သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားမ်ား
ေမလ ၃ ရက္ေန႔က က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားေတြ ကမၻာတစ္ဝန္းမွာ က်င္းပၾကသလို ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာလည္း တခမ္းတနား က်င္းပခဲ့တာ အားလုံးအသိပါ။ ယူနက္စကိုက ဦးစီးက်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားဆီ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အႀကဳိကာလမွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
(သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အမွာစကားေျပာေနစဥ္။ ဓာတ္ပုုံ- ဧရာ၀တီ)
ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကေတာ့ ျမန္မာ့မီဒီယာေလာကဟာ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာအဖြဲ႕ေတြက ေျပာသေလာက္ ဆိုးေနတာ မဟုတ္ဘဲ တိုးတက္ေနဆဲပါလို႔ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ယူနက္စကိုက ေခါင္းစဥ္ တပ္ထားတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ကေတာ့ “Let Journalism Thrive! Towards Better Reporting, Gender Equality, & Media Safety in the Digital Age”။
ဒါက မနက္ပိုင္းမွာ ယူနက္စကိုက ဦးစီးက်င္းပတဲ့ သတင္းလြတ္ လပ္ခြင့္အခမ္းအနား။
ညေနပိုင္းမွာလည္း ျမန္မာသတင္းသမားေတြ ဦးစီးက်င္းပတဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုေပးပြဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီလို ကုလသမဂၢ၊ အစိုးရ၊ အတိုက္အခံ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အားလုံးက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ အားႀကဳိးမာန္တက္ အခမ္းအနားေတြ က်င္းပေနခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က ထြက္လာတဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ကေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔နဲ႔ တကယ့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါပဲ။
ညေနပိုင္းမွာလည္း ျမန္မာသတင္းသမားေတြ ဦးစီးက်င္းပတဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုေပးပြဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီလို ကုလသမဂၢ၊ အစိုးရ၊ အတိုက္အခံ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အားလုံးက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ အားႀကဳိးမာန္တက္ အခမ္းအနားေတြ က်င္းပေနခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က ထြက္လာတဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ကေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔နဲ႔ တကယ့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) ဆီ လိပ္မူၿပီး ေပးပို႔ထားတဲ့ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ေခါင္းစဥ္က “ကိုးကန္႔ ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႕ (MNDAA) ၏ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္အား သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပမႈ မရွိေစေရး” တဲ့။
တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေစတနာေတြလား
တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ စာကို ဆက္ဖတ္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့ “ကိုးကန္႔ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႕ (MNDAA) ကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ မတရားအသင္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ေၾကညာ ထားရွိသျဖင့္ ပန္ဆန္းၿမဳိ႕တြင္ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေသာ အစည္းအေဝးမွ ကိုးကန္႔ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႕ (MNDAA) ၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္မ်ားကို သတင္းမီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ႐ုပ္-သံ ထုတ္လႊင့္ျခင္း၊ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပျခင္းမ်ား လုံးဝ (လုံးဝ) မျပဳလုပ္ေရး အသိေပး ထားရွိပါရန္ႏွင့္ ထုတ္လႊင့္ေဖာ္ျပခဲ့ပါက တည္ဆဲဥပေဒမ်ား ႏွင့္အညီ အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း” ဆိုၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
(တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ေၾကညာခ်က္)
ဒီေၾကညာခ်က္ကို ဘာေၾကာင့္မ်ား သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔မွာမွ ေ႐ြးၿပီး ထုတ္လိုက္တာလဲလို႔ ေမးခ်င္စရာပါ။ ခုနက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အခမ္းအနားမွာ သူတို႔အစိုးရက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အဝ ေပးထားေၾကာင္း ကာကြယ္ေျပာဆိုေနတဲ့ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးရဲ႕စကားလုံးက ဒီေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ ေရစုန္ေမ်ာသြားမွာေပါ့။ တစ္ခါ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဥကၠ႒ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာလူႀကီးေတြ၊ သတင္းမီဒီယာ သမားေတြၾကားမွာ အစိုးရကတစ္မ်ဳိး၊ တပ္မေတာ္က တစ္ဖုံျဖစ္ေနတယ္ ဆိုၿပီး ေဝဖန္ၾကေတာ့မွာေပါ့။
တကယ္တမ္း ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မတရားအသင္းအျဖစ္ ေၾကညာ ထားတာဟာ ကိုးကန္႔တစ္ဖြဲ႕တည္း မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ အားလုံးအေပၚ မတရားအသင္း ေၾကညာထားတာ ႏွစ္ေပါင္း ဘယ္နည္းေတာ့မလဲ။ အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနၾကတယ္ ဆိုေပမယ့္ မတရားအသင္း ဥပေဒကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးတယ္လို႔ မၾကားမိေသးပါဘူး။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဲဒီအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ရင္ ပုဒ္မ ၁၇-၁ နဲ႔ အေရးယူ ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒကိုလည္း ႐ုပ္သိမ္းတယ္လို႔ မၾကားမိေသးပါဘူး။
ဒါျဖင့္ က်န္တဲ့အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပခြင့္ရၿပီး ကိုးကန္႔က်မွ ဘာလို႔ ေဖာ္ျပခြင့္မေပးတာလဲ။ တိုက္ေနဆဲဆို ဥပေဒကတစ္မ်ဳိး။ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ ဥပေဒက တစ္မ်ဳိးလား။ တစ္ခါ ကိုးကန္႔ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ကို ျပည္တြင္းထုတ္ သတင္းေတြမွာပဲ ေဖာ္ျပခြင့္ မေပးတာလား။ အြန္လိုင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပရင္ေကာ မတရားအသင္း ဥပေဒနဲ႔ ၿငိသလား။ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ဆိုတာ ျပန္ၾကားဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ အေပၚမွာလား၊ ေအာက္မွာလား၊ ေဘးတိုက္လား။
သတင္းသမားကို ျခြင္းခ်က္မေပးဘူးလား
တကယ္ေတာ့ သတင္းသမား (မီဒီယာသမား) ဆိုတာဟာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏွစ္ဖက္ၾကားက အေျခအေနမွန္ေတြကို အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ တင္ျပေပးရသူပါ။ ဒီလို တာဝန္ရွိတဲ့ လူေတြကို တပ္မေတာ္နဲ႔ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ဘက္က ေျပာတဲ့ေၾကညာခ်က္ကို မေဖာ္ျပရဘူး။ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က ေပးတဲ့အခ်က္ေတြကိုပဲ ေဖာ္ျပရမယ္ ဆိုၿပီး ေျပာလိုက္တာဟာ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာအခြင့္အေရးကို ေျပာင္ ႐ိုက္ခ်ဳိးလိုက္တာပါပဲ။
(သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တုုိးတက္လာေနေၾကာင္း ေျပာေနတဲ့ ျပန္-၀န္ ဦးရဲထြဋ္။ ဓာတ္ပုုံ-ဧရာ၀တီ)
သတင္းသမားရဲ႕အဓိကတာဝန္ဟာ ဘက္ေပါင္းစုံက အေျခအေန မွန္ေတြကို အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ တင္ျပေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ တကယ္ဆိုရင္ ကိုးကန္႔နယ္ထဲအထိ သြားၿပီး သတင္းယူခြင့္ ေပးသင့္ပါတယ္။ အခုေတာ့ သတင္းယူခြင့္ မေပးတဲ့အျပင္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ဘက္က ထုတ္တဲ့ ေၾကညာခ်က္၊ ေျပာဆိုခ်က္ ေတြကိုေတာင္ ေဖာ္ျပခြင့္မျပဳဘူး ဆိုေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနက အေတာ့္ကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားတဲ့ သေဘာပါပဲ။
ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေထာက္ေတြဆိုရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ကမၻာ့ အၾကမ္းဖက္သမား ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ အိုစမာဘင္လာဒင္နဲ႔ေတာင္ အင္တာဗ်ဴး လုပ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ အခုလည္း ISIS အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးရေအာင္ အေနာက္တိုင္း သတင္းသမားေတြ ႀကဳိးစားေနၾကတာပဲ။ ဒါကို မတရားအသင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္ဆိုၿပီး အေရးယူမွာလား။ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေထာက္ေတြကို ဒီလို ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူတယ္လို႔ တစ္ခါမွ မၾကားမိေသးပါဘူး။
သတင္းသမားက သတင္းသမားအလုပ္ လုပ္ရမွာေပါ့။ အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္က ေျပာသမွ် အမိန္႔ေတြကို ေၾကာက္ေနရရင္ သတင္းမွန္ေတြ ဘယ္ရေတာ့မလဲ။ အစိုးရနဲ႔စစ္တပ္က ေပးတဲ့သတင္းပဲ ရေတာ့မွာေပါ့။ ဒါဆို အရင္စစ္အစိုးရေခတ္၊ နဝတ၊ နယကေခတ္နဲ႔ ဘာထူးေတာ့မွာလဲ။ ဒီလို သတိေပးခ်က္ မထြက္ခင္မွာေတာင္ သတင္းသမား ၁၂ ဦး ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ပုဒ္မ ၁၇-၁ နဲ႔မ်ား ထပ္ဆဲြလိုက္လို႔ကေတာ့ သတင္းေထာက္ ဖမ္းဆီးခံရမႈႏႈန္း စံခ်ိန္သစ္တင္မယ့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္ေပးပါ၊ ပရိသတ္ အဆုံးအျဖတ္ကို ခံယူပါ
သတင္းသမားတစ္ဦးအေနနဲ႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ႕ဆီ တင္ျပခ်င္တာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီ တကယ္ဦးတည္တယ္ ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံမ႑ိဳင္ ေလးခုထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို အျပည့္အဝ ေပးသင့္ပါတယ္။
(သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အခမ္းအနားဆီ တက္ေရာက္တဲ့ နုုိင္ငံေရးသမားနဲ႔သတင္းသမားမ်ား။ ဓာတ္ပုုံ-ဧရာ၀တီ)
မင္းတုန္းမင္း ေျပာခဲ့သလိုမ်ဳိး “ငါမေကာင္းရင္ ငါ့အေၾကာင္းေရး၊ ငါ့မိဖုရား မေကာင္းရင္ မိဖုရားမေကာင္းေၾကာင္းေရး” ဆိုတဲ့မူအတိုင္း သြားသင့္ပါတယ္။ ဒီမူအတိုင္းမသြားဘဲ “ငါေျပာတာပဲေရး၊ ငါ့မေကာင္းေၾကာင္း ေျပာသူရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ကို ေရးလို႔ကေတာ့ နာဖို႔သာျပင္” ဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လမ္းေခ်ာ္သြားပါၿပီ။ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္ထက္ေတာင္ ပိုဆိုးသြားပါၿပီ။ အေရးႀကီးတာက မီဒီယာေတြရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္ကို ေၾကာက္ေနဖို႔မဟုတ္။ အဲဒီမီဒီယာေတြ အရွိအရွိအတိုင္း၊ အမွန္အမွန္တိုင္း ေရးရဲလာေအာင္ တိုက္တြန္းေပးေရးသာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ မီဒီယာေတြရဲ႕ေဖာ္ျပခ်က္ မွားယြင္းေနရင္ေတာ့ သတင္း မွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က ေျပာသလို တည္ဆဲဥပေဒအရ အေရးယူရမွာေပါ့။ အခုဟာက သူပုန္အဖြဲ႕တစ္ခုက ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ကို ေဖာ္ျပတာနဲ႔ပဲ တည္ဆဲဥပေဒအရ အေရးယူခံရမယ္ ဆိုေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။
တစ္ခါ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြ၊ ႐ုပ္-သံ၊ ေရဒီယိုပရိသတ္ေတြ ကလည္း ကိုးကန္႔အဖြဲ႕က ေျပာတိုင္း ဘယ္ယုံပါ့မလဲ။ သတင္းသမားေတြ ေျပာတိုင္း ဘယ္ယုံပါ့မလဲ။ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္အဖြဲ႕က ေျပာတိုင္းလည္း ဘယ္ယုံပါ့မလဲ။ ဘက္ေပါင္းစုံက ေျပာတာကို နားေထာင္၊ ဖတ္႐ႈၿပီးမွ သူ႔ဘာသာ ခ်င့္ခ်ိန္မွာေပါ့။ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာသမားေတြရဲ႕ အဓိက တာဝန္က ႏိုင္ငံသားေတြ အားလုံးဆီ သတင္းအခ်က္အလက္ မွန္မွန္ကန္ကန္၊ ျပည့္ျပည့္ဝဝ တင္ျပႏိုင္ေရး မဟုတ္ပါလား။
ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားအားလုံး သတင္းအခ်က္အလက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ျပည့္ျပည့္ဝဝ ရႏိုင္ေရးအတြက္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ ဆိုတဲ့ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕ေတြရယ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြရယ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြရယ္၊ စီးပြားေရးကုမၸဏီ ေတြရယ္ စသျဖင့္ သတင္းအရင္းအျမစ္ အားလုံးက သတင္းသမားေတြကို လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္၊ သတင္းတင္ျပခြင့္ ေပးသင့္ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ထက္ေအာင္ေက်ာ္
0 comments:
Post a Comment