ေတာ္လွန္ေရးသတင္းသမားတဦးရဲ့ ဒုိင္ယာရီ (၃၂)

ေနာ္ေ၀းစကား သင္ဖုိ႔လုိအပ္ပါသလား

သက္တန္းကုန္သြားတဲ့ ျမန္မာစာအုပ္အတုေတြကုိျပန္အပ္၊ ဒီနုိင္ငံကထုတ္ေပးတဲ့ ေနာ္ေ၀းမွာေနထုိင္ ခြင့္ ယာယီစာအုပ္ေတြကုိင္ျပီဆုိေတာ့ လုိလုိမယ္မယ္ ေနာ္ေ၀းစာ သင္ထားမွျဖစ္မယ္လုိ႔ စိတ္ကူး ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီလုိ စိတ္ကူးေပၚလာတဲ့အခ်ိန္ဟာ ၂၀၀၄-၂၀၀၅ ခုနွစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီနုိင္ငံကုိ ေရာက္ ျပီး ၅ နွစ္ၾကာမွ စိတ္ကူးေပၚလာတဲ့သေဘာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေနာ္ေ၀းစကား မတတ္ပဲ ေနာ္ေ၀းမွာ ၅ နွစ္ေလာက္ေနျပီးမွ ဒီလုိစိတ္ကူးေပၚလာတာပါ။

(၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေ၇းကာလ ေအာ္စလုံးရံုးျမင္ကြင္းတခု)

ဒါဟာ သူ႔စကားမတတ္ရင္ ဘယ္လုိမွ ေနလုိ႔မျဖစ္တဲ့ ထုိင္းနုိင္ငံနဲ႔ ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံၾကား အဓိကကြာျခား ခ်က္လို႔က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျဖတ္သြား၊ ျဖတ္လာနဲ႔ ၅ နွစ္ေလာက္ေနခဲ့ဖူးတဲ့ ထုိင္း နုိင္ငံ ကုိခဏထားပါဦး။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလကေန ၁၉၉၇ နွစ္ကုန္ပိုင္းအထိ ၁၀ နွစ္နီးပါးေနခဲ့ဖူးတဲ့ ကရင္ေဒသမွာလဲ ကရင္စကားမတတ္ရင္ ေရရွည္ေနဖုိ႔ ဘယ္လုိမွမလြယ္ပါ။

ဒီလုိနဲ႔ ကရင္နယ္ကုိ စေရာက္ေရာက္ခ်င္း က်ေနာ္တုိ႔ေက်ာင္းသားေတြ ကရင္စကားသင္ၾကတယ္ဆုိ ပါေတာ့။ ေနာက္တန္းမွာအေနမ်ားတဲ့ က်ေနာ္က ကရင္စကားမတတ္လို႔သိပ္ျပသာနာမရွိေပမယ့္ ေရွ့တန္း သြားေနတဲ့ ရဲေဘာ္အမ်ားစုကေတာ့ ကရင္စကားမတတ္လုိ႔မျဖစ္ပါ။ ေက်ာင္းသားေတြ အဓိက အေျခခံ ထားရတဲ့နယ္ေျမက ကရင္ရြာေတြဆုိေတာ့ ကရင္စကားမတတ္ရင္ ထမင္းငတ္နုိင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မ ဟာမိတ္ကရင္ရဲေဘာ္ေတြကလဲ ကရင္စကားေျပာမွ ၾကိဳက္ၾကတယ္ မဟုတ္ပါလား။

ဒါက ကရင္နယ္က အေျခေန။ ထုိင္းေရာက္ေတာ့ အေျခေနက ပုိဆုိးပါတယ္။ ထုိင္းစကားမတတ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ထုိင္းရဲဖမ္းတာခံသြားရနုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ထုိင္းရဲအဖမ္းမခံရေအာင္ဆုိျပီး ထုိင္းစကား၊ ထုိင္းစာသင္လုိက္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္ နည္းပါ့မလဲ။ ေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္နဲ႔ ထုိင္းနုိင္ငံတလႊားသြားနုိင္ဖို႔ ထုိင္းေယာင္ေဆာင္ခဲ့ရတဲ့ ကာလ ေတြကုိ အခုထိအမွတ္ရေနဆဲပါ။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘာသာစကားအသစ္တခု ျမန္ ျမန္သင္ျဖစ္ဖုိ႔၊ ျမန္ျမန္တတ္ဖုိ႔ဆုိတာ လုံေလာက္တဲ့ ဖိအားတခုခုွရိွဖုိ႔လုိမယ္ထင္ပါတယ္။

ကရင္နယ္နဲ႔ ထုိင္းနုိင္ငံတုိ႔ဆီ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း သက္ဆုိင္ရာ ဘာသာစကားကိုသင္ခဲ့ဖူးတဲ့ က်ေနာ္ ဟာ ေနာ္ေ၀းကိုေရာက္ေတာ့ ေနာ္ေ၀းစကားကို အဲဒီလုိသင္ဖုိ႔လိုတယ္လို႔ တခါမွ စိတ္ထဲမထင္ခဲ့ပါ။ လူ ၅ သန္းေလာက္သာသုံးတဲ့ ဒီစကားကုိသင္ျပီး ဘယ္မွာသြားသုံးမွာလဲဆုိတဲ့ ေစာဒကတက္မႈက က်ေနာ္ တုိ႔ DVB ၀န္ထမ္းေတြၾကား အမွန္တကယ္ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေန႔စဥ္လက္ေတြ႔အေျခေနမွာလဲ ေနာ္ေ၀းစကားမတတ္ပဲ အဂၤလိပ္စကားေျပာလဲအလုပ္ျဖစ္ေနသားပဲဆုိျပီး ဒီလုိပဲေနလာခဲ့တာလဲျဖစ္နုိင္ပါတယ္။။ အဓိက အခ်က္က ထုိင္းမွာလုိ ထုိင္းစကားမတတ္ရင္ ရဲဖမ္းတာမ်ဳိး ဒီ နုိင္ငံမွာမရွိတာေၾကာင့္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ လုံေလာက္တဲ့ဖိအားေပးမႈမွ ဘာမရိွတဲ့အတြက္ ၅ နွစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အထိ ေနာ္ေ၀းစာကုိ သင္ဖုိ႔လုိအပ္တဲ့ ဘာသာစကားတခုအျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔ မစဥ္းစားမိတာျဖစ္မယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။


ကုိယ့္အခြင့္ေရးကုိယ္မသိရွာတဲ့ DVB သတင္းသမားမ်ား

ပုံမွန္အားျဖင့္ဆုိရင္ေတာ့ သူစကားမတတ္ပဲနဲ႔ သူ႔နုိင္ငံမွာ ေရရွည္ေနလုိ႔ဘယ္ျဖစ္ပ့ါမလဲ။ ဒါေပမယ့္ က် ေနာ္တုိ႔ DVB ၀န္ထမ္းေတြက ကုလသမဂၢဒုကၡသည္အစီစဥ္နဲ႔ ေနာ္ေ၀းမွာ အေျခခ်ေနထုိင္ဖုိ႔ ေရာက္ လာသူေတြလဲမဟုတ္၊ နုိင္ငံျခားကုပၸဏီ၀န္ထမ္းလုိ႔ ေျပာဖုိ႔ကလဲ တျခား အေမရိကန္နဲ႔ ျဗိတိန္နုိင္ငံရွိ ျမန္မာ အသံလႊင့္ဌာနေတြ၀န္ထမ္းေတြလုိ သက္ဆုိင္ရာအစိုးရဌာနေတြကေန တရား၀င္ စာခ်ဳပ္စာတန္း နဲ႔ငါးရမ္းထားတာမ်ဳိးလည္းမဟုတ္။

(၁၉၉၂ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ DVB ပထမဆုံးအၾကိမ္အသံလႊင့္မႈကုိ ကူညီေပးခဲ့တဲ့ Kvitsøy ကြ်န္းက အသံလႊင့္ရံု)

ေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္ထမ္းဖုိ႔ နယ္စပ္ေဒသကေန ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံဆီ ယာယီသေဘာေရာက္လာသူေတြ ဆုိေတာ့ ေနာ္ေ၀းမွာေရရွည္ေနမယ္။ ေနာ္ေ၀းစာ၊ ေနာ္ေ၀းစကား တတ္ဖို႔လုိတယ္လို႔ တခါမွ အေသခ်ာ မစဥ္းစားျဖစ္ခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံကထုတ္ေပးတဲ့ ယာယီေနထုိင္ခြင့္ စာအုပ္ကို ေတာင္ကုိင္ျပီဆုိေတာ့ ေနာ္ေ၀းစာေလးေတာ့ နည္းနည္းပါးပါး သင္ထားမွျဖစ္မယ္ဆုိျပီး (Rosenhof) ရုိစင္ေဟာ့ေက်ာင္းဆီ ေရာက္သြားပါတယ္။

တကယ္က ေနာ္ေ၀းကိုစေရာက္တဲ့ေန႔ကတည္းက အဲဒီ ေက်ာင္းဆီသြားရမွာ။ ေနာ္ေ၀းမွာအေျခခ် ေန ထုိင္ဖုိ႔ေရာက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ၊ နုိင္ငံျခားကုပၸဏီ၀န္ ထမ္းေတြအားလုံးကုိ ဒီေက်ာင္းက ေနာ္ေ၀း စာ အခမဲ့သင္ေပးေနပါတယ္။ အခမဲ့ ဆုိတာ အဲဒီ ၂၀၀၄ ၀န္းက်င္ကအေျခေနကုိေျပာတာပါ။ အခု ေတာ့ မရေတာ့ပါဘူး။ တနာရီ ခရုိနာ ၅၀ ျဖစ္သြားျပီ။

ဒါက နုိင္ငံျခားကုပၸဏီ၀န္ထမ္းေတြ၊ နုိင္ငံျခားအလုပ္သမားေတြကိုေျပာတာပါ။ ကုလသမဂၢအစီစဥ္နဲ႔ ေရာက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ။ ဒီနုိင္ငံမွာ နုိင္ငံေရးခုိလံႈခြင့္ရသူေတြကုိေတာ့ Introduction Program မိတ္ဆက္အစီစဥ္အရ ၂ နွစ္တာ အခမဲ့သင္ေပးေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၂ နွစ္တာကလာအတြင္း စား ေသာက္၊ ေနထုိင္ဖုိ႔အတြက္လဲ ေနာ္ေ၀းအစိုးရက တာ၀န္ယူေပးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေရွ့မွာတင္ျပခဲ့တဲ့အတုိင္း ဒုကၡသည္လဲမဟုတ္၊ နုိင္ငံျခားကုပၸဏီ၀န္ထမ္းလုိ႔ေခၚဖုိ႔လဲ အခက္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဟုိမေရာက္၊ ဒီမေရာက္ DVB ၀န္ထမ္းေတြကေတာ့ Introduction Program လဲမရ။ ကုပၸ ဏီလား၊ NGO လား။ သူပုန္သတင္းဌာနလား သိပ္မကြဲျပားလွတဲ့ အဖြဲ႔စည္းကလဲ ဘာမွမစီစဥ္ေပးေတာ့ ကုိယ့္မွာ ဘာအခြင့္ေရးေတြရွိလုိ႔ ရွိမွန္းမသိပါ။ ဘယ္ေလာက္အထိ မသိလဲဆုိရင္ ပထပပုိင္းနွစ္ေတြမွာ ကုိယ့္လစာ ဘယ္ ေလာက္ရလို႔ရမွန္း မသိပါ။ လစာသိျပန္ေတာ့ အခြန္ျဖတ္ျပီးသားလစာကုိသာသိျပီး အခြန္မျဖတ္ခင္လစာ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲမသိပါ။ နွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာျပီးမွ ျပန္သိရတာက က်ေနာ္ တုိ႔ DVB သတင္း သမားေတြရတဲ့လစာဟာ (တေသာင္းေက်ာ္ေက်ာ္ေလးသာရွိပါတယ္) ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံသား တဦးရဲ့လစာ တ၀က္ေလာက္ပဲရွိပါတယ္တဲ့။

အရာရာကုိေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္လုိ႔သေဘာထားျပီး နယ္စပ္မွာေနသလုိေနေနေတာ့ တဦးခ်င္းရသင့္ တဲ့အခြင့္ေရးနဲ႔ တဖြဲ႔လုံးဆုိင္ရာအခြင့္ေရးေတြကို သိပ္ကဲြကဲြျပားျပားမသိလုိက္ပါ။ ကုိယ့္အလုပ္က သ တင္းေထာက္ဆုိေတာ့ ေန႔စဥ္သတင္းလႊင့္နုိင္ေအာင္ပဲ ၂၄ နာရီအာရံုစုိက္ေနျပီး က်န္တဲ့ကိစၥေတြကို ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းက တာ၀န္ယူေပးလိမ့္မယ္ေပါ့။ ဒီလုိပဲ အလြယ္ေတြးျပီး အနာဂတ္တခုလုံးကို အဲ ဒီညြန္ၾကားေရးမႈး ၂ ဦးတည္းအေပၚ ပုံအပ္ထားမိခဲ့ၾကတယ္ဆုိပါေတာ့။

ဥပမာ အားျဖင့္ အေမရိကန္နဲ႔ျဗိတိန္မွာရွိတဲ့ အသံလႊင့္ဌာနေတြက ျမန္မာ၀န္ထမ္းေတြ သက္ဆုိင္ရာ နုိင္ငံမွာ အျမဲတန္းေနထုိင္ခြင့္ရေအာင္၊ ေရွ့မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ Introduction Program ရေအာင္ နုိင္ငံ ေရးခုိလံႈမႈ ေလွ်ာက္ခြင့္ရွိေပမဲ့ DVB မွာ အဲလုိေလွ်ာက္ခြင့္မရွိဆုိျပီး ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရား၀င္စာထုတ္ျပီး ပိတ္ထားတာမဟုတ္။ အလြတ္သေဘာ နႈတ္နဲ႔ေျပာဆို ပိတ္ထားတာျဖစ္တဲ့ အ တြက္ ၀န္ထမ္းတုိင္းသိေနေသာ္လည္း သက္ေသျပစရာအေထာက္အထား ဘာမွမရွိပါ။


အလုပ္ျပဳတ္မွ ေနာ္ေ၀းစာသင္ခြင့္ရ

ထားေတာ့။ ေနာ္ေ၀းစာသင္ေရးဖက္ျပန္လွည့္ရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္မွတ္္မိသေလာက္ကေတာ့ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ၀န္းက်င္မွာ ကိုေအးခ်မ္းနုိင္နဲ႔ ကိုဖုိးခြါးတုိ႔ ၂ ဦး မနက္အေစာပုိင္းမွာ ေနာ္ေ၀းစာ သင္တန္း ေက်ာင္း သြားေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ မနက္ ၈ နာရီခဲြကေန ၁၁ ခဲြေလာက္ အထိျဖစ္မယ္ထင္ ပါတယ္။ သူတုိ႔ ၂ ဦးစလုံးက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းကဆုိေတာ့ ရံုးခ်ိန္ နည္းနည္းေနာက္က်တာ ျပသာနာသိပ္မရွိ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းခန္းကလူေတြက အဲဒီလုိသြားလုိ႔မျဖစ္။ မနက္ ၁၀ နာရီကေန ညေန ၆ နာရီ၊ ၇ နာရီေလာက္အထိ မနားတန္းလုပ္ရတာဆုိေတာ့ မနက္ပုိင္း ေက်ာင္းသြားဖုိ႔ဘယ္လုိမွ မျဖစ္နုိင္။

(၂၀၀၇ ၀န္းက်င္ ေအာ္စလုိသတင္းခန္း ျမင္ကြင္းတခု)

ဒီေတာ့ ညေနပုိင္းအလုပ္ခပ္ေစာေစာဆင္းျပီး ၅ နာရီအတန္းကိုသြားတယ္မယ္လို႔ ၾကိဳးစားၾကည့္ပါ တယ္။ အလုပ္မျပီးရင္လည္း ေက်ာင္းကအျပန္ ည ၉ နာရီေလာက္မွာ လက္စလာသတ္နုိင္ရင္ မနက္ ပုိင္း အသံလႊင့္ခ်ိန္မွီနုိင္ပါတယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အဆင္မေျပပါဘူး။ တေနကုန္ အလုပ္ကပင္ပန္းထား ေတာ့ သင္တဲ့စာက ေခါင္းထဲမ၀င္ပါ။ မေန႔တေန႔ကမွ ေရာက္လာတဲ့ အတန္းေဖၚ ဖိလပုိင္ အိမ္ေဖာ္မ ေလးေတြက (ေနာ္ေ၀းေရာက္ ဖိလပုိင္အိမ္ေဖာ္ေတြနဲ႔ ထုိင္းမွာေတြ႔ရတဲ့ ျမန္မာအိမ္ေဖၚတုိ႔ အခြင့္ေရး ကြာျခားပုံကိုေတာ့ သီးျခားေရးပါဦးမည္) ကုိယ္ေတြထက္ အမ်ားၾကီးသာေနတာကိုေတြ႔မိေတာ့ ကုိယ့္ ဘာသာ စိတ္ပ်က္လာမိပါ တယ္။

ဒီလုိနဲ႔ေနာ္ေ၀းစာသင္ေရးဟာ ေက်ာင္းေရာက္လုိက္၊ ျပန္ပ်က္လုိက္နဲ႔ လုံးခ်ာလည္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၅ အေစာပုိင္း DVB-TV ေပၚလာခ်ိန္မွာေတာ့ ေရဒီယုိေရာ၊ TV ပါ တြဲလုပ္ရတဲ့အတြက္ တခါတေလ ည ၉ နာရီ၊ ၁၀ နာရီအထိ အလုပ္ကမျပီးပါ။ ေနာက္ဆုံး ဘယ္လုိမွအခ်ိန္မရေတာ့တဲ့အတြက္ ေနာ္ေ၀းစာ သင္ၾကားျခင္းအလုပ္ကုိ ၂၀၀၅ ေနွာင္းပုိင္းမွာ လုံး၀ရပ္လုိက္ရပါတယ္။

ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ေတြမွာေတာ့ သတင္းအယ္ဒီတာအပါ၀င္ သတင္းအဖြဲ႔သား ၅ ဦးစလုံးကုိ မေရရာတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ DVB ရဲ့လူၾကီးမင္းေတြက အလုပ္ထုတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ (အဲဒီကာလ အေျခေနကို ေနာက္ပုိင္းမွ သီးျခားေရးျပပါဦးမည္)။ ဒီလုိအလုပ္ထုတ္ခံရျပီးေတာ့မွပဲ ေရြးစရာလမ္းမရွိ ပဲ ေနာ္ေ၀းစာသင္ၾကားေရးေက်ာင္းဆီ အခ်ိန္ျပည့္ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။

တဖက္မွာလဲ ဒီလုိ ခ်က္ခ်င္းၾကီး အလုပ္ျဖဳတ္ခံရျပီးေတာ့မွပဲ ကုိယ့္ဘ၀တခုလုံးရဲ့အနာဂတ္ကုိ DVB အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးေတြအေပၚ လံုး၀ပုံအပ္ထားမိတာ မွားသြားမွန္းသိလုိက္ပါတယ္။ DVB သတင္းလုပ္ငန္း တာ၀န္ကုိ ေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္တခုအျဖစ္သေဘာထားျပီး ၂၄ နာရီအာရံုစုိက္ လုပ္ခဲ့မိတာ၊ ကုိယ့္ ဘ၀အတြက္ ကုိယ္ဘာမွမျပင္၊ ကုိယ့္အနာဂတ္အတြက္ ကုိယ္ဘာမွမၾကည့္ျဖစ္ခဲ့ပါလားလုိ႔ စဥ္းစားမိ ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေနာင္တေတာ့မရပါဘူး။ ဒီလမ္းကို ကုိယ္ယုံၾကည္လုိ႔ ေရြးခဲ့တာပဲေလ။ ပန္းတုိင္ေရာက္တဲ့ အထိဆက္ေလ်ာက္ေရး မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ လမ္းမၾကီးေပၚမွာ၊ လူ႔အခြင့္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီရရွိေရး တုိက္ပဲြလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ဘယ္သူေတြဘယ္လိုရပ္တည္ခဲ့သလဲ။ ဘယ္သူေတြ  ဘယ္ေလာက္တာ ၀န္ေက်ခဲ့သလဲဆုိတာ ေငြေရာင္ပိတ္ကားေပၚ ဆက္ၾကည့္ရဦးမယ္ မဟုတ္ပါလား။        ။

Posted in: ABSDF,LEARNING MEDIA,LIFE IN MEDIA