ျငိမ္းခ်မ္းေရးျမုိေတာ္ ဗုံးခဲြခံရပီးေနာက္ ၃-ရက္အျကာအေျခေန
၂၅၀၇၁၁ (ထက္ေအာင္ေက်ာ္)
ေသာျကာေန့မွာျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ ဗုံးခဲြတုိက္ခုိက္မႈကတည္းက ပိတ္ထားတဲ့လမ္းအေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဒီေန့ျပန္ဖြင့္ေပးလုိက္ပါပီ။ အဲဒီေန့က က်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့ Oslo City နဲ့ ေစ်းစင္တာတခ်ဳိ့ကုိ ၂-ပါတ္ျကာ ဆက္ပိတ္ထားမယ္လုိ့ သိရပေပမဲ့ ေအာ္စလုိရဲ့ အဓိပတိလမ္းျဖစ္တဲ့ Karl Johan လမ္းနဲ့ တျခားေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ ျပန္ဖြင့္လုိက္ပါပီ။ ကားေတြ။ ရထား ေတြလဲပုံမွန္နီးပါးေျပးဆဲြေနပီျဖစ္ပီး ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုး၀န္းေလာက္ကုိသာ ဆက္ပိတ္ထားတာေတြ့ရပါတယ္။
ဒီေန့ ၁၂-နာရီေလာက္မွာ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးဆီ က်ေနာ္သြားျကည့္ဖုိ့က်ဳီးစားေတာ့ အယင္ေန့က ပိတ္ထားတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ကလမ္းကိုျပန္ဖြင့္ထားတာေတြ့ရပိး ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးေဘးနားက လမ္း ဘေလာက္ တခုစီကုိသာပိတ္ထားတာေတြ့ရပါတယ္။ ေပတရာခန့္အကြာကေန အနီးကပ္ျကည့္ခြင့္ရ ေတာ့မွ အပ်က္စီးေတြက တီဗြီ-မွာျမင္ရတာထက္ ပုိဆုိးေနပါတယ္။ ၁၇-ထပ္ရွိတဲ့ အစိုးရရံုးအဆာက္ဦ ရဲ့ မွန္ျပူတင္း ၃-ပုံ ၂-ပုံနီးပါး ကြဲရွပ်က္စီးေနတာကိုေတြ့ရပီး လုိက္ကာအစုတ္ေတြလဲ ေလထဲမွာ လြင့္ပ်ံ ေနပါတယ္။
ေအာက္ပုိင္းကိုျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေျမညီထပ္ကမွန္ေတြအားလုံးကဲြေနပီး ဟုိဖက္-ဒီ ဖက္ ဒိုးယုိးေပါက္ျမင္ေနရပါတယ္။ ပီးေတာ့ မွန္ကဲြစေတြ။ မီးျကုိးျပတ္ေတြ။ တြဲေလာင္းခ်ိတ္ေနတဲ့ မီး ျကုိးနဲ့ မီးသီးတခ်ဳိ့ကိုလဲ ျမင္ေနရပါတယ္။ ရံုးေရွ့တည့္တည့္က ဘတ္စကားမွတ္တိုင္ရွိတဲ့ ကားလမ္း ကိုျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ မွန္ကဲြစအမ်ားအျပားကိုျမင္ေနရဆဲျဖစ္ပီး ကားဂိတ္ေဘးက အလံတုိင္မွာ တ ၀က္လြင့္ထားတဲ့ ဧရာမအလံျကီးတခုကိုျမင္ေနရပါတယ္။
က်ေနာ္ရပ္ျကည္ေနတဲ့ဖက္ရဲ့ အျခားတဖက္မွာရွိတဲ့ VG သတင္းစာတုိက္ရဲ့အေျခေနကုိသိနုိင္ဖုိ့ တရားရံုးရွိရာအရပ္ဖက္ကေနလွည့္ပီးသြားရပါတယ္။ VG ေရွ့က ပိတ္ထားတဲ့လမ္းထိပ္ကေန သတင္း စာဖတ္ေနတဲ့ ေျကးရုပ္နဲ့ သူေရွ့မွာ ျပန့္က်ဲေနတဲ့ မွန္ကဲြစေတြ။ သံဇကာေတြကိုအနီးကပ္ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ အေပၚကုိေမာ္ျကည့္ေတာ့ အေပၚဆုံးထပ္ေအာက္က ၂-ထပ္မွာ မွန္ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကဲြေနတာကုိ ျမင္ရပါတယ္။ VG နဲ့မ်က္နွာခ်င္းဆုိင္ရွိ ေက်ာက္တုံးျကိီးေတြနဲ့ေဆာက္ထားတဲ့ အစိုးရအေဆာက္ဦးမွာ လဲ မွန္တခ်ဳီ့ကဲြေနတာကိုျမင္ရေပမဲ့ VG နဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးေလာက္ေတာ့မဆုိး။ က်ေနာ္လုိဘဲ့ ဒီျမင္ကြင္း ကို တအံတျသလာေရာက္ျကည့္ရႈေနတဲ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလဲ ေတြ့ခဲ့ရပါတယ္။
.
VG ကေနျပန္တဲ့အခါမွာေတာ့ ခုနက လူေတြတုိးေ၀ွ့ေနတဲ့ တရားရံုးေရွ့ကုိ က်ေနာ္ျပန္လာခဲ့ပါ တယ္။ တရားရံုးရဲ့အေနာက္ဖက္ ကား၀င္ေပါက္ဖက္မွာ လူေတြေထာင္နဲ့ခ်ီတုိးေ၀ွ့ေနတာကိုေတြ့ရပီး တီဗီြ-ကင္မရာ။ ရုပ္ေသကင္မရာမ်ဳီးစုံနဲ့ သတင္းေထာက္ေတြကလဲ ရာနဲ့ခ်ီရွိေနပါတယ္။ အထဲကုိနဲနဲုတိုး ပီး၀င္စပ္စုျကည့္ေတာ့ ဒီလမ္းဟာ (သံသရရွိသူလုိ့ တရား၀င္သုံး) တရားခံကုိကားနဲ့ေခၚပီး တရားရံုးထဲ သြင္းမဲ့လမ္း။ တရားရံုးထဲကုိ ေျမေအာက္ကေန၀င္နုိင္တဲ့ တခုတည္းေသာကားလမ္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမွာ၀ုိင္းအုံေစာင့္ေနျကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာ္ေ၀းသတင္းေထာက္ေတြကိုက်ေနာ္တီး ေခါက္ ျကည့္ေတာ့ တရားခံဟာ အထဲမွာ ေရာက္ေနပီးသားျဖစ္မယ္လုိ့ သူတုိ့ထင္ေပမဲ့ အခုထိ ၀င္သြားတာလဲ မေတြ့ရ။ ျပန္ထြက္လာတာလဲ မေတြ့ရေသးဘူးလုိ့ေျပာပါတယ္။
က်ေနာ္ ဒိီလုိစပ္စုေနတဲ့အခ်ိန္မွာဘဲ့ ကားတစီးက တရားရံုး ေျမေအာက္လမ္းဆီ ဦးတည္၀င္ လာပါတယ္။ ကင္မရာမင္းေတြအားလုံး တရုုန္းရုန္းနဲ့ကား၀င္ေပါက္ဆီတုိးေ၀ွ့ရာဆီ က်ေနာ္လဲပါသြားပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီကားထဲကုိဘာမွရွင္းရွင္းလင္းလင္းမျမင္ရ။ အဲဒီခ်ိန္မွာ ကားမွန္ကုိလက္သီးနဲ့ထုသံျကားလုိက္ရပီး "Fuck you" ဆုိတဲ့ ၂-၃-ခြန္း ေအာ္ ဆဲတာကိုျကားလုိက္ရပါတယ္။ ဘာေတြျဖစ္မွန္းမသိေသးတဲ့ ကင္မရာသမားေတြဟာလဲ အဲဒီဆဲတဲ့လူဆီကုိ ကင္မရာအုပ္ျကီးကလုိက္သြားျပန္ပါတယ္။ ေဘးနား ကလူေတြကိုတီးေခါက္ျကည့္ေတာ့ အဲဒါဟာ Utøya က်ြန္း လူငယ္စခန္းကေန ျပန္လြတ္လာတဲ့ လူ ငယ္တဦးလုိ့သိရပါတယ္။ တရားခံကုိမေတြ့လုိသတင္းေထာက္ေတြ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲ ဒါကို ဘဲ့သတင္းလုပ္ေနတဲ့လူတဦးကေတာ့ CNN မွ Nic Robinson ျဖစ္ပါတယ္။ ျကည့္ရတာ Back Story လုပ္ေနပုံရပါတယ္။ (အခုေနာက္ဆုံး၀င္လာတဲ့သတင္းေတြအရ က်ေနာ္မျမင္ရတဲ့ကားထဲမွာ တ ရားခံပါသြားတာကုိ ကင္မရာအေကာင္းစားေတြက ေဖၚထုတ္နုိင္ခဲ့တယ္လုိ့သိရပါတယ္)
အေနာက္ေပါက္ဖက္ကေန တရားရံုးရဲ့ေရွ့ေပါက္ဖက္ကုိ က်ေနာ္ျပန္လွည့္သြားေတာ့ အဲဒီမွာ တကယ့္ Back Story ဆရာျကီး Michal Holme ။ သူေဘးမွာေတာ့ နုိင္ငံတကာမီဒီယာမ်ဳီးစုံက ကင္ မရာေတြ။ တီဗီြ- Live လြင့္နုိင္တဲ့ကားေတြ။ စက္ေတြ။ ရြက္ဖ်င္တဲေတြ ၂-ဒါဇင္ေက်ာ္ရွိမလားဘဲ့။ သူတုိ့ ရဲ့ေနာက္ေက်ာ္ဖက္မွာေတာ့ ရပ္ျကည့္ေနတဲ့လူအုပ္ျကီးက ၂၀၀-ေလာက္ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ သူတုိ့ေရွ့ တည့္တည့္က တရားရံုးမွာေတာ့ လုံုျခုံေရးအေစာင့္ ၄-၅ ဦးကိုေတြ့ရပီး တရားရံုးထဲ ဘယ္သူမဆုိ ၀င္ နုိင္-ထြက္နုိင္ဖုိ့ ဒီတုိင္းလြတ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားခံကုိေတာ့ ဘယ္သူနဲ့မွေတြ့ခြင့္မေပး။ တ ရားရံုးကလဲ အျပင္ကေနျကည့္ရင္သာ လမ္းေဘးမွာျဖစ္ေနေပမဲ့ အထဲမွာအက်ယ္ျကီးဆုိေတာ့ ဘယ္အ ခန္းမွာ တံခါးပိတ္စစ္ေဆးေနမွန္းမသိရ။
အဲဒီလုိ မီဒီယာေတြက စိတ္၀င္တစား တုိးေ၀ွ့ သတင္းပုိ့ေနခ်ိန္မွာ ထြက္လာတဲ့အတြဲတတြဲ ေျကာင့္ ၀မ္းနဲေနတဲ့မ်က္နွာေတြ ခနတာ၀င္းလက္သြားပီး တခ်ဳိ့က တဟားဟားနဲ့ရည္ျကပါတယ္။ ဘာ ေျကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေရွ့မွာက်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့အတုိင္း ဘယ္သူမဆုိ၀င္နုိင္-ထြက္နုိင္တဲ့အေျခေနခြင့္ျပု ထားတာေျကာင့္ ဒီေန့မွာလဲ ပုံမွန္အတုိင္း မဂၤလာေဆာင္ဖုိ့စာရင္းေပးထားတဲ့အတြဲတတြဲက မဂၤလာ ေဆာင္ပီးလုိ့ တရားရံုးထဲကေန ထြက္လာျကတာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းမရွိျဖစ္ေနတဲ့ မီဒီယာ-သမားေတြ ကလဲ ဒီလုိေန့မ်ဳီးမွာမဂၤလာေဆာင္တာ စိတ္ထဲဘယ္လိုေနလဲဆုိပီး ေမးမလားမသိပါဘူး။ အဲဒီအတြဲ ေနာက္ ကင္မရာေတြထမ္းပီး လုိက္ေနျကျပန္ေရာ့။
pic..div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
တရားခံကုိျမင္ရမလားဆုိပီး တရားရံုးေရွ့မွာ တနာရီေက်ာ္ျကာေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ေပမဲ့ အေျခေနက ဘာမွထူးမလာတဲ့အတြက္ ဆုေတာင္းပဲြရွိရာ ဘုရားေက်ာင္းဆီက်ေနာ္ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ Glass Magazine ရဲ့မ်က္ေစာင္းထုိးက ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေဘာလုံးကြင္း တ၀က္စာ ေလာက္ရွိတဲ့ လြမ္းသူပန္းျခင္းေတြ။ ဆီမီးေတြနဲ့ တုိးေ၀ွ့ပီး ပန္စည္းခ်။ ဆီမီးထြန္းေနတဲ့ လူေတြကို ရာနဲ့ ခ်ီေတြ့လုိက္ရပါတယ္။ နွင္းဆီနီေတြနဲ့ တျခားပန္းမ်ဳိးစုံကုိျမင္ေနရပီး ဒီေနရာမွာ စေနေန့ကတည္းက စ တင္ပန္းစည္းခ် ဆုေတာင္းခဲ့တာလုိ့သိရပါတယ္။ အဲဒီပန္းခင္းေဘးက ဘုရားေက်ာင္းကေတာ့ မေန့က ေနာ္ေ၀းဘုရင္နဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္တုိ့ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္ပီး ငုိေျကြးဆုေတာင္းခဲ့တဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ (ညေန ၇-နာရီမွာေတာ့ လူတသိန္းခြဲေလာက္ဟာ အဲဒီဆုေတာင္းတဲ့ေနရာနဲ့ ျမုိေတာ္ခန္းမေရွ့ ကမ္းနားက ဆုေတာင္းပဲြေတြဆီ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္)
က်ေနာ္လဲ အနီးနားက နွင္းဆီနီတပြင့္ကုိ ၀ယ္ယူပီး သူမ်ားေတြနည္းတူ လုိက္လုပ္ ကာ အားလုံး ေကာင္းရာသုကတိလားေစဖုိ့ဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလုိအျဖစ္ဆုိးမ်ိး ေနာက္ ထပ္မျကုံရေစဖုိ့နဲ့ ေနာ္ေ၀းရဲ့ ဆုိရွယ္ဒီမုိကေရစီဆက္လက္ရွင္သန္နုိင္ဖုိ့လဲ ဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။
pic...
ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ကေနျပန္အထြက္မွာေတာ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးကို အေနာက္ဖက္မ်က္နွာစာကေန ျမင္နုိင္တဲ့လမ္းေတြဆီက်ေနာ္ေလ်ာက္လာပီး ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ တလမ္းေက်ာ္က အေဆာင္ဦ အ ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ့ ေအာက္ဆုံးထပ္နဲ့ အေပၚဆုံးထပ္ မွန္တံခါးေတြကဲြေျကေနတာကုိေတြ့ရပီး တခ်ဳီ့ေနရာ ေတြမွာေတာ့ သုံးထပ္သားေတြနဲ့ အေရးေပၚျပန္ကာထားတာကုိေတြ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြကိုေက်ာ္ ပီး ကြြဲေနေသာ နာရီစင္ျကိးရွိရာ အလုပ္သမားရင္ျပင္ဆီေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဆုိး၀ါးစြာပ်က္စီးေနတဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးကုိ အေနာက္ဖက္ကေန ျမင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ တေန့က မီးေလာင္သြားတဲ့ ေရနံ၀န္ျကီးဌာန ကိုလဲျမင္ေနရပီး အဲဒီမွာေတာ့ မွန္ကြဲတာအျပင္ အုတ္နံရံေတြေတာင္မွ ကဲြေျကေနတာကို ျမင္ေနရပါ တယ္။
၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးရဲ့အေနာက္ဖက္မ်က္နွာစာမွာေတာ့ ၁၇-ထပ္အထိမွီတဲ့ အ၀ါေရာင္ ကလိန္းျကီး ၂ -ခုေထာင္ထားတာကိုေတြ့ရပီး သန့္ရွင္းေရးလုပ္သားေတြက အဲဒီကလိန္းကေနခ်ေပးထားတဲ့ ျကုိးတြဲက ေနတဆင့္ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးက ကဲြေနတဲ့မွန္ျပူတင္းေတြကုိ ရွင္းလင္းေနတာျမင္ရပါတယ္။ အေနာက္ဖက္ မ်က္နွာစာအေျခေနဟာ အေရွ့ဖက္ထက္ပုိဆုိးတာေတြ့ရလုိ့ ကားဗုံးဟာ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးအေနာက္ဖက္ ကားလမ္းေပၚမွာ ေပါက္ကဲြတာျဖစ္ပုံရပါတယ္။
ေအာ္စလိုျမုိလယ္တခြင္ကုိ ေလ့လာပီး အိမ္ျပန္ေရာက္လုိ့ တီဗီြ-ဖြင့္ျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ တ ရားရံုးကေန တရားခံကျပန္သြားပီလုိ့သိရပါတယ္။ တရားသူျကီးကေန သတင္းေထာက္ေတြကို ရွင္းျပ ေနတာကိုသာျမင္ရပီး တံရားခံကုိ မီဒီယာနဲ့ေတြ့ခြင့္ေပးဖုိ့မရွိတဲ့အေျကာင္း။ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနစဥ္ကာ (ပထမ-သတင္း ၄-ပါတ္မွာ) လမွာလဲ တရားခံကုိ အင္တာနက္သုံးခြင့္။ သတင္းစာဖတ္ခြင့္။ ဧည့္သည္နဲ့ေတြ့ခြင့္ေတြေပးမွာမဟုတ္ ဘူးလုိ့ တရားသူျကီးကေျပာပါတယ္။
တံခါးပိတ္စစ္ေဆးစဥ္အတြင္း စြပ္စြဲခံထားရသူ (ျမန္မာအေခၚ တရားခံ) Anders Behring Breivik ေျပာသြားတယ္ဆုိတဲ့ စကားလုံးေတြထဲက တခ်ဳိ့ကို အနွစ္ခ်ဳပ္ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ေနာ္ေ၀းရဲ့ အာဏာရ အလုပ္သမားပါတီဟာ တုိင္းျပည္နဲ့လူမ်ဳီးကုိသစၥာ ေဖါက္ေနတဲ့အတြက္ အခုလုိလုပ္ျကံရတာ လုိ့ပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ဒါဟာ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပနုိင္ငံသားေတြကို မူဆလင္လြမ္းမုိးမႈ ဒဏ္ကေန ကာကြယ္လုိက္တာလုိ့လဲဆုိပါတယ္။
အမႈနဲ့ပါတ္သက္ပီးေနာက္ထပ္ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ဒီ လုပ္ျကံမႈမွာ တျခားအဖြဲ့စည္း ၂-ခုလဲ ပါ၀င္ေနတယ္လုိ့ စြပ္စြဲခံထားရသူဖက္ကေျပာေပမဲ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိရေသးဘူးလုိ့ ေနာ္ေ၀းသတင္းေတြမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အခုခ်ိ္န္မွာေတာ့ သူကုိ ရဲအခ်ဳပ္ခန္းဆီျပန္ေခၚသြားပီျဖစ္ပိး ေနာက္ထပ္ သတင္း ၈-ပါတ္ျကာ စစ္ေဆးဦးမယ္။ စက္တင္ဘာမတုိင္မွီ တရားရံုးထပ္ထုတ္ဘြယ္မရွိေသးဘူးလုိ့နားလည္ရပါတယ္။ တ ကယ္လုိ့သူကုိ အျကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈနဲ့စဲြခ်က္တင္မယ္ဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၁-နွစ္အထိခ်နုိင္တယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဘာစြဲခ်က္ေတြရွိဦးမလဲဆုိတာကေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိရေသးပါဘူး။
အခုညေန ၅-နာရီမွာလုပ္တဲ့ ရဲ-သတင္းစားရွင္းပဲြအရဆုိရင္ ေသဆုံးသူဦးေရကုိ ၉၃-ကေန ၇၆-ကုိျပန္ေလ်ာ့ခ်လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ေအာ္စလုိတုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ေသဆုံးသူ ၈-ဦး ပါ၀င္ပီး က်န္အားလုံး Utøya-က်ြန္းကျဖစ္တယ္လို့ဆုိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ လုံျခုံေရးအေျခေန အရ Oslo City ေစ်းစင္တာကုိ သတင္း ၂-ပါတ္ျကာထပ္ပိတ္ထားဦးမယ္လုိ့ေျပာပါတယ္။ အမႈနဲ့ပါတ္ သက္ပီး ဆက္လက္စစ္ေဆးေနဆဲလုိ့ေျပာသြားပါတယ္။
(ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၅-နာရီခဲြအထိမွ်သာ)
ေအာ္စလုိျမုိေတာ္ ဗုံးခဲြတုိက္ခုိက္မႈနဲ့ Utøya-က်ြန္းလူသတ္မႈေတြကုိ က်ဳးလြန္သူလုိ့စြပ္စဲြခံထားရတဲ့ Anders Behring Breivik-ရဲ့ စာမ်က္နွာ ၁၅၀၀-ပါ စာတန္းကိုအေသခ်ာမဖတ္ရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သတင္းေတြမွာ ေဖၚျပခ်က္ေတြ အေပၚ အေျခခံပီး ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံမွာ ခုိလႈံေနတဲ့ ေအာ္စလုိအေျခစုိက္ ျမန္မာနုိင္ငံသား သတင္းသမားတဦးအေနနဲ့ တခုခု ထုတ္ ေျပာသင့္တယ္လုိ့ယူဆမိပါတယ္။
သတင္းေတြမွာပါတဲ့ ေဖၚျပခ်က္အတုိင္းဆုိရင္ ဒီပုဂုိလ္ဟာ လက္ယာစြန္းေရာက္ အမ်ိးသားေရး၀ါဒီတဦး။ မူဆလင္ဆန့္က်င္ေရးသမားတဦး။ အလြယ္ ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မူလကတည္းက ရွိေနတဲ့ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပဆီ ျပင္ပကမၻာကလူေတြ ၀င္လာ တာကိုမလုိလားသူ။ ဆန့္က်င္သူလုိ့ေျပာနုိင္ပါတယ္။ နဲနဲခ်ဲ့ထြင္ပီး ေတြးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပဆီ အေျခခ်ဖုိ့ေရာက္လာတဲ့ အေရွ့ဥေရာပကလူေတြ။ နုိင္ငံေရးအေျခေနအရေရာက္လာတဲ့ တတိယ-ကမၻာက ဒုကၡသည္ေတြကိုပါ မလုိလားတဲ့သေဘာလုိ့ယူဆနုိင္ပါတယ္။
သူလုိသေဘာထားရွိသူ လူဦးေရဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရွိသလဲဆုိတာကုိ စစ္တန္းေကာက္ထားတာအတိအက်မရွိေသးေပမဲ့ ဥေရာပ သမဂထဲကုိေတာင္မ၀င္ဘဲ တကို္ယ္ေတာ္ ရပ္တည္ေနတဲ့ ေနာ္ေ၀းလုိနုိင္ငံမွာ ဒီလုိသေဘာထားရွိတဲ့လူ (စဥ္းစား ခ်က္ကုိသာဆုိလို) သူ တဦး တည္းမက ရွိေကာင္းရွိေနနုိင္တယ္လုိ့ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ရဲ့ေနာ္ေ၀း သူငယ္ခ်င္းတဦးကဆုိရင္ အီးယူ-ကို တုိးခ်ဲ့ပီး အေရွ့ဥေရာပ ကလူေတြကို ေနာ္ေ၀းထဲ၀င္ခြင့္ျပုလုိက္ကတည္းက ရာဇ၀တ္မႈေတြတုိးလာတယ္။ လုံျခုံမႈမရွိသလုိခံစားလာရတယ္လုိ့ေျပာဖူး ပါတယ္။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္က ဒုကၡသည္ျဖစ္ေနလုိ့ အာဖရိက။ အေရွ့အလယ္ပုိင္းနဲ့ အာရွက ဒုကၡသည္ေတြကုိ စာရင္း ထည့္မသြားတာလားလုိ့ စဥ္းစားမိပါတယ္။
ဒီစဥ္းစားခ်က္ေတြဟာ လက္ယာစြန္းေရာက္တယ္လုိ့ဆုိနုိင္ေပမဲ့ သူတုိ့ေထာက္ျပေနတဲ့ တခ်ဳီ့အခ်က္ေတြကလဲ အမွန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုိးမႈ-လုမႈေတြ။ ရာဇ၀တ္မႈတုိးလာတာ။ အလုပ္မလုပ္ဘဲ ခံစားခြင့္ရသမွ်ယူတာေတြအေပၚ လစာရဲ့ ၃၀-ရာနႈံးေက်ာ္ကုိ အခြန္ေဆာင္ေနရတဲ့ (အဲဒီအခြန္ေတြနဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကိုေပး ထား) ေနာ္ေ၀းျပည္သူတခ်ဳီ့က ျငီးတြား ေနတာကိုလဲ က်ေနာ္ျကားခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဆုိေတာ့ ဒီျပသာနာဟာ Anders Behring Breivik-လုိ အစြန္းေရာက္ပုဂုိလ္တဦးတည္းမွာသာ ရွိေနတဲ့ စဥၤးစားခ်က္ မ်ဳီးမဟုတ္ဘဲ (စဥ္းစားခ်က္ရွိတာကတျခား အျကမ္းဖက္ေျဖရွင္းတာက တျခား-ျဖစ္ပါတယ္)တျခားလူေတြမွာပါ ရွိေကာင္းရွိေနနုိင္တဲ့အတြက္ ဒါကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးပီး အားလုံး ပူးေပါင္းေဆြးေနြးအေျဖရွာသင့္တယ္လုိ့ထင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ေဆြးေနြးမႈေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ကုိယ္ယုံျကည္ရာကို လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚေျပာဆုိခြင့္အျပည့္အ၀ေပး ထားတဲ့နုိင္ငံတခုမွာ အခုလုိ အျကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေပၚလာတာကေတာ့ ဘယ္လုိမွကုိ နားမလည္နုိင္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
လာေလာဆယ္မွာေတာ့ မူလနုိင္ငံရဲ့ နုိင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မႈေျကာင့္ တတိယ-မွာ အေျခခ်ေနရသူ က်ေနာ္တုိ့လုိ ပုဂိုလ္ေတြအေပၚ ဒီျဖစ္စဥ္ကရုိက္ခတ္လာနုိင္တယ္လုိ့ယူဆမိပါတယ္။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းပီး လူမ်ဳီးစုံ။ ဘာသာစုံ။ ယဥ္ေက်းမႈစုံ ၂၁-ရာစု ကမၻာျကီးကုိ ဦးတည္ခ်ီတက္ ေနခ်ိန္မွာ ဒီလမ္းေျကာင္းကိုလက္မခံနုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚအယူဆေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ့ အေျကလည္ အျမန္ဆုံးေဆြးေနြးအေျဖရွာဖုိ့ အခ်ိန္ေရာက္ ေနပီလုိထင္ျမင္မိပါတယ္။
၂၅၀၇၁၁ (ထက္ေအာင္ေက်ာ္)
ေသာျကာေန့မွာျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ ဗုံးခဲြတုိက္ခုိက္မႈကတည္းက ပိတ္ထားတဲ့လမ္းအေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဒီေန့ျပန္ဖြင့္ေပးလုိက္ပါပီ။ အဲဒီေန့က က်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့ Oslo City နဲ့ ေစ်းစင္တာတခ်ဳိ့ကုိ ၂-ပါတ္ျကာ ဆက္ပိတ္ထားမယ္လုိ့ သိရပေပမဲ့ ေအာ္စလုိရဲ့ အဓိပတိလမ္းျဖစ္တဲ့ Karl Johan လမ္းနဲ့ တျခားေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ ျပန္ဖြင့္လုိက္ပါပီ။ ကားေတြ။ ရထား ေတြလဲပုံမွန္နီးပါးေျပးဆဲြေနပီျဖစ္ပီး ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုး၀န္းေလာက္ကုိသာ ဆက္ပိတ္ထားတာေတြ့ရပါတယ္။
ကဲြေနေသာမွန္စမ်ားနဲ့ တအံ့တျသလာျကည့္ေနသူမ်ား
ဒီေန့ ၁၂-နာရီေလာက္မွာ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးဆီ က်ေနာ္သြားျကည့္ဖုိ့က်ဳီးစားေတာ့ အယင္ေန့က ပိတ္ထားတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ကလမ္းကိုျပန္ဖြင့္ထားတာေတြ့ရပိး ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးေဘးနားက လမ္း ဘေလာက္ တခုစီကုိသာပိတ္ထားတာေတြ့ရပါတယ္။ ေပတရာခန့္အကြာကေန အနီးကပ္ျကည့္ခြင့္ရ ေတာ့မွ အပ်က္စီးေတြက တီဗြီ-မွာျမင္ရတာထက္ ပုိဆုိးေနပါတယ္။ ၁၇-ထပ္ရွိတဲ့ အစိုးရရံုးအဆာက္ဦ ရဲ့ မွန္ျပူတင္း ၃-ပုံ ၂-ပုံနီးပါး ကြဲရွပ်က္စီးေနတာကိုေတြ့ရပီး လုိက္ကာအစုတ္ေတြလဲ ေလထဲမွာ လြင့္ပ်ံ ေနပါတယ္။
ေအာက္ပုိင္းကိုျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေျမညီထပ္ကမွန္ေတြအားလုံးကဲြေနပီး ဟုိဖက္-ဒီ ဖက္ ဒိုးယုိးေပါက္ျမင္ေနရပါတယ္။ ပီးေတာ့ မွန္ကဲြစေတြ။ မီးျကုိးျပတ္ေတြ။ တြဲေလာင္းခ်ိတ္ေနတဲ့ မီး ျကုိးနဲ့ မီးသီးတခ်ဳိ့ကိုလဲ ျမင္ေနရပါတယ္။ ရံုးေရွ့တည့္တည့္က ဘတ္စကားမွတ္တိုင္ရွိတဲ့ ကားလမ္း ကိုျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ မွန္ကဲြစအမ်ားအျပားကိုျမင္ေနရဆဲျဖစ္ပီး ကားဂိတ္ေဘးက အလံတုိင္မွာ တ ၀က္လြင့္ထားတဲ့ ဧရာမအလံျကီးတခုကိုျမင္ေနရပါတယ္။
က်ေနာ္ရပ္ျကည္ေနတဲ့ဖက္ရဲ့ အျခားတဖက္မွာရွိတဲ့ VG သတင္းစာတုိက္ရဲ့အေျခေနကုိသိနုိင္ဖုိ့ တရားရံုးရွိရာအရပ္ဖက္ကေနလွည့္ပီးသြားရပါတယ္။ VG ေရွ့က ပိတ္ထားတဲ့လမ္းထိပ္ကေန သတင္း စာဖတ္ေနတဲ့ ေျကးရုပ္နဲ့ သူေရွ့မွာ ျပန့္က်ဲေနတဲ့ မွန္ကဲြစေတြ။ သံဇကာေတြကိုအနီးကပ္ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ အေပၚကုိေမာ္ျကည့္ေတာ့ အေပၚဆုံးထပ္ေအာက္က ၂-ထပ္မွာ မွန္ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကဲြေနတာကုိ ျမင္ရပါတယ္။ VG နဲ့မ်က္နွာခ်င္းဆုိင္ရွိ ေက်ာက္တုံးျကိီးေတြနဲ့ေဆာက္ထားတဲ့ အစိုးရအေဆာက္ဦးမွာ လဲ မွန္တခ်ဳီ့ကဲြေနတာကိုျမင္ရေပမဲ့ VG နဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးေလာက္ေတာ့မဆုိး။ က်ေနာ္လုိဘဲ့ ဒီျမင္ကြင္း ကို တအံတျသလာေရာက္ျကည့္ရႈေနတဲ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလဲ ေတြ့ခဲ့ရပါတယ္။
တရားရံုးေရွ့မွာ မီဒီယာ...ေထာင္နဲ့ခ်ီပီးေတာင္ရွိမလားဘဲ့
.
VG ကေနျပန္တဲ့အခါမွာေတာ့ ခုနက လူေတြတုိးေ၀ွ့ေနတဲ့ တရားရံုးေရွ့ကုိ က်ေနာ္ျပန္လာခဲ့ပါ တယ္။ တရားရံုးရဲ့အေနာက္ဖက္ ကား၀င္ေပါက္ဖက္မွာ လူေတြေထာင္နဲ့ခ်ီတုိးေ၀ွ့ေနတာကိုေတြ့ရပီး တီဗီြ-ကင္မရာ။ ရုပ္ေသကင္မရာမ်ဳီးစုံနဲ့ သတင္းေထာက္ေတြကလဲ ရာနဲ့ခ်ီရွိေနပါတယ္။ အထဲကုိနဲနဲုတိုး ပီး၀င္စပ္စုျကည့္ေတာ့ ဒီလမ္းဟာ (သံသရရွိသူလုိ့ တရား၀င္သုံး) တရားခံကုိကားနဲ့ေခၚပီး တရားရံုးထဲ သြင္းမဲ့လမ္း။ တရားရံုးထဲကုိ ေျမေအာက္ကေန၀င္နုိင္တဲ့ တခုတည္းေသာကားလမ္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမွာ၀ုိင္းအုံေစာင့္ေနျကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာ္ေ၀းသတင္းေထာက္ေတြကိုက်ေနာ္တီး ေခါက္ ျကည့္ေတာ့ တရားခံဟာ အထဲမွာ ေရာက္ေနပီးသားျဖစ္မယ္လုိ့ သူတုိ့ထင္ေပမဲ့ အခုထိ ၀င္သြားတာလဲ မေတြ့ရ။ ျပန္ထြက္လာတာလဲ မေတြ့ရေသးဘူးလုိ့ေျပာပါတယ္။
က်ေနာ္ ဒိီလုိစပ္စုေနတဲ့အခ်ိန္မွာဘဲ့ ကားတစီးက တရားရံုး ေျမေအာက္လမ္းဆီ ဦးတည္၀င္ လာပါတယ္။ ကင္မရာမင္းေတြအားလုံး တရုုန္းရုန္းနဲ့ကား၀င္ေပါက္ဆီတုိးေ၀ွ့ရာဆီ က်ေနာ္လဲပါသြားပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီကားထဲကုိဘာမွရွင္းရွင္းလင္းလင္းမျမင္ရ။ အဲဒီခ်ိန္မွာ ကားမွန္ကုိလက္သီးနဲ့ထုသံျကားလုိက္ရပီး "Fuck you" ဆုိတဲ့ ၂-၃-ခြန္း ေအာ္ ဆဲတာကိုျကားလုိက္ရပါတယ္။ ဘာေတြျဖစ္မွန္းမသိေသးတဲ့ ကင္မရာသမားေတြဟာလဲ အဲဒီဆဲတဲ့လူဆီကုိ ကင္မရာအုပ္ျကီးကလုိက္သြားျပန္ပါတယ္။ ေဘးနား ကလူေတြကိုတီးေခါက္ျကည့္ေတာ့ အဲဒါဟာ Utøya က်ြန္း လူငယ္စခန္းကေန ျပန္လြတ္လာတဲ့ လူ ငယ္တဦးလုိ့သိရပါတယ္။ တရားခံကုိမေတြ့လုိသတင္းေထာက္ေတြ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲ ဒါကို ဘဲ့သတင္းလုပ္ေနတဲ့လူတဦးကေတာ့ CNN မွ Nic Robinson ျဖစ္ပါတယ္။ ျကည့္ရတာ Back Story လုပ္ေနပုံရပါတယ္။ (အခုေနာက္ဆုံး၀င္လာတဲ့သတင္းေတြအရ က်ေနာ္မျမင္ရတဲ့ကားထဲမွာ တ ရားခံပါသြားတာကုိ ကင္မရာအေကာင္းစားေတြက ေဖၚထုတ္နုိင္ခဲ့တယ္လုိ့သိရပါတယ္)
အေနာက္ေပါက္ဖက္ကေန တရားရံုးရဲ့ေရွ့ေပါက္ဖက္ကုိ က်ေနာ္ျပန္လွည့္သြားေတာ့ အဲဒီမွာ တကယ့္ Back Story ဆရာျကီး Michal Holme ။ သူေဘးမွာေတာ့ နုိင္ငံတကာမီဒီယာမ်ဳီးစုံက ကင္ မရာေတြ။ တီဗီြ- Live လြင့္နုိင္တဲ့ကားေတြ။ စက္ေတြ။ ရြက္ဖ်င္တဲေတြ ၂-ဒါဇင္ေက်ာ္ရွိမလားဘဲ့။ သူတုိ့ ရဲ့ေနာက္ေက်ာ္ဖက္မွာေတာ့ ရပ္ျကည့္ေနတဲ့လူအုပ္ျကီးက ၂၀၀-ေလာက္ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ သူတုိ့ေရွ့ တည့္တည့္က တရားရံုးမွာေတာ့ လုံုျခုံေရးအေစာင့္ ၄-၅ ဦးကိုေတြ့ရပီး တရားရံုးထဲ ဘယ္သူမဆုိ ၀င္ နုိင္-ထြက္နုိင္ဖုိ့ ဒီတုိင္းလြတ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားခံကုိေတာ့ ဘယ္သူနဲ့မွေတြ့ခြင့္မေပး။ တ ရားရံုးကလဲ အျပင္ကေနျကည့္ရင္သာ လမ္းေဘးမွာျဖစ္ေနေပမဲ့ အထဲမွာအက်ယ္ျကီးဆုိေတာ့ ဘယ္အ ခန္းမွာ တံခါးပိတ္စစ္ေဆးေနမွန္းမသိရ။
အဲဒီလုိ မီဒီယာေတြက စိတ္၀င္တစား တုိးေ၀ွ့ သတင္းပုိ့ေနခ်ိန္မွာ ထြက္လာတဲ့အတြဲတတြဲ ေျကာင့္ ၀မ္းနဲေနတဲ့မ်က္နွာေတြ ခနတာ၀င္းလက္သြားပီး တခ်ဳိ့က တဟားဟားနဲ့ရည္ျကပါတယ္။ ဘာ ေျကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေရွ့မွာက်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့အတုိင္း ဘယ္သူမဆုိ၀င္နုိင္-ထြက္နုိင္တဲ့အေျခေနခြင့္ျပု ထားတာေျကာင့္ ဒီေန့မွာလဲ ပုံမွန္အတုိင္း မဂၤလာေဆာင္ဖုိ့စာရင္းေပးထားတဲ့အတြဲတတြဲက မဂၤလာ ေဆာင္ပီးလုိ့ တရားရံုးထဲကေန ထြက္လာျကတာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းမရွိျဖစ္ေနတဲ့ မီဒီယာ-သမားေတြ ကလဲ ဒီလုိေန့မ်ဳီးမွာမဂၤလာေဆာင္တာ စိတ္ထဲဘယ္လိုေနလဲဆုိပီး ေမးမလားမသိပါဘူး။ အဲဒီအတြဲ ေနာက္ ကင္မရာေတြထမ္းပီး လုိက္ေနျကျပန္ေရာ့။
ဘုရားေက်ာင္းေရွ့မွာ ပန္းခင္းျဖာ ဆုေတာင္းသူေတြ အလြန္မ်ားလာ
pic..div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
တရားခံကုိျမင္ရမလားဆုိပီး တရားရံုးေရွ့မွာ တနာရီေက်ာ္ျကာေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ေပမဲ့ အေျခေနက ဘာမွထူးမလာတဲ့အတြက္ ဆုေတာင္းပဲြရွိရာ ဘုရားေက်ာင္းဆီက်ေနာ္ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ Glass Magazine ရဲ့မ်က္ေစာင္းထုိးက ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေဘာလုံးကြင္း တ၀က္စာ ေလာက္ရွိတဲ့ လြမ္းသူပန္းျခင္းေတြ။ ဆီမီးေတြနဲ့ တုိးေ၀ွ့ပီး ပန္စည္းခ်။ ဆီမီးထြန္းေနတဲ့ လူေတြကို ရာနဲ့ ခ်ီေတြ့လုိက္ရပါတယ္။ နွင္းဆီနီေတြနဲ့ တျခားပန္းမ်ဳိးစုံကုိျမင္ေနရပီး ဒီေနရာမွာ စေနေန့ကတည္းက စ တင္ပန္းစည္းခ် ဆုေတာင္းခဲ့တာလုိ့သိရပါတယ္။ အဲဒီပန္းခင္းေဘးက ဘုရားေက်ာင္းကေတာ့ မေန့က ေနာ္ေ၀းဘုရင္နဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္တုိ့ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္ပီး ငုိေျကြးဆုေတာင္းခဲ့တဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ (ညေန ၇-နာရီမွာေတာ့ လူတသိန္းခြဲေလာက္ဟာ အဲဒီဆုေတာင္းတဲ့ေနရာနဲ့ ျမုိေတာ္ခန္းမေရွ့ ကမ္းနားက ဆုေတာင္းပဲြေတြဆီ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္)
က်ေနာ္လဲ အနီးနားက နွင္းဆီနီတပြင့္ကုိ ၀ယ္ယူပီး သူမ်ားေတြနည္းတူ လုိက္လုပ္ ကာ အားလုံး ေကာင္းရာသုကတိလားေစဖုိ့ဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလုိအျဖစ္ဆုိးမ်ိး ေနာက္ ထပ္မျကုံရေစဖုိ့နဲ့ ေနာ္ေ၀းရဲ့ ဆုိရွယ္ဒီမုိကေရစီဆက္လက္ရွင္သန္နုိင္ဖုိ့လဲ ဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။
အေနာက္ဖက္မ်က္နွာစာက အေျခေနပုိဆုိး
pic...
ဘုရားေက်ာင္းေရွ့ကေနျပန္အထြက္မွာေတာ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးကို အေနာက္ဖက္မ်က္နွာစာကေန ျမင္နုိင္တဲ့လမ္းေတြဆီက်ေနာ္ေလ်ာက္လာပီး ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ တလမ္းေက်ာ္က အေဆာင္ဦ အ ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ့ ေအာက္ဆုံးထပ္နဲ့ အေပၚဆုံးထပ္ မွန္တံခါးေတြကဲြေျကေနတာကုိေတြ့ရပီး တခ်ဳီ့ေနရာ ေတြမွာေတာ့ သုံးထပ္သားေတြနဲ့ အေရးေပၚျပန္ကာထားတာကုိေတြ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြကိုေက်ာ္ ပီး ကြြဲေနေသာ နာရီစင္ျကိးရွိရာ အလုပ္သမားရင္ျပင္ဆီေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဆုိး၀ါးစြာပ်က္စီးေနတဲ့ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးကုိ အေနာက္ဖက္ကေန ျမင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ တေန့က မီးေလာင္သြားတဲ့ ေရနံ၀န္ျကီးဌာန ကိုလဲျမင္ေနရပီး အဲဒီမွာေတာ့ မွန္ကြဲတာအျပင္ အုတ္နံရံေတြေတာင္မွ ကဲြေျကေနတာကို ျမင္ေနရပါ တယ္။
၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးရဲ့အေနာက္ဖက္မ်က္နွာစာမွာေတာ့ ၁၇-ထပ္အထိမွီတဲ့ အ၀ါေရာင္ ကလိန္းျကီး ၂ -ခုေထာင္ထားတာကိုေတြ့ရပီး သန့္ရွင္းေရးလုပ္သားေတြက အဲဒီကလိန္းကေနခ်ေပးထားတဲ့ ျကုိးတြဲက ေနတဆင့္ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးက ကဲြေနတဲ့မွန္ျပူတင္းေတြကုိ ရွင္းလင္းေနတာျမင္ရပါတယ္။ အေနာက္ဖက္ မ်က္နွာစာအေျခေနဟာ အေရွ့ဖက္ထက္ပုိဆုိးတာေတြ့ရလုိ့ ကားဗုံးဟာ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ရံုးအေနာက္ဖက္ ကားလမ္းေပၚမွာ ေပါက္ကဲြတာျဖစ္ပုံရပါတယ္။
အျကမ္းဖက္မႈေျမာက္ရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၁-နွစ္ေက်ာ္နုိင္ဟုဆုိ
ေအာ္စလိုျမုိလယ္တခြင္ကုိ ေလ့လာပီး အိမ္ျပန္ေရာက္လုိ့ တီဗီြ-ဖြင့္ျကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ တ ရားရံုးကေန တရားခံကျပန္သြားပီလုိ့သိရပါတယ္။ တရားသူျကီးကေန သတင္းေထာက္ေတြကို ရွင္းျပ ေနတာကိုသာျမင္ရပီး တံရားခံကုိ မီဒီယာနဲ့ေတြ့ခြင့္ေပးဖုိ့မရွိတဲ့အေျကာင္း။ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနစဥ္ကာ (ပထမ-သတင္း ၄-ပါတ္မွာ) လမွာလဲ တရားခံကုိ အင္တာနက္သုံးခြင့္။ သတင္းစာဖတ္ခြင့္။ ဧည့္သည္နဲ့ေတြ့ခြင့္ေတြေပးမွာမဟုတ္ ဘူးလုိ့ တရားသူျကီးကေျပာပါတယ္။
တံခါးပိတ္စစ္ေဆးစဥ္အတြင္း စြပ္စြဲခံထားရသူ (ျမန္မာအေခၚ တရားခံ) Anders Behring Breivik ေျပာသြားတယ္ဆုိတဲ့ စကားလုံးေတြထဲက တခ်ဳိ့ကို အနွစ္ခ်ဳပ္ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ေနာ္ေ၀းရဲ့ အာဏာရ အလုပ္သမားပါတီဟာ တုိင္းျပည္နဲ့လူမ်ဳီးကုိသစၥာ ေဖါက္ေနတဲ့အတြက္ အခုလုိလုပ္ျကံရတာ လုိ့ပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ဒါဟာ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပနုိင္ငံသားေတြကို မူဆလင္လြမ္းမုိးမႈ ဒဏ္ကေန ကာကြယ္လုိက္တာလုိ့လဲဆုိပါတယ္။
အမႈနဲ့ပါတ္သက္ပီးေနာက္ထပ္ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ဒီ လုပ္ျကံမႈမွာ တျခားအဖြဲ့စည္း ၂-ခုလဲ ပါ၀င္ေနတယ္လုိ့ စြပ္စြဲခံထားရသူဖက္ကေျပာေပမဲ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိရေသးဘူးလုိ့ ေနာ္ေ၀းသတင္းေတြမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အခုခ်ိ္န္မွာေတာ့ သူကုိ ရဲအခ်ဳပ္ခန္းဆီျပန္ေခၚသြားပီျဖစ္ပိး ေနာက္ထပ္ သတင္း ၈-ပါတ္ျကာ စစ္ေဆးဦးမယ္။ စက္တင္ဘာမတုိင္မွီ တရားရံုးထပ္ထုတ္ဘြယ္မရွိေသးဘူးလုိ့နားလည္ရပါတယ္။ တ ကယ္လုိ့သူကုိ အျကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈနဲ့စဲြခ်က္တင္မယ္ဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၁-နွစ္အထိခ်နုိင္တယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဘာစြဲခ်က္ေတြရွိဦးမလဲဆုိတာကေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိရေသးပါဘူး။
အခုညေန ၅-နာရီမွာလုပ္တဲ့ ရဲ-သတင္းစားရွင္းပဲြအရဆုိရင္ ေသဆုံးသူဦးေရကုိ ၉၃-ကေန ၇၆-ကုိျပန္ေလ်ာ့ခ်လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ေအာ္စလုိတုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ေသဆုံးသူ ၈-ဦး ပါ၀င္ပီး က်န္အားလုံး Utøya-က်ြန္းကျဖစ္တယ္လို့ဆုိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ လုံျခုံေရးအေျခေန အရ Oslo City ေစ်းစင္တာကုိ သတင္း ၂-ပါတ္ျကာထပ္ပိတ္ထားဦးမယ္လုိ့ေျပာပါတယ္။ အမႈနဲ့ပါတ္ သက္ပီး ဆက္လက္စစ္ေဆးေနဆဲလုိ့ေျပာသြားပါတယ္။
(ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၅-နာရီခဲြအထိမွ်သာ)
ထင္ျမင္ယူဆခ်က္...
ေအာ္စလုိျမုိေတာ္ ဗုံးခဲြတုိက္ခုိက္မႈနဲ့ Utøya-က်ြန္းလူသတ္မႈေတြကုိ က်ဳးလြန္သူလုိ့စြပ္စဲြခံထားရတဲ့ Anders Behring Breivik-ရဲ့ စာမ်က္နွာ ၁၅၀၀-ပါ စာတန္းကိုအေသခ်ာမဖတ္ရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သတင္းေတြမွာ ေဖၚျပခ်က္ေတြ အေပၚ အေျခခံပီး ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံမွာ ခုိလႈံေနတဲ့ ေအာ္စလုိအေျခစုိက္ ျမန္မာနုိင္ငံသား သတင္းသမားတဦးအေနနဲ့ တခုခု ထုတ္ ေျပာသင့္တယ္လုိ့ယူဆမိပါတယ္။
သတင္းေတြမွာပါတဲ့ ေဖၚျပခ်က္အတုိင္းဆုိရင္ ဒီပုဂုိလ္ဟာ လက္ယာစြန္းေရာက္ အမ်ိးသားေရး၀ါဒီတဦး။ မူဆလင္ဆန့္က်င္ေရးသမားတဦး။ အလြယ္ ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ မူလကတည္းက ရွိေနတဲ့ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပဆီ ျပင္ပကမၻာကလူေတြ ၀င္လာ တာကိုမလုိလားသူ။ ဆန့္က်င္သူလုိ့ေျပာနုိင္ပါတယ္။ နဲနဲခ်ဲ့ထြင္ပီး ေတြးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာ္ေ၀းနဲ့ အေနာက္ဥေရာပဆီ အေျခခ်ဖုိ့ေရာက္လာတဲ့ အေရွ့ဥေရာပကလူေတြ။ နုိင္ငံေရးအေျခေနအရေရာက္လာတဲ့ တတိယ-ကမၻာက ဒုကၡသည္ေတြကိုပါ မလုိလားတဲ့သေဘာလုိ့ယူဆနုိင္ပါတယ္။
သူလုိသေဘာထားရွိသူ လူဦးေရဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရွိသလဲဆုိတာကုိ စစ္တန္းေကာက္ထားတာအတိအက်မရွိေသးေပမဲ့ ဥေရာပ သမဂထဲကုိေတာင္မ၀င္ဘဲ တကို္ယ္ေတာ္ ရပ္တည္ေနတဲ့ ေနာ္ေ၀းလုိနုိင္ငံမွာ ဒီလုိသေဘာထားရွိတဲ့လူ (စဥ္းစား ခ်က္ကုိသာဆုိလို) သူ တဦး တည္းမက ရွိေကာင္းရွိေနနုိင္တယ္လုိ့ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ရဲ့ေနာ္ေ၀း သူငယ္ခ်င္းတဦးကဆုိရင္ အီးယူ-ကို တုိးခ်ဲ့ပီး အေရွ့ဥေရာပ ကလူေတြကို ေနာ္ေ၀းထဲ၀င္ခြင့္ျပုလုိက္ကတည္းက ရာဇ၀တ္မႈေတြတုိးလာတယ္။ လုံျခုံမႈမရွိသလုိခံစားလာရတယ္လုိ့ေျပာဖူး ပါတယ္။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္က ဒုကၡသည္ျဖစ္ေနလုိ့ အာဖရိက။ အေရွ့အလယ္ပုိင္းနဲ့ အာရွက ဒုကၡသည္ေတြကုိ စာရင္း ထည့္မသြားတာလားလုိ့ စဥ္းစားမိပါတယ္။
ဒီစဥ္းစားခ်က္ေတြဟာ လက္ယာစြန္းေရာက္တယ္လုိ့ဆုိနုိင္ေပမဲ့ သူတုိ့ေထာက္ျပေနတဲ့ တခ်ဳီ့အခ်က္ေတြကလဲ အမွန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုိးမႈ-လုမႈေတြ။ ရာဇ၀တ္မႈတုိးလာတာ။ အလုပ္မလုပ္ဘဲ ခံစားခြင့္ရသမွ်ယူတာေတြအေပၚ လစာရဲ့ ၃၀-ရာနႈံးေက်ာ္ကုိ အခြန္ေဆာင္ေနရတဲ့ (အဲဒီအခြန္ေတြနဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကိုေပး ထား) ေနာ္ေ၀းျပည္သူတခ်ဳီ့က ျငီးတြား ေနတာကိုလဲ က်ေနာ္ျကားခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဆုိေတာ့ ဒီျပသာနာဟာ Anders Behring Breivik-လုိ အစြန္းေရာက္ပုဂုိလ္တဦးတည္းမွာသာ ရွိေနတဲ့ စဥၤးစားခ်က္ မ်ဳီးမဟုတ္ဘဲ (စဥ္းစားခ်က္ရွိတာကတျခား အျကမ္းဖက္ေျဖရွင္းတာက တျခား-ျဖစ္ပါတယ္)တျခားလူေတြမွာပါ ရွိေကာင္းရွိေနနုိင္တဲ့အတြက္ ဒါကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးပီး အားလုံး ပူးေပါင္းေဆြးေနြးအေျဖရွာသင့္တယ္လုိ့ထင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ေဆြးေနြးမႈေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ကုိယ္ယုံျကည္ရာကို လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖၚေျပာဆုိခြင့္အျပည့္အ၀ေပး ထားတဲ့နုိင္ငံတခုမွာ အခုလုိ အျကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေပၚလာတာကေတာ့ ဘယ္လုိမွကုိ နားမလည္နုိင္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။
လာေလာဆယ္မွာေတာ့ မူလနုိင္ငံရဲ့ နုိင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မႈေျကာင့္ တတိယ-မွာ အေျခခ်ေနရသူ က်ေနာ္တုိ့လုိ ပုဂိုလ္ေတြအေပၚ ဒီျဖစ္စဥ္ကရုိက္ခတ္လာနုိင္တယ္လုိ့ယူဆမိပါတယ္။ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းပီး လူမ်ဳီးစုံ။ ဘာသာစုံ။ ယဥ္ေက်းမႈစုံ ၂၁-ရာစု ကမၻာျကီးကုိ ဦးတည္ခ်ီတက္ ေနခ်ိန္မွာ ဒီလမ္းေျကာင္းကိုလက္မခံနုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚအယူဆေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ့ အေျကလည္ အျမန္ဆုံးေဆြးေနြးအေျဖရွာဖုိ့ အခ်ိန္ေရာက္ ေနပီလုိထင္ျမင္မိပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment