ျပတဲ့ ေပၚလစီေတြကို က်င့္သုံးဖို႔ လုိေနၿပီလုိ႔ သူက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ဗီဒီယုိ သဝဏ္လႊာေပးပို႔တဲ့ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြရဲ႕ အျမင္ေတြထဲမွာေတာ့ ေတာင္အာဖရိက ဘုန္းေတာ္ႀကီး Desmond Tutu ရဲ႕အျမင္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာသတင္းေတြမွာ ကိုးကားေဖာ္ျပတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိတဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခုမွာ လူေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ကာကြယ္အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ပ်က္ကြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ရခုိင္နဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ျခင္းအတြက္ ျမန္မာအစိုးရမွာ လုံးဝတာဝန္ရွိေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ Anti-Rohingya Sentiment ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ေတြ ျမင့္လာေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးေနတယ္။ Slow Genocide လူမ်ဳိးတစ္ခုကုိ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေပ်ာက္သြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတာကုိ ႏုိင္ငံတကာပညာရွင္ေတြရဲ႕ သုေတသနေတြမွာ ေတြ႔ထားရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူသားေတြအားလုံးဟာ အတူတူပါပဲ။ ဘယ္သူက ျမတ္ၿပီး ဘယ္သူက နိမ့္တယ္ဆုိတာ မရွိဘူး။ မြတ္ဆလင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဗုဒၶဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ခရစ္ယာန္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူသားအားလုံးဟာ အတူတူပါပဲလုိ႔ အသားအေရာင္ခဲြျခားေရး ဆန္႔က်င္မႈတုိက္ပဲြကို ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။
ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း ဟန္ေဂရီအေပၚ နာဇီေတြရဲ႕ က်ဴးေက်ာ္စဥ္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာခဲ့တဲ့ OSI အဖြဲ႔ တည္ေထာင္သူ သန္းႂကြယ္သူေဌးႀကီး George Soros ကေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဂ်ဴးေတြရဲ႕ ဘဝကို ႏႈိင္းယွဥ္ေျပာသြားပါတယ္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီးက ေအာင္မဂၤလာဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္ေတာ့ ငယ္ငယ္က သူ႔ဘဝကုိ ျပန္ျမင္ေယာင္မိေၾကာင္း၊ ၁၉၄၄ ဝန္းက်င္က Budapest က ဂ်ဴးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ အခုေတြ႔ေနရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေျခအေနဟာ တူေနေၾကာင္း၊ ဒီစခန္းဟာ Ghettos အႏွိမ္ခံဘဝေတြကုိ စုထားတဲ့ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ သူခံစားမိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာအျမင္နဲ႔ ျမန္မာ့အျမင္ အေတာ္ကြာေနသလား
ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ေတြ၊ ထင္ရွားသူေတြရဲ႕ မိန္႔ခြန္းအၿပီးမွာေတာ့ ေနာ္ေဝ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အတြင္းေရးမွဴး Morten Høglund က လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီ ခ႐ုိနာ ၁၀ သန္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆီေပးဖုိ႔ ျပင္ဆင္ထားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
(ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တဲြေနထုုိင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ဗုုဒၵဘာသာနဲ႔ ခရစ္ယန္ဆရာေတာ္မ်ား)
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီပဲြကို စီစဥ္သူေတြထဲကတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာဇာနည္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ေဟာင္း Quinta နဲ႔ လန္ဒန္ Queen Mary တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡ Penny Green တုိ႔က ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အခုရင္ဆုိင္ေနရတာဟာ Slow Genocide ဟုတ္မဟုတ္ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
သူတုိ႔ရဲ႕ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအရ Slow Genocide ရဲ႕ အေစာပုိင္း သေကၤတေတြ ေတြ႔ေနတာ ေသခ်ာတယ္လို႔ သံုးဦးစလုံးက ေျပာပါတယ္။ ပရိသတ္ေတြ ေမးခြန္းထုတ္ခြင့္ရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ မႏၱေလးမွ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာသံဃာေတာ္တစ္ပါးကေန Genocide ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သူတစ္ခါမွ မၾကားဖူးေၾကာင္း၊ အေျခအေနေတြဟာ ဒီေလာက္အထိ ဆုိးေနတယ္လို႔ သူမသိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
သူတုိ႔အေနနဲ႔ေတာ့ ဘာသာေပါင္းစုံ၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း၊ မိတၳီလာ ပဋိပကၡမွာတုန္းကဆုိရင္ လူရမ္းကားေတြလုိက္လုိ႔ မီးေလာင္ျပင္ကေန ထြက္ေျပးလာတဲ့ မြတ္ဆလင္ ငါးဆယ္ေက်ာ္ကုိ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက သူ႔ေက်ာင္းထဲ ေခၚသြင္းၿပီး အသက္ကယ္ေပးခဲ့တာေတြကို ဥပမာေပး ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
ပဲြစီစဥ္သူ ေဒါက္တာဇာနည္ကေတာ့ Genocide ဆုိတာဟာ ျမန္မာအဘိဓာန္ဆရာေတြ ဘာသာျပန္ထားသလုိ “လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ” လုိ႔ အဓိပၸာယ္ထြက္တာ မဟုတ္ဘဲ တျခားအဓိပၸာယ္ေတြလည္း ရွိေသးတယ္လို႔ ျမန္မာသတင္းသမားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံစဥ္မွာ ရွင္းျပပါတယ္။
လူေတြကုိ အစာေရစာမဝေအာင္ လုပ္ထားျခင္း၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ေသာက္ေရ မရေအာင္ လုပ္ထားျခင္း၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အလုပ္လုပ္ခြင့္ မရေအာင္ ပိတ္ပင္ထားျခင္း၊ ဒီရြာကေန ဟုိရြာကုိ မသြားရလုိ႔ တားျမစ္ထားျခင္း၊ အတင္းအဓမၼ ေနရာေျပာင္းခံရျခင္း၊ ေနမေကာင္းရင္ ေဆးကုသမႈမေပးျခင္း၊ လူ႔အသက္ကုိ ကယ္ႏုိင္တဲ့ ေဆးပညာ အပါအဝင္ ပညာသင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအရဆုိရင္ ႏုိင္ငံသားကတ္ေတြ၊ အျဖဴေရာင္ကတ္ေတြ ႐ုပ္သိမ္းခံရၿပီး မဲေပးခြင့္မရွိျခင္း၊ အခုေနာက္ဆုံး သူတို႔အမည္ သူတို႔ေခၚတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတာကိုေတာင္ ေခၚခြင့္မရွိဘူးလုိ႔ အစိုးရဘက္က ေျပာလာျခင္းေတြဟာ လူမ်ဳိးစု၊ လူနည္းစုတစ္ခုကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း မ်ဳိးျပဳတ္သြားေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ သေကၤတ၊ ပညာရွင္ေတြရဲ႕အေခၚ Slow Genocide ရဲ႕ အေစာပိုင္း သေကၤတေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာဇာနည္က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြ ေျပာေနတာနဲ႔ ျပည္တြင္းရွိ ျမန္မာအစိုးရ၊ ျမန္မာသံဃာေတာ္တခ်ဳိ႕၊ သာမန္ႏုိင္ငံသားတခ်ဳိ႕ ေျပာေနၾကတာေတြဟာ တကယ့္ကို ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဆုိရင္ ဒီျပႆနာကို ဘယ္လုိေျဖရွင္းမလဲဆုိတာ မေဆြးေႏြးခင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးကို အရင္စြန္႔လႊတ္ဖို႔ လုိတယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ အဲဒီစကားလုံးပါတဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို သူတို႔အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ တက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုံးဝမရွိဘူးလုိ႔ အျပတ္ျငင္းထားပါတယ္။
ေအာ္စလုိမွာ ဒီလုိေဆြးေႏြးပဲြ လုပ္ေနစဥ္မွာေတာင္ ရန္ကုန္က က်ဳိကၠဆံကြင္းမွာ လူ ၃၀၀ ေလာက္ ခ်ီတက္ၿပီး Anti-Rohingya Sentiment လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ က်င္းပမယ့္ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္အေရး ႏုိင္ငံတကာ ညီလာခံရဲ႕ ဖိအားကို ဆန္႔က်င္ဖို႔၊ နုိင္ငံတကာဖိအားေတြကို စုိးရိမ္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရကေန ေလွစီးေျပးေတြ၊ ဘဂၤါလီေတြကို ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ လက္ခံလုိက္မိမွာစိုးလုိ႔ သူတုိ႔အဖြဲ႔က ဆႏၵျပတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ရန္ကုန္မွာ ဒီလုိဆႏၵျပတဲ့ ေမလ ၂၈ ရက္မွာပဲ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးကို ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာ့အေရး ပထမဆုံးအႀကိမ္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီဆီ ေရာက္လာျခင္းပါပဲ။
တုိင္းျပည္တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားတုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးက အဓိကက်ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ လူနည္းစုေတြရဲ႕ ဆိုးရြားတဲ့ အေျခအေနကို အေလးထားဖုိ႔လုိေၾကာင္း လုံၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးကို ႏုိင္ငံတကာဘက္က လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာျဖင့္ ေဇာင္းေပးျမင္ေနၾကၿပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ အစြန္းေရာက္သူ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အမ်ဳိးသားလုံၿခံဳေရး၊ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ ကာကြယ္ေရးဘက္ကေန ေဇာင္းေပးျမင္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပင္နဲ႔ အတြင္း႐ႈျမင္ပုံ ေျပာင္းျပန္နီးပါး ကြာျခားေနတယ္လို႔ အကဲခတ္ေတြက ဆုိပါတယ္။
ဘယ္လိုအေျဖရွာႏုိင္မလဲ
ေဆြးေႏြးပဲြ သံုးရက္ထဲမွာ ေနာက္ဆုံးေန႔က်င္းပတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက လာသူေတြ ဦးစီးေဆြးေႏြးတဲ့ပဲြက အေျဖနဲ႔ ပုိနီးစပ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာမွလာတဲ့ ေဆြးေႏြးသူေတြက အေျဖဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ မရွိဘူး။ ျမန္မာအစုိးရဘက္က အေျခအေနမွန္ေတြကို လက္မခံေသးသေရြ႕ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ အစိုးရကို ႏုိင္ငံတကာဘက္က လုံေလာက္တဲ့ ဖိအားေပးႏုိင္မွ အေျဖရတဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြဆီ ေရာက္လာႏုိင္တယ္ဆုိၿပီး ေျပာသြားၾကလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
(၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ခံအမတ္ ဦးေက်ာ္မင္းအပါ၀င္ ရုုိဟင္ဂ်ာဖက္က ပုုဂၢဳိလ္မ်ား ေဆြးေႏြးေနစဥ္)
ျမန္မာႏုိင္ငံကေန လာေဆြးေႏြးသူေတြ ျဖစ္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဘက္မွာ ဦးေက်ာ္မင္း၊ ဦးသာေအး၊ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ႏွင့္ မေဝေဝႏု၊ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြထဲမွ ဦးဝိသုဒၶ၊ ဦးေဇာတိကႏွင့္ ဦးစိႏၲိတ။ ခရစ္ယာန္ဘာသာဘက္မွ ဦးေဇာ္ဝင္းေအာင္ႏွင့္ ဦးေနဝင္းတုိ႔ကေတာ့ ဒီျပႆနာေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ အစိုးရေတြလက္ထက္က ဘာမွအသံမွ သိပ္မၾကားရဘဲ အခုဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္က်မွ ဒီေလာက္ ကမာၻသိ အသံက်ယ္လာတာဟာ လက္ရွိအစိုးရ ကိုယ္တြယ္ပုံ မွားေနလုိ႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ဒါမွမဟုတ္ ဒီျပႆနာကုိ တမင္ဖန္တီးၿပီး နုိင္ငံေရးအျမတ္ရေအာင္ ကစားဖုိ႔၊ အနိမ့္ဆုံးအားျဖင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီျပႆနာကို အသုံးခ်ၿပီး အစိုးရပါတီက မဲပုိရေအာင္ ကစားႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဆြးေႏြးသူ အေတာ္မ်ားမ်ားက သံသယ ရွိေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
“ဘယ္အခ်ိန္က ဘယ္သူေတြ ဖန္တီးထားမွန္း မသိတဲ့ ျပႆနာႀကီးကို ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက ဖန္တီးလုိ႔ ျဖစ္လာသလုိမ်ဳိး ပုံေဖာ္လာတာကိုေတာ့ လက္မခံႏုိင္ဘူး။ ဗုဒၶသာသာမွာ တျခားဘာသာေတြကို မုန္းတီးဖုိ႔အေၾကာင္း မရွိဘူး။ ဗုဒၶဘာသာဟာ သတၱဝါအားလုံးကုိ ကယ္တင္ေရးသာ ျဖစ္တယ္” လုိ႔ သံဃာေတာ္ေတြက မိန္႔ပါတယ္။ “ဒါေတြဟာ ဘယ္ဘာသာ၊ ဘယ္လူမ်ဳိးဆုိတဲ့ အစြဲအလမ္းေတြ မ်ားလြန္းလို႔ ျဖစ္လာတာ၊ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အစြဲအလမ္းမထားရဘူးလုိ႔ ေဟာထားတယ္မို႔လား” ဆိုၿပီးလည္း ဆရာေတာ္ေတြက လမ္းညႊန္ခဲ့ပါတယ္။
တစ္ခါ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဟာ တျခားဘာသာ၊ တျခားလူမ်ဳိးေတြထက္ ပုိျမင့္ျမတ္တယ္ဆုိၿပီး တစ္ခ်ိန္က သူတုိ႔ထင္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ ဒါဟာ တစ္စုံတစ္ဦးက သင္ေပးထားလုိ႔ ျဖစ္ေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက လူအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒိီလုိအျမင္ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ အခုပြင့္လင္းလာတဲ့ေခတ္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံလာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ အရင္ကလုိ ပုိျမင့္၊ ပုိျမတ္တယ္ဆုိတဲ့ အျမင္မ်ဳိး သူတို႔မွာ မရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ အခုဆုိရင္ ဘာသာမတူ၊ လူမ်ဳိးမတူသူေတြၾကား အတူတကြ ရွင္သန္ေနထုိင္ေရးအတြက္ Interfaith Dialogue အစီအစဥ္ေတြကို ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနၿပီလုိ႔ ဆရာေတာ္ေတြက မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါက ဘာသာေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ အပုိင္းပါ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဘက္က ေဆြးေႏြးသူ ဦးေက်ာ္မင္းကေတာ့ ဘာသာေရးအျမင္အျပင္ ဥပေဒကိစၥေတြကိုလည္း ျပင္ဖုိ႔လုိေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၁၉၈၂ နုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ လုိေနသလုိ လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံသားကတ္ေတြ၊ အျဖဴေရာင္ကတ္ေတြ အားလုံးကို ႐ုပ္သိမ္းၿပီး မဲေပးပုိင္ခြင့္ မရွိဘူး၊ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္မရွိဘူး၊ ေနာက္ဆုံး ႐ုိဟင္ဂ်ာအားလုံးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ခုိးဝင္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ အစုိးရဘက္က ေျပာေနတာေတြကို အျမန္ဆုံး႐ုပ္သိမ္းဖို႔ လုိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအားလုံး ျမန္မာနုိင္ငံသား မဟုတ္ဘူးဆုိရင္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကြၽန္ေတာ္ ဘယ္လုိလုိ႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ အျဖစ္ အေရြးခံလုိ႔ရမလဲဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မ်ဳိးဆက္ ေလးခုေလာက္ ရွိေနၿပီဗ်။ ကြၽန္ေတာ့္အဘုိးဆိုရင္ အဂၤလိပ္ေခတ္ကတည္းက ရြာသူႀကီး တာဝန္ယူခဲ့တာ” ဆုိၿပီး ၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ခံအမတ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားျပဳေကာ္မတီ CRPP အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုနွစ္ကမွ တျခားႏုိင္ငံေရးခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အတူ ျပန္လြတ္လာတဲ့ နုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ျပည္ပက ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာသာ အခုလုိ ေျပာခြင့္ရေနၿပီး ျပည္တြင္းမွာေတာ့ လုံးဝေျပာေရးဆုိခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရပါတယ္။ “ႏုိင္ငံတကာမွာ ဒီလုုိေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားမ်ားလုပ္ရင္ ျပႆနာ ရွာေနသူေတြဘက္က နည္းနည္း ဦးေႏွာက္အေျပာင္းအလဲ ရွိလာႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိ ႏုိင္ငံတကာျမင္တာနဲ႔ သူတုိ႔အျမင္ အေတာ္ကြာေနတာကိုး။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရပုိင္းမွာလည္း ဒီျပႆနာအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ကုိင္တြယ္တဲ့ပုံစံ ေျပာင္းေကာင္းေျပာင္းလာနုိင္ပါတယ္” လုိ႔ ဦးေက်ာ္မင္းက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္းမွာေတာ့ သူတို႔အေရးကို ေဆြးေႏြးခြင့္ရဖုိ႔ ေနေနသာသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ စကားလုံးကိုေတာင္ မသုံးရဲသူေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အမ်ားျပည္သူကုိ အသိပညာေပးဖုိ႔ တာဝန္ရွိတဲ့ သတင္းသမားေတြ၊ အထူးသျဖင့္ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္တုိက္ပုိင္ရွင္ေတြပါ ပါေနတယ္လို႔ သတင္းစာဆရာ စည္သူေအာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီကိစၥကုိ ေရးရဲသူက အေတာ္နည္းတယ္ဗ်။ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြက ေရးရဲရင္ေတာင္ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ပုိင္ရွင္ေတြက မထည့္ရဲၾကဘူး” လုိ႔ သူကဆုိပါတယ္။ ဒီအတြက္ တစ္ေစာင္က မထည့္ရဲရင္ တျခားတစ္ေစာင္မွာ ပါႏုိင္ေအာင္ သတင္းစာစုံ၊ ဂ်ာနယ္စုံနဲ႔ ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာနေတြ အထိပါ သူႀကိဳးစားၿပီး ရွင္းျပေနတယ္လို႔ စည္သူေအာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ သတင္းသမားရဲ႕ တာဝန္က ျပႆနာကို ျပႆနာအျဖစ္ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြ သိျမင္လာေအာင္၊ ႏွစ္ဖက္မွ်တတဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြပါေအာင္ တင္ျပဖို႔၊ ျပႆနာကို အေျဖရေအာင္ ႀကိဳးစားရွာေဖြေပးဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ ရွဥ့္လည္းေလွ်ာက္သာ ပ်ားလည္းစြဲသာ အေျဖမ်ဳိး ဝိုင္းဝန္းရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔ မဟုတ္ပါလား။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရ၊ အတုိက္္အခံ၊ သာမန္ျပည္သူျပည္သားေတြ အားလုံး ဝိုင္းစဥ္းစား အေျဖရွာႏုိင္ေရး အခ်က္အလက္မွန္ေတြ ရေစဖုိ႔အတြက္ ဂ်ာနယ္လစ္အားလုံးက ခံစားခ်က္ကိုေလွ်ာ့ၿပီး အရွိကိုအရွိအတုိင္း ေရးသားတင္ျပၾကဖုိ႔ လုိေနေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပြဲကို ေရာက္လာတဲ့ သတင္းသမားေတြအၾကား ေျပာဆုိျဖစ္ၾကပါတယ္။
ထက္ေအာင္ေက်ာ္
0 comments:
Post a Comment