မ်က္ေမွာက္ေရးရာ / သတင္းသံုးသပ္ခ်က္

ေျဖရွင္းရမယ့္ သတင္းေထာက္ သတ္မႈ

• ပံုႏိွပ္ရန္
• မွတ္ခ်က္
• ျဖန္႔ေဝရန္

မ်က္ေမွာက္ေရးရာ / သတင္းသံုးသပ္ခ်က္

ဦးေက်ာ္ဇံသာ (VOA)

29.10.2014 19:40

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီးကို စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ အေသဖမ္းဆီးလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကိုသာမက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကိုပါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက္သြားေစတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ ႔ေန ဦးသိန္းသန္းဦး၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူလည္းျဖစ္ သတင္းသမားတဦးလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္တို႔နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာက ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆံုး ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္နဲ႔ စပါရေစ။ ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္တုိ႔က တခ်ိန္က ၈၈ ေတာခိုခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသား။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သတင္းေထာက္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးမွာ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသမွာ activists နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူနဲ႔ သတင္းသမားဆိုတာ ခြဲျခားရ၊ ျပတ္ျပတ္သားသား ရွိပါသလား။

ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္ ။ ။ အဲဒီလုိ ေျပာဖို႔ေတာ့ ခက္မယ္ထင္တယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ဆိုရင္ ၈၈ မွာ ပါခဲ့တယ္။ ကိုပါႀကီးလည္း ၈၈ မွာ ပါခဲ့တယ္။ သံုးေရာင္ျခယ္အဖြဲ႔မွာ ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လံုၿခံဳေရးမွာပါတယ္။ ဓါတ္ပံုေတြထဲမွာ ေတြ႔ရတယ္။ အခု အဖမ္းခံရတာ အသတ္ခံရတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အလြတ္သတင္းေထာက္ ျဖစ္တယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း လုိအပ္ခ်က္အရ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရး၊ ဗမာျပည္ သတင္းေလာကရဲ ႔ လုိအပ္ခ်က္အရ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျပာင္းလဲဖို႔လုပ္သလို၊ သတင္းမီဒီယာကလည္း ႏုိင္ငံေရးမွာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္မွာ အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ တာဝန္ဝင္ထမ္းၾကတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က activist-turn journalist ေပါ့ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာလည္း ရွိပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Activist ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတိုင္း အခု သူတုိ႔ ပစ္သတ္လိုက္ရေအာင္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ အျပစ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး ထင္ပါတယ္။ ဒီသတင္းသမားတေယာက္ဟာ activist ျဖစ္ရင္လဲ ဆရာသိန္းသန္းဦး ဘယ္လုိ သေဘာရပါလဲ။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ ဒီဟာကေတာ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ Out of question ပဲ။ သူဟာသူ သတင္းသမားျဖစ္ျဖစ္၊ သူပုန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဓျမပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖမ္းဆီးတဲ့အခါမွာ ျပဌာန္းခ်က္ေတြရွိတယ္။ ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္ၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းတာ၊ စစ္ေၾကတာကို ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ (၃၃၁) အရ တားဆီးထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုပါႀကီးဟာ အလြတ္သတင္းေထာက္လား၊ Activist လား၊ သူပုန္လားဆိုတာ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလူကို ဘယ္လိုဆက္ဆံသလဲ။ ဆက္ဆံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက ဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီရဲ ႔လားဆုိတာကို က်ေနာ္တို႔ ဆံုးျဖတ္ရမွာပဲ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ သူ႔အေပၚကို ဆက္ဆံခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒေလာက က အမွန္တကယ္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါ့မလား။ သူဟာ ဘယ္လို စစ္ေဆးျခင္း ခံခဲ့ရတယ္ဆိုတာမ်ုိးကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနရွိပါသလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားစီရင္ေရးေလာကမွာ။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ အခုအေနအထားကေတာ့ ထူးျခားခ်က္ေလးေပါ့။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေနအထား။ ဒီလုိ အျဖစ္အပ်က္မ်ုိးက က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာ စစ္အာဏာရွင္ အုပ္စိုးတဲ့ တုိင္းျပည္မွာ စစ္အာဏာရွင္ရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈပါပဲ။ ဒီလို စစ္ေၾကာေရးစခန္းေတြမွာ အသက္ဆံုးရႈံုးခဲ့တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္လည္း ဗိုလ္ခင္ညႊန္႔ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး စစ္ေၾကာစခန္းေတြမွာ လူမဆန္တဲ့ ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္မႈမ်ဳိးစံု ခံခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္ ၁၉၉၀ မွာ မႏၱေလးမွာ … အတြင္းေရးမွဳး ဦးေမာင္ကို၊ ရန္ကုန္တုိင္းက အန္အယ္လ္ဒီ ဥကၠ႒ ဦးေမာင္ကို၊ ခရမ္းျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းတို႔ စစ္ေၾကာေရး ေထာက္လွမ္းေရးစခန္းမွာ အသက္ဆံုးရႈံးခံခဲ့ရတယ္။ အသတ္ခံခဲ့ရတယ္။ ေသတဲ့အထိ ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီအမႈေတြ ျပန္မေဖာ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုထူးျခားတဲ့ အေျခအေနကေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဒီမုိကေရစီရွိသလိုလို ေျပာေနၿပီးေတာ့ အခု တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သူတုိ႔ဟာ အရပ္သားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့လူ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတာ့ ရွိေနလို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာေတြေတာင္ ရပ္ပါေတာ့လို႔ ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလူသတ္မႈႀကီးက ဘြားဘြားႀကီးေပၚလာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ ဥပေဒနဲ႔အညီ စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ ရမယ္ဆိုရင္ သူမွာ ဘာဒဏ္ရာေတြရွိလဲ။ အေလာင္းေဖာ္ခြင့္ရတယ္ဆုိရင္ ဘာဒဏ္ရာေတြ ရွိလဲ။ ဘယ္လို အေနအထားေတြ ျဖစ္ေနသလဲ။ ဒါေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ အလင္းေရာင္ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံတကာ မ်က္စိေအာက္မွာ စစ္ေဆးခြင့္ရမယ္လို႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ နယ္စပ္ေဒသမွာ အဲဒီလိုပဲ ကိုပါႀကီးလိုပဲ လႈပ္ရွားမႈသတင္းေတြကို လိုက္ေနတဲ့ သတင္းေထာက္ေတြရဲ ႔ အခုလက္ရွိ လံုၿခံဳေရး အေျခအေန ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိပါသလဲ။

ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္ ။ ။ ဗမာျပည္မွာက အခု ပြင့္လင္းလာတယ္။ အရင္ကေတာ့ ထားေတာ့။ ပြင့္လင္းလာတဲ့အခါမွာ သတင္းသမဂၢတုိ႔၊ ဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္တုိ႔ အဖြဲ႔ေတြလည္း ေပၚလာတာေပါ့။ ဂ်ာနယ္တိုက္ေတြ ရွိသလို၊ အလြတ္သတင္းေထာက္ေတြ၊ ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြလည္း ရွိတယ္အခါၾကေတာ့ Netizens ေတြလည္းရွိေတာ့ ဒါက လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္ ရွိရမွာေပါ့။ အခုနေျပာသလို အခုက ေျပာင္းလဲေနၿပီ။ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႔ေတြအားလံုးနဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ၿပီးေတာ့ ဒီမုိကေရစီ သြားေနၿပီ။ ဖယ္ဒရယ္ကိစၥ ေဆြးေနြးေနၿပီဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီလိုမ်ုိးက လံုးဝမျဖစ္သင့္ဘူး။ အားလံုး ဘယ္သတင္းေထာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္ရွိေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔ကေရာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြက အာမခံဖို႔ လိုတယ္လို႔ အဲဒီလိုျမင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ နယ္စပ္ေဒသမွာ အစိုးရရဲ ႔ တရားဥပေဒ စိုးမုိးမႈက သိပ္ႀကီးႀကီးမားမား ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလုိ႔ဆုိရင္ ရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသမွာေတာ့ ကိုပါႀကီး ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ေနရာေတြမွာဆိုရင္။ ဆိုေတာ့ ဒီလုိ ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္ ေျပာသလို သတင္းေထာက္ေတြ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာမခံခ်က္ အျပည့္အဝရွိဖို႔လိုတယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥကို ဆရာသိန္းသန္းဦး ဘာျဖည့္ေျပာလိုပါလဲ။ ျပည္တြင္းထဲမွာ အဲဒီလိုမ်ုိး ရွိပါသလား။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ ယခုဟာကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ သိပ္မၾကာေသးခင္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ သတင္းအဖြဲ႔ေတြ ေတြ႔ေတာ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ေယာက္ကို တာဝန္ေပးမယ္။ ေနာက္တခါ သတင္းယူခြင့္ရေအာင္ ထုတ္ျပန္ေပးမယ္။ ဒါက ေကာင္းတဲ့အလားအလာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ တခါမွ မရွိခဲ့ေသးဖူးဘူး။ အဲဒီအေနအထား ေျပာေနရင္တန္းလန္းနဲ႔ ဒါကေတာ့ ေအာက္ေျခက ျဖစ္သြားတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ မထိန္းႏိုင္မသိမ္းႏုိင္ဘဲနဲ႔ သူတုိ႔က က်င့္သံုးေနၾကကို။ ဒီလုိ အလုပ္ေတြက လုပ္ေနၾကျဖစ္ေနေတာ့ အထက္က ထိန္းသိမ္းဖို႔ အခ်ိန္မမီလိုက္ဘဲ ျဖစ္သြားတယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ အကာအကြယ္ေပးမွ သတင္းေထာက္ေတြရဲ ႔ ဘဝက အထူးသျဖင့္ သတင္းယူတဲ့ေနရာမွာ နယ္စပ္ေဒသေတြလို ႏွစ္ဖက္ ဘယ္သူလက္ထဲ အာဏာရွိမွန္းမသိတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေတာ္ၾကာ ဟိုဖက္က သတ္သလို၊ ဒီဖက္က သတ္သလိုကိစၥမ်ဳိးေတြ ေပၚေပါက္လာမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီလို အစီအစဥ္မ်ဳိးေတြေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးက ဖြဲ႔ေပးတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ေယာက္ကို သတင္းထုတ္ျပန္ေရးဆိုၿပီး ေျပာလိုက္တဲ့ မၾကာခင္မွာပဲ အခုကိစၥ ျဖစ္လာတာပါ။ အဲဒီလိုဆုိေတာ့ ကိုပါႀကီးကိစၥကို သူတုိ႔ဆီကပဲ သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ထုတ္ျပန္တဲ့သတင္းအေပၚ ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္ သတင္းသမားတဦးအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္ ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရသေလာက္ေတာ့ ထုတ္ျပန္တဲ့သတင္းက ကလိုထူးေဖာ - ဒီေကဘီေအနဲ႔ က်ေနာ္ သတင္းေတြၾကားရတယ္။ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္တယ္။ ဒီေကဘီေအ က အစုိးရစစ္သားေတြကို ဖမ္းတယ္ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သတင္းယူဖို႔သြားတဲ့ ကိုပါႀကီးကို ဖမ္းမိၿပီးေတာ့ ကိုပါႀကီးက ဒီေကဘီေအဖက္က ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္ရွိတဲ့ ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ဘာညာေပါ့။ စစ္တပ္က ထုတ္ျပန္တဲ့အထဲမွာ ေတြ႔ရတယ္။ ဓါတ္ပံုကလည္း ကိုမုိးသီးတို႔နဲ႔ ပံုကိုတင္ၿပီးေတာ့ သတင္းေထာက္မဟုတ္ဘူး၊ ဒီေကဘီေအ က လူဆုိၿပီးေတာ့ အဲဒီလို ဓါတ္ပံုနဲ႔ တင္ထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနခ်ိန္မွာ လက္နက္ယူၿပီးေတာ့ ထြက္ေျပးတယ္ဆိုတာကေတာ့ လံုးဝမျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ အဲဒါက သူက သတင္းေထာက္ လက္နက္ယူၿပီး ထြက္ေျပးတယ္ဆိုတာ အဲဒါက ဟာသ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ ျဖစ္စဥ္တခုလံုးကို ဥပေဒကလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိ၊ အေပၚက ညႊန္ၾကားခ်က္ကလည္း သတင္းသမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးျဖစ္ျဖစ္၊ ညႊန္ၾကားခ်က္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေတာ့ ေအာက္ေျခက စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ လက္လြန္သြားတဲ့အခါၾကမွ ျဖစ္သလို ထုတ္ျပန္လိုက္ရတဲ့ ယုတ္တိမရွိတဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္လို႔ အဲဒီလုိ ျမင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စစ္တပ္ဖက္က ထုတ္ျပန္သလို၊ ဒီေကဘီေအ ကလည္း ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းေထာက္ကေမးတယ္ ကိုပါႀကီး က ခင္မ်ားတို႔ဆီကလားဆိုေတာ့ ဒီေကဘီေအ က မဟုတ္ပါဘူး၊ လံုးဝမရွိဘူးဆုိၿပီး လံုးဝျငင္းပါတယ္။ အဲဒီ ျပန္ၾကားေရးေကာင္စီက။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတာင္ မရွိဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ တရားရံုးမွာ တကယ္တမ္း တရားဥပေဒအရ ဒီကိစၥကို စစ္ေဆးၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီလို ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္တာအျပင္ ကိုပါႀကီးဟာ သူပုန္ဟုတ္မဟုတ္ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခ်က္ကို စစ္ေဆးစရာအေၾကာင္းတရာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသလား။ အဲဒီလို ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုရင္ အစိုးရရဲ ႔ စြပ္စြဲခ်က္၊ စစ္တပ္ရဲ ႔ စြပ္စြဲခ်က္တခုတည္းကိုပဲ အတည္ယူၾကမလား။ ဒီေကဘီေအဖက္ရဲ ႔ ေခ်ပခ်က္ကို ဘယ္လို စဥ္းစားမလဲ။ တရားဥပေဒအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ ကိုပါႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံသားတေယာက္ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တေယာက္မဟုတ္ရင္လဲ လူတေယာက္ကို စိတ္တုိင္းက် License to kill,  James Bond မွ မဟုတ္ဘဲ သတ္ခြင့္ ဘယ္ရွိပါ့မလဲ။ အခု ကိုပါႀကီးကိစၥက သက္ဆိုင္ရာ သူ႔ဇနီးကလည္း အေလာင္းစစ္ေဆးခြင့္ေတြ ေတာင္းထားတယ္။ အေလာင္းေဖ်ာက္တာ ပုဒ္မ ၂၀၁ ဥပေဒအရ ေျပာရလို႔ရွိရင္။ စစ္ေၾကာေရးမွာ ညဥ္းပမ္းႏိွပ္စက္တာ ပုဒ္မ ၃၃၁။ ေနာက္ ဒါက လူသတ္မႈျဖစ္တယ္။ ဒါေတြက ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တရပ္နဲ႔ စံုစမ္းမွသာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီ ေကာ္မရွင္မွာလည္း လက္ကိုင္တုတ္ေတြ မပါဝင္ဘဲနဲ႔ ျပည္သူလူထု ေလးစားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ ပါၿပီးေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလုပ္မွ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ တကယ္ရွိသလား။ ဥပေဒအရာမွာ ႏိုင္ငံသားတုိင္း တန္တူခြင့္ရွိသလား။ ဥပေဒက ႏုိင္ငံသားတုိင္းကို အကာအကြယ္ကို တန္တူရထုိက္တဲ့ ဟုတ္မဟုတ္ကို ဒီအမႈက အေျဖေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စစ္တပ္ရဲ ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ လက္နက္လုၿပီး ထြက္ေျပးလို႔ ပစ္သတ္ရတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကေရာ။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ လက္နက္လုၿပီး ထြက္ေျပးလဲ ေျခေထာက္ပစ္လို႔ ရပါတယ္။ ေျခေထာက္ပစ္ၿပီးေတာ့ လဲသြားေအာင္ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြက ဟုတ္တယ္မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ဘယ္သူမွ မသိဘူး။ ဒါက သူတုိ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါကို စံုစမ္းစစ္ေဆးမွရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမႈက ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ကိုပါႀကီးကို စက္တင္ဘာလကုန္မွာ ဖမ္းတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္သြားရင္ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ျပန္ေပါ့။ အခုက မိသားစုက ေပ်ာက္လို႔လိုက္ရွာ။ ဟိုက ဒီဖက္လႊဲခ်၊ နယ္ဝန္ႀကီးက တဖက္ကလႊဲခ်၊ တပ္က ဒီလႊဲခ်။ ဟို ဖမ္းသြားတဲ့လူက က်ေနာ္မသိဘူး သူဖမ္းေပးတာ။ အဲဒီလို ကေသာင္းကနင္းေတြ ျဖစ္ၿပီးမွ သတင္းထြက္လာေတာ့မွ ထုတ္ျပန္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒစကားနဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ After-thought ေနာက္မွ အႀကံရၿပီးေတာ့ ထုေခ်တာေပါ့။ ေစာေစာစီးစီးက ရိုးရိုးသားသား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဆိုရင္ တမ်ဳိးေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဖမ္းလိုက္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီလုိထြက္ေျပးလို႔ ဒီလုိျဖစ္သြားပါတယ္လို႔ ဦးေအာင္ထုတ္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဒီဟာ လက္ခံဖြယ္အေၾကာင္းရွိတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္ကို က်ေနာ္ ေမးခ်င္တာက အဲဒီလိုဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္စြာရယူခြင့္၊ သတင္းေထာက္ေတြရဲ ႔ အလားအလာ ဘယ္လုိျဖစ္လာမလဲလို႔ စဥ္းစားမိပါလဲ။ ကိုထက္ေအာင္ေက်ာ္က တုိင္းျပည္ထဲျပန္ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိတ္အနယ္ယွဥ္ၿပိုင္တဲ့အခါမွာ မွန္တဲ့ဟာကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အမွန္အတိုင္း ေျပာႏိုင္မယ့္ အခြင့္အေရးမ်ဳိး ရႏုိင္မယ္လို႔ ထင္ပါလား။

ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္ ။ ။ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္း ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္တယ္။ သိသာစြာ မီဒီယာ ေျပာင္းလဲမႈလို႔ ေျပာၾကတယ္။ အျပင္က ဦးေက်ာ္ဇံသာတုိ႔ ဗီြအိုေအ၊ ဒီဘီဗီြတို႔ အထဲေတာင္ ေရာက္သြားၿပီဆုိေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိး ျပန္ၾကတာေတြရွိတယ္။ အထဲမွာ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ထုတ္ခြင့္ရတယ္။ စာေပစီစစ္ေရးေတြ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေတြေၾကာင့္မို႔ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္က ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ သိသာစြာ တိုးတက္မႈလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အခုႏွစ္ထဲမွာ သတင္းေထာက္ေတြ အဖမ္းခံရတယ္။ ယူနီတီဂ်ာနယ္ပုဂၢိဳလ္ေတြဆုိရင္ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ ခ်ခံရတယ္။ Bi မြန္းတည္ေန ဆိုရင္လည္း ငါးႏွစ္လား၊ သံုးႏွစ္လား ခ်ထားတယ္။ ဦးရဲထြဋ္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးကိုယ္တုိင္က ဂ်ာနယ္ေတြကို တရားစြဲတယ္။ အေျခအေနက ပထမပိုင္းမွာ ေကာင္းေပမဲ့ အခု ၂၀၁၄ ထဲမွာ အေတာ္ေလးဆိုးလာတယ္။ ဆိုးလာၿပီး အခုဆုိရင္ ပိုဆိုးသြားၿပီ၊ သတင္းေထာက္ကို သတ္တဲ့အမႈဆိုေတာ့။ မဆလေခတ္၊ နဝတေခတ္က ဆိုးတယ္ဆိုေပမဲ့ ေထာင္ထဲထည့္ၿပီး ႏိွပ္စက္တာပဲရွိတယ္၊ သတ္တာမရွိဘူး။ အခုက သတင္းေထာက္ကို သတ္တယ္ဆိုေတာ့ အေျခအေနက လံုးဝကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ေမးခြန္းထုတ္စရာလို႔ ျမင္တယ္။ ေရွ ႔အလားအလာ မေကာင္းဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျပန္စဥ္းစား သံုးသပ္ရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္လာၿပီလို ျမင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္တခု စဥ္းစားမိတာက တခ်ဳိ ႔ကေျပာတယ္ ကိုပါႀကီးဟာ ျပည္တြင္းနာမည္ႀကီးတခ်ဳိ ႔မွာလည္း သတင္းေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ အဲဒီျပည္တြင္းမီဒီယာေတြ ကိုပါႀကီးရဲ ႔ သတင္းေတြကို လက္ခံေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းနာမည္ေက်ာ္ မီဒီယာေတြက ကိုပါႀကီးက သူတို႔ဆီက သတင္းေထာက္ပါဆုိၿပီး တစြန္းတစမွ တခြန္းမွ ေျပာသံမၾကားဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆရာသိန္းသန္းဦး ေတြ႔မိပါသလား။ သူတုိ႔ ေျပာတာကို။ ဘယ္လုိ ေျပာလိုပါလဲ အဲဒီကိစၥကို။

ဦးသိန္းသန္းဦး ။ ။ က်ေနာ္လည္း မေတြ႔မိဘူး။ ဒီဟာကို သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္လဲ ေၾကာက္ေနၾကတယ္ထင္တယ္။ သတင္းေထာက္ကို သတ္ျပလိုက္ေတာ့။ ကိုယ့္သတင္းေထာက္ဆိုရင္ ငါတုိ႔မ်ား ဆက္သတ္ေနမလားဆိုၿပီ။ အဲဒီလိုမ်ား ဖိႏိွပ္ခ်ုပ္ခ်ယ္ခံ၊ ေၾကာက္လို႔ေပါ့။ က်ေနာ့္အတြက္ကေတာ့ အခုနေျပာသလိုပဲ က်ေနာ္က ဥပေဒေရွ ႔ေနဆိုေတာ့ ဥပေဒအရေျပာရင္ ကိုပါႀကီးက သတင္းေထာက္ ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဒီေကဘီေအ က သူပုန္ျဖစ္ေစ မျဖစ္ေစ။ သူပုန္ဆုိရင္ ၁၇ (၁) ရွိပါတယ္။ မတရားအသင္းနဲ႔ အေရးယူေပါ့။ လက္နက္ကိုင္လို႔ ဥပေဒေတြ အကုန္ရွိပါတယ္။ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေပါ့။ သတ္ပစ္လို႔ေတာ့ မရဘူး။

ဦးထက္ေအာင္ေက်ာ္ ။ ။ က်ေနာ္ နည္းနည္းေျပာခ်င္တယ္ အခုနေျပာတဲ့အထဲမွာ အခုထက္ထိေတာ့ က်ေနာ္သိသေလာက္ ဟိုေန႔ကဆုိရင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္တို႔ ဆူေလးဘုရားေရွ ႔မွာ ေဟာေျပာပြဲလုပ္တယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္က လူေတြလည္းလာတယ္။ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုန ေရွ ႔ေနေျပာသလို သူက ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံသားတေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာၾကတယ္။ ေရွ ႔ေနေကာ တျခားလူေတြေကာ ႏုိင္ငံသားတေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ာနယ္လစ္ဆိုရင္ ဂ်ာနယ္လစ္ဖက္က ေျပာဖို႔လုိတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္ေတြ၊ အခုဖြဲ႔ထားတဲ့ သတင္းသမားကာကြယ္အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာဖို႔လိုတယ္၊ အခုက ဘယ္သူမွ မေျပာဘူး။ ၈၈ ပဲေျပာတယ္။ NLD ဆိုရင္လဲ သံုးေရာင္ျခယ္ ေဒၚစု လံုၿခံဳေရးယူခဲ့တဲ့လူပဲ ဘာျဖစ္လို႔ မေျပာတာလဲ။ က်ေနာ္ထင္တယ္ အျပင္က RSF တုိ႔ CPJ တုုိ႔လုုိ နုုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အထဲက မီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းေတြ က ဘာေၾကာင့္မေျပာၾကတာလဲ ဆုုိတာ ေမးခြန္းထုုတ္စရာပဲ…။

Posted in: ABSDF,LEARNING MEDIA,LIFE IN MEDIA