သူ႔အေတြး သူ႔အျမင္
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၇ ရက္ေန႔က စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား ဆႏၵထုတ္ေဖာ္စဥ္ (ဓာတ္ပုံ – စိုင္းေဇာ္ / ဧရာ၀တီ)
ဖမ္းဆီးခံ သတင္းသမား အားလုံးကုိ အက်ဥ္းေထာင္ေတြကေန လႊတ္ေပးလုိက္တာ၊ စာေပဆင္ဆာ အဖြဲ႔ကုိ လုံး၀ ဖ်က္သိမ္း လုိက္တာ၊ ပုဂၢလိကပုိင္ သတင္းစာေတြ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ေပးလုိက္တာ၊ ျပည္ပကေန ၀င္လာတဲ့ တခ်ိန္က အတုိက္ခံဘက္ ယိမ္း တဲ့ မီဒီယာေတြကို ျပည္တြင္းမွာ အေျခခ်ခြင့္ေပးလုိက္တာ၊ နုိင္ငံတကာ မီဒီယာသမားေတြကို သတင္းေထာက္ ဗီဇာေပးၿပီး ရန္ကုန္မွာ ႐ုံးခြဲေတြ ဖြင့္ခြင့္ ေပးလုိက္တာေတြဟာ အခုနွစ္ပုိင္းအတြင္း မီဒီယာေလာကရဲ႕ မဟာ ခုန္ျပန္ေက်ာ္လႊားမႈေတြ ေပါ့။
ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြ စတင္ခါစ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ နဲ႔ ၂၀၁၃ အေစာပုိင္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ တုိးတက္မႈ ေတြသာ ျဖစ္ၿပီး အခု ၂၀၁၃ ေနွာင္းပုိင္းနဲ႔ ၂၀၁၄ အေစာပုိင္းေတြမွာေတာ့ အေျခေနဟာ အရင္ကေလာက္ အရွိန္ မေကာင္းေတာ့ဘူးလုိ႔ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ ေတြက ထုတ္ေျပာလာ ပါတယ္။
“ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ၂၀၁၄ အေျခအေနဟာ ၂၀၁၃ ထက္ေတာ့ ၆ ဆင့္ ပုိတုိးတက္လာပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၃ တုန္းက ဆုိရင္ ၂၀၁၂ အေျခေနထက္ ၁၈ ဆင့္ေတာင္ တက္လာတာ ေတြ႔ရတယ္” လို႔ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမား မ်ားအဖဲြ႔(RSF) က ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သတင္းပတ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ Index ေခၚ တမၻာလုံးရွိ နုိင္ငံေပါင္း ၁၈၀ ရဲ႕ အေျခေန ကုိ အဆင့္လုိက္ေဖာ္ျပတဲ့ အစီရင္ခံစာ အညႊန္းကိန္းမွာ အခုလုိပါရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
စာရင္း အတိအက် ေျပာရမယ္ဆုိရင္ နုိင္ငံေပါင္း ၁၈၀ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခေနက ၁၄၅ ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။ မႏွစ္က ၁၅၁ ေနရာမွာ ရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ၆ ဆင့္ တက္လာတယ္ လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ တုန္းကေတာ့ ၁၆၉ ေနရာကေန ၂၀၁၃ မွာ ၁၅၁ အထိ တက္လာတဲ့ အတြက္ ၁၈ ဆင့္ အထိ ခုန္တက္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ ၂၀၁၄ ဟာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ တုိးတက္မႈႏႈန္းထား အရွိန္ျပန္က်သြားတယ္။ ၁၈ ဆင့္ တုိးရာကေန ၆ ဆင့္သာ တုိးေတာ့တဲ့ အတြက္ ေရွ႕ ၃ လွမ္းတုိးၿပီး ေနာက္ ၂ လွမ္း ျပန္ဆုတ္သြားတယ္လုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္တယ္။
၂၀၁၄ စာရင္းေတြအရ ျမန္မာထက္ နိမ့္တဲ့နုိင္ငံေပါင္း ၃၀ ခန္႔ထဲမွာေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း အာဆီယံနုိင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ စင္ကာပူ၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ လာအုိနဲ႔ ဗီယက္နမ္တုိ႔ပါ၀င္ေနတာ အံ့ၾသဖြယ္ပါ။ တခါ ေတာင္အာရွဘက္က အိမ္နီးခ်င္း ေတြျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ သီရိလကၤာနဲ႔ ပါကစၥတန္ တုိ႔ဟာလည္း ျမန္မာရဲ႕ေအာက္ကုိ ေရာက္ေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာရဲ႕အဓိက မဟာမိတ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ေအာက္ဆုံးကေန ျပန္ေရတြက္ရင္ နံပါတ္ ၆ ေနရာမွာရွိေနၿပီး ေျမာက္ကိုးရီးယား ကေတာ့ ေအာက္ ဆုံးရဲ႕ ဒုတိယ ေနရာမွာ ရွိေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အေပၚဆုံး ၃ ေနရာကိုေတာ့ ဥေရာပတုိက္က ဖင္လန္၊ နယ္သာလန္နဲ႔ ေနာ္ေ၀ တုိ႔က ၃ နွစ္ဆက္တုိက္ ယူထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အေပၚဆုံးကုိ ေရာက္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ေနာ္ေ၀နဲ႔ ဥေရာပတုိက္ရဲ႕ မီဒီယာ အဆင့္တန္းကို မီဖုိ႔ ျမန္မာနုိင္ငံ အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ အဆင့္ ၁၄၀ ေက်ာ္လုိေသးတယ္ ဆုိေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလ ၃ နွစ္ ေလာက္အတြင္း ေအာက္ဆုံးနီးပါး အဆင့္ ကေန အဆင့္ေပါင္း ၃၀ ေလာက္ ခုန္တက္လာတယ္ ဆုိတာဟာ နည္းတဲ့ နႈန္းထား မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၄ မွာ ဘာေၾကာင့္ တုိးတက္နႈန္း က်သြားသလဲ ဆုိတာကေတာ့ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာေန ပါတယ္။
အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္က ေဆြးေႏြးေနတဲ့ မီဒီယာ ဥပေဒေတြဟာ နုိင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိတဲ့အျပင္ တခ်ဳိ႕ ဥပေဒေတြကို မီဒီယာသမားေတြနဲ႔ ညိႇနႈိင္းျခင္း မရွိဘဲ အစိုးရက တဖက္သတ္ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြဟာ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ မရွိဘူးလုိ႔ RSF က ေျပာပါတယ္။ ပုံနွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္း နဲ႔ အသံလႊင့္ျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းပါ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကုိ ေပးလုိက္ရင္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အက်ဳိးရလဒ္ အေပၚ အစိုးရဘက္က ဒြိဟ ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္ပုံရတယ္လို႔ ေထာက္ျပထား ပါတယ္။
နုိင္ငံေပါင္း ၁၈၀ ရဲ႕အေျခေနကုိ တန္းစီေျပာတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အေသးစိတ္ အခ်က္လက္ေတြေတာ့ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ မေတြ႔ရပါ။
ဒါေပမယ့္ အခုတေလာ ထြက္ေပၚလာေနတဲ့ မီဒီယာေလာက ေနာက္ျပန္ဆုတ္တဲ့ အခ်က္အလက္ တခ်ိဳ႕ကို စုစည္းတင္ျပ ရ မယ္ ဆုိရင္ Unity ဂ်ာနယ္က အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးတင့္ဆန္း၊ သတင္းသမားေတြျဖစ္တဲ့ ကုိလူေမာ္နုိင္၊ ကုိပုိင္သက္ေက်ာ္၊ ကုိရာဇာဦးနဲ႔ ႐ုံးအဖြဲ႔မႈး ကုိေအာင္နုိင္ထြန္းတုိ႔ ၅ ဦးကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈနဲ႔ စဲြခ်က္တင္ၿပီး အစိုးရက ဖမ္းဆီး စစ္ေဆးေနပါတယ္။
တခါ ၿပီးခဲ့တဲ့ နွစ္ကုန္ပုိင္းကလဲ Eleven ဂ်ာနယ္က သတင္းေထာက္ ေနာ္ခိုင္ခိုင္ေအးခ်ိဳကို အသေရ ဖ်က္မႈ၊ ပိုက္နက္ က်ဴးလြန္ စတဲ့ ျပစ္မႈေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၃ လ ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တခါ ၿပီးခဲ့တဲ့ နုိ၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ကလည္း မုံရြာဘက္က ေၾကးနီစီမံကိန္း ဆႏၵျပပဲြကုိ သတင္းယူတဲ့ သတင္း ေထာက္ ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဓာတ္ပုံေတြကို အာဏာပုိင္ေတြက အတင္းအၾကပ္ ဖ်က္ဆီးခုိင္းခဲ့တာမ်ဳိးလည္း ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။
ဖမ္းဆီး ေနွာင့္ယွက္မႈကေန ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အေၾကာင္းကို ဆက္ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ ရခုိင္ဘက္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နုိင္ငံျခား သတင္းဌာနႀကီး တခုရဲ႕ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္ဟာ မွားယြင္းတယ္လုိ႔ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဘက္က ယူဆတဲ့အတြက္ အဲဒီသတင္းဌာနက သတင္းေထာက္ေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခား သတင္းေထာက္ေတြကုိ ဂ်ာနယ္လစ္ ဗီဇာ ထုတ္ေပးမႈကိုလည္း တင္းက်ပ္လိုက္ပါေသးတယ္။
ေနာက္ တခ်က္ကေတာ့ အစိုးရပုိင္ မီဒီယာနဲ႔ ပုဂၢလိကပုိင္ မီဒီယာေတြရဲ႕ အားၿပိဳင္မႈ ႀကီးထြားလာျခင္းလုိ႔ ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ပုဂၢလိကပုိင္ သတင္းစာနဲ႔ ဂ်ာနယ္ေတြက အစိုးရ သတင္းစာမွာ သြားထည့္တဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြကုိ အစိုးရ သတင္းစာက ဆင္ဆာ ျဖတ္လုိက္ ပါတယ္။ ဒုတိယ အခ်က္ကေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႔ အတြင္းက အေရးႀကီးသတင္းေတြကို ပုဂၢလိက သတင္း ေလာက ဆီ မေပးဘဲ အစိုးရပုိင္ မီဒီယာေတြကုိသာ ဦးစားေပး ထုတ္ေပးေနတယ္။ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနဟာ နုိင္ငံေတာ္ ဘ႑ာကုိ အသုံးျပဳးၿပီး ပုဂၢလိက မီဒီယာေလာက အေပၚ အနုိင္က်င့္ေနတယ္ ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြလည္း ထြက္လာေနပါတယ္။
ဒါက ပုဂၢလိက မီဒီယာသမားေတြအေပၚ အစိုးရဘက္က ဖိနွိပ္လာမႈ အပုိင္းပါ။ ဒီၾကားထဲ ပုဂၢလိကပုိင္ မီဒီယာေလာကမွ သတင္း သမားေတြဟာ သတင္းက်င့္၀တ္ကို မသိဘူး၊ စံခ်ိန္စံညႊန္း မမီဘူးဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြလည္း ထြက္လာေန ပါတယ္။
ေရွ႕မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ Unity ဂ်ာနယ္ရဲ႕ သတင္း ေဖာ္ျပမႈကိုေတာင္ သတင္းက်င့္၀တ္နဲ႔မညီဘူး၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းကို မသိဘူးဆုိၿပီး ေ၀ဖန္တဲ့ လူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။
တခါ အခုရက္ပုိင္း အတြင္းထုတ္ေ၀တဲ့ နာမည္ႀကီး ဂ်ာနယ္တခုမွ နာမည္ႀကီး အဆုိေတာ္ လူငယ္တဦးရဲ႕ ေဆာင္းပါးထဲမွာလည္း သူ႔ကုိ အင္တာဗ်ဳးလာလုပ္တဲ့ သတင္းသမားဟာ မူးရူးေနတဲ့ အျပင္ အင္တာဗ်ဳးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကိုလည္း ဘာမွ ႀကိဳတင္ ေလ့လာ မထားဘူး။ သူ႔အမည္ကိုေတာင္ မွန္ေအာင္ မေခၚတတ္ဘူး။ မီဒီယာသမားေတြ ဟာ “ဖြ” ဖုိ႔ေလာက္၊ “ေစာင္ ေရ မ်ားေအာင္ေလာက္ပဲ” စိတ္၀င္စားေနတယ္ ဆုိၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီလုိ နွစ္ဖက္အျမင္ေတြ ျငင္းခုန္လုိ႔ ေကာင္းတုန္းမွာ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ ပထမ ဆုံး မီဒီယာေက်ာင္းျဖစ္တဲ့ Myanmar Journalism School ကုိ ဒီနွစ္ထဲ ဖြင့္ႏုိင္ဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ သတင္းေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ ပြင့္လင္းခါစ ျမန္မာ့ မီဒီယာေလာကမွာ အေတြ႔အႀကံဳရွိသူ၊ နုိင္ငံတကာ အဆင့္မီသူ သတင္းသမားေတြ နည္းေနေသးလုိ႔ ဒီလုိ ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္တာကုိ မူအရ ႀကိဳဆုိရမွာ ျဖစ္ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေက်ာင္းကုိ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ခ်ဳပ္ကုိင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အတြက္ မီဒီယာသမားေတြက မေက်မလည္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အနွစ္ျပန္ခ်ဳပ္ ရရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ မီဒီယာေလာက တုိးတက္မႈ အေျခေနဟာ နုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ တုိးတက္ျခင္းနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ ဆက္စပ္ေန ပါတယ္။ နုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ တုိးတက္မွ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္လည္း တုိးတက္သလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆုိလုိတာကေတာ့ ဥပေဒေတြ၊ မူလ ရပုိင္ခြင့္ေတြ၊ Institutions(အသင္းအဖြဲ႕ ဆိုင္ရာ) ေတြ အရ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေသအခ်ာ ကာကြယ္ေပးထားတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးပါ။
နုိင္ငံေရး အေျခေနအရ ၾကည့္ေပ်ာ္႐ႈေပ်ာ္ ျဖစ္ေအာင္ ေပးထားတဲ့သေဘာ၊ သမၼတက ျဖစ္ျဖစ္၊ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌက ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးက ျဖစ္ျဖစ္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ၾသဇာအရ ေပးထားတဲ့ အဆင့္မွာသာ ရွိေနၿပီး ဥပေဒအရ၊ Institutions အရ အာမခံထားတဲ့ အဆင့္ မေတြ႔ရေသးပါ။ ဒါေၾကာင့္ နုိင္ငံေရး အေျခေန မေကာင္းတာနဲ႔ ရထားတဲ့ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြလည္း ခ်က္ခ်င္း ျပန္ဆုံးရံႈးသြားနုိင္ပါတယ္။
တနည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ေရွ႕သုံးလွမ္းတုိးၿပီး ေနာက္ကို နွစ္လွမ္း ျပန္ဆုတ္သြားတဲ့ အေျခေနမ်ဳိး ထပ္မႀကံဳရ ေလ ေအာင္ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) အပါ၀င္ မီဒီယာသမား အားလုံးက စည္းလုံးညီညြတ္စြာနဲ႔ ရပ္တည္ တုိက္ပဲြ၀င္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
စာနယ္ဇင္းဆုိတဲ့ ပုံနွိပ္မီဒီယာ အျပင္ အသံလႊင့္ မီဒီယာ ျဖစ္တဲ့ ေရဒီယုိနဲ႔ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ဘက္က သတင္းသမားေတြ၊ အြန္ လုိင္း မီဒီယာလုိ႔ေခၚတဲ့ အင္တာနက္ အေျခခံ မီဒီယာသမားေတြပါ ပါ၀င္တဲ့ မီဒီယာေကာင္စီကုိ အခုိင္မာဖြဲ႔ၿပီး အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔ မ်ဳိးစုံရဲ႕ ဖိနွိပ္မႈေတြကုိ တြန္းလွန္ဖုိ႔၊ မီဒီယာအခြင့္ေရး အျပည့္အ၀ ရေအာင္ လက္တဲြေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အေရးတႀကီးလုိအပ္ ေနပါေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။ ။
4 comments:
ဧရာ၀တီမွ...
Ye Naing Moe March 5, 2014 - 5:42 pm
Thanks for this story! Nice one, but I don’t think Myanmar Journalism School is the first media school in Myanmar.
မီဒီယာကို မီဒီယာနဲ႔ တိုက္မယ္တဲ့ Eleven ေဖၚထုတ္
Saturday, 08 March 2014
Written by Eleven Media Group
ေရြႊဟသၤာ သတင္းဌာန
ေၾကးမံု၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔စဥ္ ၿပီးေတာ့ Democracy Today အစိုးရနဲ႔ ခ႐ိုနီတို႔ရဲ႕ က်ပ္ ၅၀ တန္ သတင္းစာ စစ္ပြဲ မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္လို သူေတြရဲ႕ မီဒီယာ ေထာင္ေခ်ာက္ေတြ နဲ႔ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္မႈေတြ ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္မွာ ေရးခဲ့ပါတယ္။
သူတို႔ေတြဟာ ပုဂၢလိက သတင္းစာ၊ မီဒီယာေတြကို ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္ေအာင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ဖိႏွိပ္ျခင္းကို လုပ္ေဆာင္ ထားတယ္။ ဒါဟာ ပထမေျခ လွမ္းပါပဲ။ ဒုတိ ယေျခလွမ္းက ယိုင္နဲ႔လာတဲ့ သတင္းစာ၊ မီဒီယာေတြ ကို သူတို႔နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေန တဲ့ ခ႐ိုနီ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေဝခံေတြ ကို ဝင္ၿပီးေနရာ ယူေစပါ တယ္။ တတိယေျခလွမ္းက မီဒီယာေလာ ကႀကီး တစ္ခုလံုး က်င့္ဝတ္ မရွိ၊ ပ်က္စီးေနၿပီး ထင္ရာစိုင္းေန တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေ ရာက္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေဝခံေတြ ကတစ္ဆင့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီ လုပ္ေဆာင္မယ္။ စတုထၳေျခ လွမ္းက ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြရဲ႕ အမွားကို ေစာင့္ၿပီး ဥပေဒေထာင္ေခ်ာက္ ထဲ ဆြဲသြင္းမယ္။ တရား႐ံုးေရာက္ တဲ့ အခ်ိန္မွာ မွ်တတဲ့ တရားစီ ရင္မႈ မေပးဘဲ ေထာင္ခ် ပစ္လိုက္မယ္။
ဒီေျခ လွမ္းေတြဟာ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ကို ဦး တည္ေနတာပါ။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ ပြဲ မွန္ကန္မွ် တမႈအတြက္ အေထာက္ အကူေပး မယ့္ မီဒီယာေတြ ပါ ပါတယ္။ မီဒီယာ ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားျခင္း အားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈေတြကို ဖံုးဖိဖို႔ ႀကိဳးစားတာ ျဖစ္လာႏိုင္ ပါတယ္။
အခုျဖစ္ေန တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုစံဟာ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံမွာ လိုမ်ိဳး သက္တမ္းရွည္ အာဏာရွင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ မိသားစုေတြက မီဒီယာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာမ်ိဳး မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ျခယ္ လိုသူေတြ ရဲ႕ လက္ေဝ ခံေတြ၊ ခ႐ိုနီလုပ္ ငန္းရွင္ေတြ ကတစ္ ဆင့္ မီဒီယာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို ႔လုပ္တာကို သိသိသာ သာ ျမင္ေတြ႕ေနရပါၿပီ။
အေစာပိုင္း မွာေတာ့ သူတို႔ေတြ ဟာ ႐ုပ္သံမီဒီ ယာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ဖက္ကို ေျခဦးလွည့္ လာပါတယ္။မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ျခယ္ လိုသူေတြ ရဲ႕ ပထမေျခလွမ္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈမွာ ေခါင္း မေထာင္ႏိုင္ေအာင္ ဖိႏွိပ္ထား တာက သူတို႔ အတြက္ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရွိေစ ပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အခက္အခဲေၾကာင့္ မရပ္တည္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ရွိေနပါၿပီ။ ဒီအဆင့္မွာတင္ ေနာက္ထပ္ထိုးႏွက္တဲ့ အခ်က္က ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြကို ေစ်းႏႈန္း(ေရာင္းေစ်း)နဲ႔သတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ သတင္းစာေစ်း ကြက္ထဲမွာ အစိုးရ သတင္းစာေတြ က ေငြက်ပ္ ၅ဝ နဲ႔ျဖန္႔ၿပီး ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြရဲ႕ ျဖန္႔ေစ်းကို ဖိနင္းထား ပါတယ္။ အေျခခံ အေဆာက္ အဦက အစ စက္ပိုင္း ဆိုင္ရာ၊ ျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းေတြ အားလံုး ျပည္သူ႔ ဘ႑ာနဲ႔ လည္ပတ္ေန တာေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ အ႐ံႈး အျမတ္က အဓိက မက် ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကးမံု၊ ျမန္မာ့အလင္း စတဲ့အစိုး ရ သတင္း စာေတြဟာ အသြင္ေျပာင္း ထုတ္ခဲ့ေပ မဲ့ ေစ်းႏႈန္းကို မေျပာင္း ခဲ့ပါဘူး။
ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ စထြက္ လာခ်ိန္မွာ ျပည္ေထာင္ စုေန႔စဥ္ သတင္း စာက အစိုးရ သတင္း စာေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ႀကိဳးစား ခဲ့ပါတယ္ ။ ျပည္ေထာင္ စုၾကံ့ ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီက ထုတ္ေဝေန တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန ႔စဥ္ကို အမွီ အခိုကင္းျပီး လြတ္လပ္တဲ့ ပုဂၢလိက သတင္း စာလို႔ အျပည့္အဝ မသတ္ မွတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ပါတီသတင္း ဦးစားေပး သတင္းစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္း သူတို႔ရဲ႕ သတင္းစာကို အျခားပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ရဲ႕ ျဖန္႔ေစ်းေအာက္ေ လွ်ာ့ ခ် ၿပီး ျဖန္႔ခဲ့ ပါတယ္။
ဒီေန႔ (ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၃ ရက္)မွာပဲ ျဖန္႔ေစ်း ၅ဝ က်ပ္နဲ႔ စမ္းသပ္ ထုတ္ေဝလာတဲ့ သတင္းစာ တစ္ေစာင္ ထြက္လာ ပါတယ္။ Democracy Today လို႔ နာမည္ေပး ထားပါတယ္။ ဒီသတင္း စာကို ကိုယ္စား လွယ္ျဖန္ ႔ေစ်း ၅ဝ နဲ႔ ရတယ္လို႔ သတင္းစာ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ခ်ိဳ႕က ေျပာပါတယ္။ သတင္းစာ အတြင္း ပိုင္းမွာပါတဲ့ သူ တို႔ေၾကာ္ျငာ မွာ ေရာင္းေစ်း က်ပ္ ၁ဝဝ လို႔ ေရးထား ပါတယ္။
Democracy Today ဟာ မၾကာေသး မီက ထုတ္ေဝမႈ ရပ္ဆိုင္းသြားတဲ့ ရန္ကုန္ တိုင္းမ္သ တင္းစာကို အသြင္ေျပာင္း၊ အမည္ေျပာင္း ထုတ္ေဝခဲ့တာပါ။ ရန္ကုန္ တိုင္းမ္ သတင္းစာ ရပ္ဆိုင္း သြားတုန္းက အဲဒီသတင္း စာကို ေရႊသံလြင္ Sky Net က ရွယ္ယာ ထည့္ၿပီး ဆက္ထုတ္မယ္ ဆိုတဲ့ သတင္း ထြက္ခဲ့ပါ တယ္။ ေရႊ သံလြင္ Sky Net ဆိုတာ အစိုးရဆီ ကေန အခြန္သက္ သာခြင့္ေတြ အပါအဝင္ အထူးအခြင့္ အေရးေတြ ရထားတဲ့ ခ႐ိုနီ ကုမၸဏီ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ တိုင္း(မ္)ဟာ (သတင္း စာေစ်းကြက္ အတြင္း)က်ပ္ ၂ဝဝ ေရာင္းေစ်း ရွိတုန္း ကေတာင္ ရပ္တည္ဖို႔ ခက္ခဲ ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ထုတ္ေဝမႈ ယာယီ ရပ္လိုက္ ပါတယ္။ အခု ရန္ကုန္ တိုင္းမ္ကို အသြင္ေျပာင္း၊ အမည္ေျပာင္း ၿပီး ၃၂ မ်က္ႏွာ နဲ႔ ထုတ္ေဝမယ့္ Democracy Today ကို က်ပ္ ၁ဝဝ နဲ႔ ေရာင္း မွာျဖစ္ ပါတယ္။ Democracy Today ရဲ႕ေနာက္မွာ ေရႊသံလြင္ Sky Net ရွိေနၿပီလား။ ကာယကံ ရွင္ေတြက ထုတ္မေျပာေသး ပါဘူး။ (ပထမ ပုိင္း)
ဒါေပမဲ့ အစိုးရပိုင္ ေၾကးမံု၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီပိုင္ ျပည္ေထာင္ စုေန႔စဥ္ သတင္းစာေတြ နဲ႔အၿပိဳင္ ျဖန္႔ေစ်းတူ ထုတ္ေဝ မယ့္ သတင္း စာ တစ္ေ စာင္ ေပၚ လာၿပီလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ထဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ရဲ႕သား ပိုင္ဆိုင္တဲ့ မိုးဆမ္းပန္း မီဒီယာ က အခမဲ့ သတင္း စာတစ္ေစာင္ ထုတ္ခဲ့ ပါေသးတယ္။ The Messenger အခမဲ့ေန ႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာဟာ အခမဲ့ ဆိုေပမဲ့ ပရိသတ္ၾကား ထဲကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ ႔ျပန္႔ ေရာက္မလာ ခဲ့ပါဘူး။
ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာ နက မီဒီယာ ကို မီဒီယာ နဲ႔ တိုက္မယ္ ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ ကို လက္မ လႊတ္ေသး ပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ သတင္း စာေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈ၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦ အားေကာင္းေကာင္း နဲ႔ အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ထား ပါတယ္။ သူတို႔ ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ သတင္းစာ ထုတ္ေဝမႈ မ႐ႈံး ဘူးလို႔ အျမဲေျပာေန ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂ဝ၁၃-၂ဝ၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ အတြက္ ေငြလံုးေငြရင္း အသံုးစရိတ္ က်ပ္ေငြ ၃၆ ဒသမ ၅၆၆ ဘီလ်ံ ေတာင္းထားပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ သတင္းစာဆရာေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြက ဒီလိုေတာင္းခံတာကို ေဝဖန္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အစိုးရပိုင္ မီဒီယာကတစ္ဆင့္ ဝါဒျဖန္႔တာေတြကို လူထုေခြ်းနဲစာ ဘ႑ာေငြေတြသံုးၿပီး မလုပ္သင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ေဝဖန္ေနၾကတာပါ။ သူတို႔က ေနာက္ဆုတ္မယ့္ပံု မရွိပါဘူး။
ဒီအခ်ိန္မွာ မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ဳယ္လိုသူေတြရဲ႕ လက္ေဝခံေတြ၊ ခ႐ိုနီလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ပုဂၢလိကသတင္းစာ ေစ်းကြက္ထဲ ဝင္လာပါၿပီ။ သိပ္မၾကာခင္မွာ ထြက္လာမယ့္ ပုဂၢလိကသတင္းစာ တစ္ေစာင္မွာလည္း ခ႐ိုနီလုပ္ငန္းရွင္တခ်ိဳ႕ ေငြေၾကးစိုက္ထည့္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပထားသလိုပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္းရဲ႕သား ထုတ္ေဝေနတဲ့ သတင္းစာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ရဲ႕သား ထုတ္ေဝေနတဲ့ သတင္းစာ၊ အတိုက္အခံ မီဒီယာအျဖစ္ ကာလရွည္ ရပ္တည္ေနခဲ့ရာက ျပည္တြင္းဝင္ၿပီး သတင္းစာထုတ္၊ ဆက္မရပ္တည္ႏိုင္ေတာ့လို႔ FMI ကုမၸဏီ အပါအဝင္ ျမန္မာတိုင္းမ္ကို ပူးတြဲတည္ေထာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးကို ရွယ္ယာဝင္ခိုင္းၿပီး ဆက္ထုတ္ေနရတဲ့ သတင္းစာ၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီက ထုတ္ေဝတဲ့ သတင္းစာ၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီက သြယ္ဝိုက္အားျဖင့္ ေထာက္ပံ့ထားတဲ့ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ သာသနာေရးဝန္ႀကီးက ေထာက္ပံ့ေနတယ္ဆိုတဲ့ ဂ်ာနယ္၊ IGE ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ထုတ္ေဝေနတဲ့ ဂ်ာနယ္၊ CB ဘဏ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ဂ်ာနယ္ စသျဖင့္ ရွိေနပါၿပီ။
Democracy Today ရဲ႕ ေျခလွမ္းကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေၾကးမံု၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔စဥ္နဲ႔ မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ကိုင္ လိုသူေတြရဲ႕ လက္ေဝခံေတြ၊ ခ႐ိုနီလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ ေငြေၾကးစိုက္ထည့္တဲ့ သတင္းစာေတြဟာ ျဖန္႔ေစ်း က်ပ္ ၅ဝ တန္ သတင္းစာစစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေတာ့မယ့္ အေျခအေနကို ဦးတည္ေနပါတယ္။ ဒီစစ္ပြဲဟာ သတင္းစာေစ်းကြက္ကုိဖ်က္မယ့္ ေထာက္ေခ်ာက္တစ္ခု ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ (ဒုတိယ ပုိင္း)
သတင္းစာတစ္ေစာင္ထုတ္ဖို႔ လူသားအရင္းအျမစ္၊ အေျခခံအေဆာက္အဦ၊ စက္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြအတြက္ အနည္းဆံုး အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ဝ သန္းရွိ မွ ေကာင္းေကာင္း လည္ ပတ္ႏိုင္မွာ ပါ။ လက္ရွိသ တင္းစာေစ်း ကြက္ထဲ ေရာင္းေစ်း ၂ဝဝ က်ပ္ျဖစ္ေန တဲ့ အေရာင္းရ ဆံုး ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ဟာ ရပ္တည္မႈ အတြက္ ႐ုန္းကန္ေနၾကပါတယ္။
ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ရဲ႕ေျခလွမ္း ယိုင္နဲ ႔သြားတာနဲ႔ သူတို႔ ေနရာကို အစားထိုး ဝင္မယ့္ သူေတြက အဆင့္သင့္ ရွိေနပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ က ျပည္ သူ လူထုအတြက္၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သတင္းသိပိုင္ ခြင့္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ဖို႔အတြက္၊ ျပည္သူ ဘက္က ရပ္ၿပီး ျပည္သူ႔နစ္ နာခ်က္ေတြကို တင္ျပဖို႔ထြက္ လာမယ့္ သတင္းစာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါ့မလား။
ေၾကးမံု၊ ျမန္မာ့ အလင္း၊ ျပည္ေထာင္ စုေန႔စဥ္၊ Democracy Today တိုရဲ႕ ျဖန္႔ေစ်းက်ပ္ ၅ဝ တန္ သတင္း စာစစ္ပြဲကို သာမန္ကိစၥ တစ္ခုလို႔ မျမင္ပါဘူး။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ကိစၥေတြထဲက ေျခလွမ္းတစ္ရပ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ရပ္မွာ မီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ အေရးႀကီး ပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ မီဒီယာေတြ လြတ္လပ္ ခြင့္အျပည့္ မရခဲ့ပါဘူး။ ဖိႏွိပ္ခံ ခဲ့ရပါတယ္။ သတင္းစီး ဆင္းမႈေတြ ကန္႔သတ္ခံခဲ့ ရပါတယ္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေ ရြးေကာက္ပြဲမွာ လြတ္လပ္မႈ အထိုက္ အေလ်ာက္ ရခဲ့ပါတယ္။ မွန္ကန္ တိက်တဲ့ သတင္းေဖာ္ျပ မႈေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြ ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈ အားေကာင္းခဲ့ ပါတယ္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အ ႀကိဳ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွာ မီဒီယာကို ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ျခယ္ လိုသူေတြ ေခါင္းေထာင္ လာခဲ့ပါၿပီ။ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေဝ ခံေတြ၊ အစိုးရ ဆီကေန သက္သာ ခြင့္ေတြ အမ်ားႀကီး ရထားတဲ့ ခ႐ိုနီလုပ္ငန္း ရွင္ေတြ ႐ုပ္သံ မီဒီယာမွာ တင္ မကဘဲ ပုဂၢလိက ပံုႏွိပ္ မီဒီယာမွာပါ ေနရာယူ ထားပါၿပီ။ ျပန္ၾကားေရး က သူတို႔ရဲ႕ ဝါဒျဖန္႔ ခ်ိေရး ပံုႏွိပ္၊ ႐ုပ္သံမီ ဒီယာေတြ ကို အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ ထားပါတယ္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ဆိုတာ သိပ္ မေဝးေတာ့တဲ့ ကာလ တစ္ခုပါ။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း မွာ ေရြးေကာက္ ပြဲ လုပ္ပါေတာ့ မယ္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မေရာက္ ခင္မွာ အမွီ အခို ကင္း ၿပီး လြတ္လပ္ တဲ့ မီဒီယာေတြ က်ဆံုးသြား မယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမွီအခို ကင္းၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာ ေတာင့္ခံႏိုင္ မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ ရမယ့္ အခ်ိန္ ေရာက္လာပါၿပီ။
Post a Comment