တိုက္ပြဲၾကားက ေကအိုင္ေအ စစ္သားမ်ားကို ဧရာဝတီ ဓာတ္ပံုဆရာက မွတ္တမ္းယူထားႏိုင္ခဲ့တယ္ (ဓာတ္ပံု – Steve Tickner)
ဖဆပလ ေခတ္နဲ႔ မဆလ ေခတ္အေစာပုိင္းေတြမွာ သတင္းစာဆရာေတြကိုဖိတ္ျပီး စစ္ေျမျပင္ကုိ ျပသတာေတြ ရွိခဲ့ဖူးတယ္လို႔ သိရေပမယ့္ သူပုန္ေတြဘက္အထိသြားျပီး သူပုန္တပ္ေတြနဲ႔အတူ ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္ေတြ ကုိယ္တုိင္ သတင္းသြားယူတာကေတာ့ အခု ကခ်င္စစ္ပဲြဟာ ပထမဆုံးလုိ႔ က်ေနာ္ထင္ ပါတယ္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ၈ ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံျဖိဳခြဲခံရျပီးေနာက္ပုိင္း ေတာခုိခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔ နယ္စပ္တေက်ာက စစ္ေျမျပင္ေတြ၊ တုိက္ပဲြေတြအေၾကာင္းကုိ နုိင္ငံတကာသတင္းေလာကက ဟုိးေလးတေက်ာ္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ နုိင္ငံတကာ သတင္းေထာက္ေတြဟာ ေတာခုိေက်ာင္းသားေတြနဲ႔အတူ လနဲ႔ခ်ီေနထုိင္၊ ေရွ႔တန္း စစ္ေျမျပင္အထိ လုိက္ျပီး သတင္းပုိ႔ၾကတာ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ ေတြ႔ဖူးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာနုိင္ငံက ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္ တဦးတေယာက္မွ နယ္စပ္က ေက်ာင္း သားေတြရွိရာဆီ လာျပီး သတင္းယူတာ တခါမွ မေတြ႔ခဲ့ရဖူးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ စစ္ပြဲထဲအထိ သတင္း ယူခြင့္ရေနျပီဆုိတာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ ၂၀ နဲ႔စာရင္ လုံး၀ တုိးတက္မႈတခုအျဖစ္ ျမင္မိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သတင္းသမား ဘယ္နွစ္ေယာက္ စစ္ေျမျပင္အထိသြားျပီး သတင္းယူခြင့္ရသလဲ။ ယူရဲသလဲ။ ဒီလုိ သတင္းယူဖုိ႔ အစိုးရဆီက ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းရေသးလား။ အရင္က ရွိခဲ့ျပီး အခုခ်ိန္ထိလည္း တရား၀င္ မဖ်က္သိမ္းရေသးတဲ့ ပုဒ္မ ၁၇-၁ တရားမ၀င္ အသင္းအဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈနဲ႔ မျငိဘူးလား စသျဖင့္ မီဒီယာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြကေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူူး။
တခါ အစိုးတပ္ေတြဘက္ကေကာ သူတုိ႔တပ္ေတြနဲ႔အတူ သတင္းယူဖုိ႔ ဘာေၾကာင့္ သတင္းေထာက္ေတြကို ခြင့္မျပဳတာလဲ။ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေၾကာင္းေ ေျပာေနေပမယ့္ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာနမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိေသး။ သတင္းယူခြင့္ မရွိေသးတဲ့ သေဘာလား။
ေမးခြန္းေတြၾကားက တုိးတက္မႈ
ေမးခြန္းေတြမ်ားစြာ ရွိေနေသးေပမယ့္ ျမန္မာနုိင္ငံ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေျခေန အရင္ကထက္ တစုံတရာ တုိးတက္လာတာ ေသခ်ာတယ္လုိ႔ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ နယ္ျခားမဲ့ သတင္းသမား ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ RSF က ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းအတြင္းကပဲ ေၾကညာလုိက္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ အျမဲတန္း ေအာက္ဆုံးေရာက္ေနေလ့ရွိတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ အခုနွစ္မွာေတာ့ အရင္ကထက္ ၁၈ ဆင့္အထိ တုိးတက္လာျပီး နုိင္ငံေပါင္း ၁၇၉ မွာ ၁၅၁ ေနရာကုိ ေရာက္လာတယ္လုိ႔ RSF ကေျပာပါတယ္။
စစ္အစိုးရေခတ္က ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သတင္းေထာက္နဲ႔ ဘေလာ႔ဂါေတြကို လြတ္ေပးလုိက္တာ၊ စာေပစိစစ္ေရးဌာနကုိ ဖ်က္သိမ္းလုိ္က္တာ၊ ျပည္ပသတင္းဌာနေတြကို ျပည္၀င္ခြင့္ေပးတာေတြဟာ သိသာတဲ့ တုိးတက္မႈေတြလုိ႔ RSF က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါက နုိင္ငံတကာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဖြဲ႔အစည္းတခုကေန ျမန္မာ့မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္အေပၚ အျမင္ပါ။
ေန႔စဥ္သတင္း ဖတ္ေနသူ၊ မီဒီယာ တုိးတက္မႈအေၾကာင္း ေလ့လာေနသူတဦးရဲ့အျမင္ကုိ ထပ္ျဖည့္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အဲဒီ ၃ ခ်က္အျပင္ မီဒီယာေတြအေပၚ ဆက္ဆံေျပာဆုိမႈ၊ မီဒီယာရဲ့ အေရးပါပုံအေၾကာင္း အစိုးရက နားလည္လာမႈ၊ မီဒီယာေတြေမးသမွ်ကုိ တာ၀န္ခံေျဖၾကားေပးမႈ၊ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ေခတ္အစားဆုံး ဆုိရွယ္မီဒီယာ Facebook ေပၚ အထိ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ၾကီး ကိုယ္တုိင္တက္ျပီး လူထုဆက္သြယ္ေရးကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္လာမႈ ေတြဟာ ဒီေန႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးနဲ႔ ဒု၀န္ၾကီးေတြလက္ထက္ ထူးျခားတဲ့ တုိးတက္မႈအျဖစ္ ျမင္မိပါတယ္။
ဒီလုိ တုိးတက္လာတာဟာ အစိုးရဖက္က ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိတာအျပင္ တုိးတက္လာတဲ့ နည္းပညာ ေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္က ျပန္ၾကားေရး ဒု ၀န္ၾကီးနဲ႔ Facebook ေပၚမွာ အျပန္အလွန္ ေရးသားေဆြးေႏြးနုိင္သလုိ လုိင္ဇာမွာ တုိက္ပဲြ၀င္ေနတဲ့ ABSDF-NB ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (ေျမာက္ပုိင္း)က ရဲေဘာ္ေတြနဲ႔လည္း တျပိဳင္တည္း ခ်က္တင္လုပ္နုိင္တဲ့ အေျခအေနအထိ ဆက္္သြယ္ေရးနည္း စနစ္က တုိးတက္လာေနပါတယ္။ ဆုိလုိတာက သတင္းေတြဟာ အလွ်င္အျမန္ စီးဆင္းေနျပီး တခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ သတင္းမထုတ္ျပန္ဘူးဆုိရင္ မထုတ္ျပန္တဲ့ဘက္က နစ္နာသြားနုိင္တဲ့ အေျခအေနဆီ တြန္းပုိ႔လာေနပါတယ္။
အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ တာ၀န္ခံေျဖရွင္းမႈေတြထဲက ဥပမာတခုကိုေကာက္နႈတ္ျပရမယ္ဆုိရင္ ေကအုိင္ေအ တပ္ေတြကပစ္လုိ႔ အရပ္သားေတြေသပါတယ္ဆုိျပီး အစိုးပုိင္ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ဓာတ္ပုံဟာ မွားယြင္းေနျပီး တကယ္က အဲဒီပုံဟာ အဲပုဂံေလယာဥ္ ပ်က္က်စဥ္ကပုံျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ အစိုးရ သတင္းနဲ႔ စာနယ္ဇင္းဌာနရဲ႔ ေတာင္းပန္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။
တခါ ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းအတြင္းကလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပဲြအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့ သေဘာထားကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ ေရးသားတင္ျပပုံေတြဟာ လြတ္လပ္တဲ့မီဒီယာေခတ္နဲ႔ အံ၀င္ဂြင္က်မျဖစ္ေသးေပမယ့္ စစ္အစိုးရ ေခတ္လုိ ေျဗာင္မျငင္းဘဲ ဒီလုိ ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိလာတာကိုက တုိးတက္မႈအျဖစ္ ျမင္သင့္တယ္လုိ႔ ထင္မိပါတယ္။
Mindset နဲ႔ ဥပေဒေတြ ေျပာင္းဖုိ႔လုိ
RSF အဖြဲ႔ရဲ့အစီရင္ခံခ်က္ေတြ၊ ရန္ကုန္မီဒီယာေလာကနဲ႔ ဆုိရွယ္မီဒီယာေလာကမွာ ေတြ႔ေနရတာတြေပၚမူတည္ျပီး လက္ရွိျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနကို ဒီလုိခ်ီးမြန္းခန္းဖြင့္ေနတုန္း ”ေလလႈိင္းထဲက ကခ်စ္စစ္ပဲြ” ဆုိတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း အြန္လုိင္းေပၚမွာ ျမင္လုိက္ရပါတယ္။
အေသခ်ာ ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ”ဟာ ဒီလူေတြကလဲ အရင္ လူေတြအတုိင္းပါပဲလား” ဆုိျပီး အသံထြက္ ညည္းမိတဲ့အထိ စိတ္ပ်က္သြားမိပါတယ္။
ေကအုိင္အုိက တာ၀န္ယူထုတ္လႊင့္ေနတဲ့ လုိင္ဇာ FM ကုိ တုိက္ဖ်က္တဲ့အစီအစဥ္ (စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာနကလုိ႔ ယူဆရ) အရ သဇင္ FM ဆုိတဲ့အစီအစဥ္ကုိ စစ္တပ္က ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ စက္ အားေကာင္းလွတဲ့ ျမ၀တီနဲ႔ စစ္တပ္ပုိင္ စက္ၾကီးေတြနဲ႔ လုိင္ဇာ FM လုိင္း Frequency တထပ္တည္းမွာ သဇင္ FM ကုိ ထုတ္လြင့္ေနတာျဖစ္တယ္၊ ေကအုိင္ေအ မေကာင္းေၾကာင္း ၀ါဒျဖန္႔မႈကို အဓိက လုပ္ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ သိလုိက္ရပါတယ္။
ဒီလုပ္ရပ္ကုိျမင္ေတာ့ လြန္္ခဲ့တဲ့ နွစ္ ၂၀ ၀န္းက်င္၊ DVB ဒီမုိကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံနဲ႔ RFA လြတ္လပ္ ေသာအာရွအသံ လုိင္းတုိေရဒီယုိလုိင္းေတြေပၚစက အဲဒီျမ၀တီပုိင္စက္ၾကီးေတြနဲ႔ လုိင္းဖ်က္ခဲ့ဖူးတာကုိ သြားသတိရမိပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးေဟာင္း ဦးေက်ာ္ဆန္း မၾကခဏ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ ”မီဒီယာကုိ မီဒီယာနဲ႔တုိက္ရမယ္” ဆုိတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံကုိ ျပန္ၾကားေယာင္ေနမိပါတယ္။
ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အေသအခ်ာျပန္ဖတ္ ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း ေလသံက သိပ္ေျပာင္းလွတယ္ရယ္လို႕ မဟုတ္ေသးပါဘူး။
ဆုိလုိတာကေတာ့ ကမၻာ့နုိင္ငံေရး၊ လူထုရဲ့နုိင္ငံေရးနုိးၾကားမႈ၊ တုိးတက္လာတဲ့ နည္းပညာေတြအရ သေဘာထားေတြ ေျပာင္းဖုိ႔လုိေနျပီဆုိတာကို သိေပမယ့္ နွစ္ ၆၀ နီးပါး အရုိးစြဲလာခဲ့တဲ့၊ ေခါက္ရုိးက်ဳိးေနသူတုိ႔ရဲ့ စဥ္းစားပုံကေတာ့ အရင္လိုပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြအျပင္ စဥ္းစားပုံေတြပါ ေျပာင္းဖုိ႔ လုိေနပါတယ္။ စစ္ယူနီေဖာင္းကေန အရပ္သား၀တ္စုံ ေျပာင္း၀တ္တာအျပင္ စစ္သားဘ၀က စဥ္းစားပုံေနရာမွာ အရပ္သားတဦးရဲ့ စဥ္းစားပုံနဲ႔ပါ ေျပာင္းျပီး အစားထုိးဖုိ႔ လုိေနပါတယ္။
မီဒီယာအေပၚတင္းက်ပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ဖ်က္သိမ္းတာအျပင္ မီဒီယာအေပၚ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးမယ့္ ဥပေဒေတြကိုပါ ျပဌာန္းေပးဖုိ႔ လုိေနပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္နဲ႔ သတင္းယူခြင့္အေပၚ ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားသူေတြကုိ အေရးယူနုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြပါ ျပဌာန္းေပးဖုိ႔ လုိေနပါတယ္။ ဖမ္းဆီးထားသူေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးတာအျပင္ ေနာက္ထပ္ မဖမ္းေတာ့ပါဘူးဆုိိတဲ့ အာမခံခ်က္ေပးနုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြ လုိေနပါတယ္။
ဒီအတြက္ ျမန္မာနုိင္ငံစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) ကလည္း သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ကာကြယ္မယ့္ ဥပေဒ မူၾကမ္းကုိ အခုိင္အမာ တင္ျပဖုိ႔ လုိပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္းေမးခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္းေရးခြင့္ အားလုံးကုိ အျပည့္အ၀ေပးဖုိ႔။ အေျခေနအရ ၀န္ၾကီးတဦး၊ အာဏာပုိင္ တ ဦးရဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္အရမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ တိက်တဲ့ ဥပေဒအရ မီဒီယာလြပ္လပ္ခြင့္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
(စာေရးသူသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ေသာ ေက်ာင္းသားလက္နက္ကိုင္ ABSDF အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းျဖစ္ျပီး DVB ၏ သတင္းေထာက္ေဟာင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္)
1 comments:
ျမန္မာ တိုင္းရင္းသူ February 2, 2013 - 3:18 am
စစ္ပြဲေတြမွာ သတင္းလိုက္ယူတဲ႔ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေထာက္ေတြဟာ အေတြ႔အႀကဳံရွိၿပီး သတင္းဌာနရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ လိုက္ယူတာပါ။ သူတို႔အတြက္ ေဆးကုဘို႔ က်မ္းမာေရး အာမခံနဲ႔ အသက္အာမခံကိုလဲ ျပည္႔ျပည္႔၀၀ ၀ယ္ယူထားၿပီး ဒဏ္ရာ အနာတရ ရခဲ႔ရင္ အျပည္႔အ၀ေဆးကုခြင့္၊ မသန္မစြမ္းျဖစ္သြားရင္ ေထာက္ပန္႔ေၾကး၊ အသက္ေသဆုံးခဲ႔ရင္ က်န္ရစ္သူမိသားစုအတြက္ေလ်ာေၾကးခံစားခြင့္ေတြ အျပည္႔အ၀ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ျပည္တြင္းက ၀ါသနာအရ၊ ၀မ္းေရးအရ လုပ္စားေနရသူ သတင္းေထာက္ေတြမွာေတာ႔ အဲသလို အေတြ႔အႀကဳံေတြ၊ ခံစားခြင့္၊ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိမယ္ မထင္ဘူး။ စစ္ေျမျပင္မွာ သတင္းယူရတာ အလြန္ အႏၱရာယ္ ႀကီးပါတယ္။ တဘက္က သတင္းေထာက္မို႔ တမင္ပစ္တာ မဟုတ္ပဲနဲ႔၊ ဘယ္သူမွန္း ဘာမွန္းမသိ ပစ္လိုက္တာထိခိုက္ နာေသၾကမွာ စိုးရိမ္ပါတယ္။ သတိရွိၾကေစခ်င္သလို ေဘးကင္းၾကပါေစ ဆုေတာင္းေပးပါတယ္။
................
ဒီ ကြန္မင္း အတြက္ အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ျမန္မာ မီဒီယာေလာကမွာ ဆက္လပ္စဥ္းစား သင့္တဲ့ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။
အခုခ်ိန္ထိ မီဒီယာ အာမခံခ်က္မရွိေသးဘူးလုိ႔ထင္ပါတယ္။
Post a Comment