ေတာ္လွန္ေရးသတင္းသမားတဦးရဲ့ ဒုုိင္ယာရီ (၃၅)

DVB အဂၤလိပ္ပုုိင္းအစီစဥ္ ေပၚလာျခင္း

ျပည္တြင္းကသတင္းဌာနေတြမွာ ျမန္မာလုုိအရင္ေရးျပီးမွ အဂၤလိပ္လုုိဘာသာျပန္တဲ့အဆင့္ဆီ သြားေလ့ရွိေပမယ့္ ျပည္ပသတင္းဌာနေတြကေတာ့ အဲဒါနဲ႔ ေျပာင္းျပန္လုုိ႔ထင္ပါတယ္။ အဲဒါ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀ ေက်ာ္၊ ၈ ေလးလုုံးအေရးေတာ္ပံုုအျပီး ၁၉၉၀ ျပည့္ လြန္နွစ္ေတြမွာ အသီးသီးေပၚ လာခဲ့ၾကတဲ့ DVB (ေနာ္ေ၀းအေျခစိုုက္ ဒီမီုုကရက္တစ္ျမန္မာ့ အသံ)၊ Irrawaddy (ထိုုင္း-အေျခစိုုက္ ဧရာ၀တီသတင္းဌာန) နဲ႔ Mizzima (အိႏၵိယ-အေျခစိုုက္ မဇ်ိမသတင္းဌာန) တုုိ႔ကုုိ ဆုုိလုုိတာပါ။

 ( DVB အေစာပုုိင္းကာလ ၀က္ဆုုိက္ ဒီဇုုိင္းတခုု)

ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ ဧရာ၀တီနဲ႔မဇ်ိမဟာ Print Media ပုုံနွိပ္မီဒီယာ၊ Online အင္တာ နက္မီဒီယာျဖစ္ျပီး ဒီဗီြဘီက Broadcasting အသံလႊင့္မီဒီယာျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးစားေပးပရိတ္သတ္ကလဲ မတူပါဘူး။ အဂၤလိပ္ဘာသာဦးစားေပး ဧရာ၀တီနဲ႔ မဇ်ိမရဲ့ ပရိတ္သတ္က နုုိင္ငံတကာသံတမန္ေတြ၊ NGO ေတြ၊ ျမန္မာ့အေရးစိတ္၀င္းသူေတြျဖစ္ျပီး ဒီဗီြဘီရဲ့ ပရိသတ္က NLD ပါတီ၀င္အမ်ားစုုပါ၀င္တဲ့ နုုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ နုုိင္ငံေရးတက္ၾကြ သူေတြ၊ လုုပ္အားေပးခုုိင္းေစခံရ၊ လယ္သိမ္းခံရျဖစ္ေနတဲ့ ေက်းလက္ေဒသက ေရဒီယုုိနားေထာင္တဲ့ပရိသတ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ပုုိရွင္းေအာင္ျပန္ေျပာရမယ္ဆုုိရင္ ဧရာ၀တီနဲ႔ မဇ်ိမတုုိ႔ဟာ စကတည္းက အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ စတင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး ဒီဗီြဘီကေတာ့ ေရဒီယုုိကေန ျမန္မာလုုိလႊင့္ျပီးသားသတင္းေတြကိုု ဘာသာ ျပန္ရာကေန အဂၤလိပ္ပုုိင္းအစီစဥ္ဆုုိတာ ေပၚလာတာပါ။ ဒီဗီြဘီေရဒီယုုိကုုိ ၁၉၉၂ ခုုနွစ္ ဇူလုုိင္လ ၁၉  ရက္ေန႔မွာစတင္အသံလႊင့္ခဲ့ေပမဲ့ အဂၤလိပ္ ဘာသာနဲ႔၀က္ဆုုိက္မွာတင္တဲ့ အလုုပ္ကိုုေတာ့ ေနာက္ထပ္ ၁၀ နွစ္အၾကာ ဒီပဲယင္းအေရးခင္း အျပီး ၂၀၀၃ ၀န္းက်င္မွာမွ စတင္နုုိင္ခဲ့တယ္လိုု႔ ထင္ပါတယ္။

က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ဆုုိရင္ အဂၤလိပ္ပုုိင္းအတြက္ တရား၀င္၀န္ထမ္းမခန္႔ခင္ ပထမ ဆုုံး တင္တဲ့သတင္းေတြက  ျဗိတိန္အေျခစိုုက္ BBC Monitoring (http://www.bbc.co.uk/monitoring) က ဘာသာျပန္ထားတဲ့ သတင္းေတြကိုု မူရင္းအတုုိင္း ျပန္တင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါ တယ္။ BBC Monitoring ဆုုိတာက BBC လုုိသတင္းလႊင့္တဲ့ဌာနမဟုုတ္ပဲ နုုိင္ငံတကာက သတင္းေတြကိုု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျပီး ထူးျခားတဲ့သတင္းေတြကိုု ကမၻာကသိနုုိင္ေအာင္ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ျပန္ေရးျပီး သံရံုုးေတြနဲ႔ သတင္းဌာနေတြဆီ ျပန္ပိုု႔ေပးတဲ့ဌာနျဖစ္ပါတယ္။

BBC သတင္းဌာနဲ႔ BBC Monitoring ရံုုးေတြကလဲ သီးျခားစီပါ။ BBC နုုိင္ငံတကာ သတင္းဌာန က လန္ဒန္မွာအေျခစိုုက္ျပီး BBC Monitoring က Reading ျမိဳ့မွာသီးျခားရွိေနတာကုုိ ကားဒစ္ ျမိဳ့ဆီ ၃ လတာသင္တန္းသြားစဥ္အတြင္းေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာ၊ ေျမာက္ကုုိးရီးယားအပါ၀င္ သတင္းအေမွာင္ခ်ထားတဲ့နုုိင္ငံေတြက သတင္းေတြကိုု အဓိကထား ေလ့လာတာျဖစ္ျပီး အထူး သျဖင့္ အစိုုးရအာေဘာ္သတင္းဌာနနဲ႔ အတုုိက္ခံအာေဘာ္ သတင္း ဌာန (သူတုုိ႔ အေခၚ မူရင္း သတင္းအရင္းအျမစ္ရွိတဲ့ဌာနေတြ) ရဲ့အသံလႊင့္မႈနဲ႔ သတင္းစာေတြ အေပၚ ေလ့လာတာျဖစ္ပါ တယ္။

ပုုိရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ ဗုုိလ္ခ်ဳပ္သန္းေရြရဲ့ နအဖ အသံလႊင့္ဌာန ျမန္မာ့အသံကလႊင့္တဲ့ ထူးျခား သတင္းေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ရဲ့ အတုုိ္က္ခံသတင္းဌာန ဒီမုုိရက္တစ္ျမန္မာ့အသံက လႊင့္တဲ့ ထူးျခားသတင္းေတြအားလုုံးကုုိ BBC Monitoring က အဂၤလိပ္လုုိျပန္ပါတယ္။ ဒီလုုိ ျပန္တာဟာ လုုိရင္းကုုိအနွစ္ခ်ဳပ္ျပန္တာမ်ဳိးမဟုုတ္သလုုိ ေဆာင္းပါးပုုံစံနဲ႔ျပန္ေရးတာမ်ဳိးလဲ မဟုုတ္ပါ။ မူရင္းလႊင့္သြားတဲ့သတင္းအတုုိင္း စကားလုုံးအတိအက် ဘာသာျပန္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုုိျပန္ထားတဲ့သတင္ေတြကိုု DVB အဂၤလိပ္ဆုုိက္မွာ ပထမ ဆုုံးတင္ပါတယ္။ ဒီလုုိေျပာ လုုိက္ ေတာ့အဂၤလိပ္လုုိမတင္ခင္ ကတည္းက ျမန္မာလုုိတင္ထားျပီးသားလုုိ႔ မထင္လုုိက္ပါနဲ႔။ အဂၤလိပ္လုုိ တင္ျပီး လုုိ႔ ၃-၄ နွစ္ၾကာျပီးမွ ျမန္မာစာနဲ႔တင္တဲ့ေခတ္က ေပၚလာတာပါ။ DVB ၀က္ဆုုိက္ ပထမ ပုုိင္း ကာလေတြမွာ အသံေတြကိုု ေရဒီယုုိကလႊင့္တဲ့အတုုိင္း တင္ထားတာကလဲြျပီး တျခားဘာမွမရွိပါ။ 

ပထမ ဆုုံးအဂၤလိပ္ပုုိင္း ၀န္ထမ္းမ်ား

က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ဆုုိရင္ ေရဒီယုုိကလြင့္တဲ့သတင္းေတြကိုု အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ျပန္ေရးျပီး ၀က္ဆုုိက္မွာတင္သင့္ေၾကာင္း သတင္းခန္းတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ညြန္မႈးေတြအၾကား မၾကာခဏ အလြတ္သေဘာေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူက ဘာသာျပန္ေပးမွာလဲ။ သတင္းဌာ န က လူေတြက ေရဒီယုုိမွာလႊင့္တဲ့ကုုိယ့္သတင္းကိုုယ္ အဂၤလိပ္လုုိပါေရးေပးမလားဆုုိတာနဲ႔ လုုံးခ်ာလည္ေနလိုု႔ လုုိရင္းကုုိမေရာက္ပါ။

(အဂၤလိပ္ပုုိင္းဌာနမွ ကုုိပါစကယ္နဲ႔ ကုုိရဲတုုိက္အပါ၀င္ ၀န္ထမ္းအားလုုံးနီးပါးကုုိ ၂၀၀၈ ခုုနွစ္က ေတြ႔ရစဥ္)

ဒီလုုိနဲ႔ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းအေရးခင္းျပီးကာစေလးမွာလုုိ႔ထင္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္က သတင္း ေထာက္အမ်ဳိးသမီးတဦးကုုိ အဂၤလိပ္ပုုိင္းအတြက္ အစမ္းခန္႔လုုိက္လုုိ႔ ေအာ္စလုုိရံုုးခ်ဳပ္ဆီေရာက္ လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခေနကသိပ္မထူးပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုုိရင္ သတင္းကိုု ဘာသာ ျပန္ေပးမဲ့လူသီးျခားမခန္႔နုုိင္တဲ့အတြက္ ေရဒီယုုိကလႊင့္ျပီးသြားတဲ့သတင္းေတြထဲက ထူးျခားတဲ့ သတင္းေတြကိုု တာ၀န္က်အယ္ဒီတာကေရြးေပးျပီး အနွစ္ခ်ဳပ္ ဘာသာျပန္ေပးရပါတယ္။

ေရဒီယုုိအတြက္ ေနစဥ္ သတင္းခဲြ၊ သတင္းလုုိက္၊ သတင္ျဖတ္၊ သတင္းလႊင့္ေနရတဲ့ၾကားထဲ ဘာသာျပန္တဲ့အလုုပ္ကုုိပါတဲြလုုပ္ရေတာ့ အိမ္ျပန္ခ်ိန္က အရင္ကထက္ေတာင္ ပိုုေနာက္က်လာ ပါတယ္။ အရင္တေန႔ ၉  နာရီခန္႔အလုုပ္ဆင္းေနရာကေန ၁၀ နာရီေက်ာ္အထိအလုုပ္ဆင္းရ သလုုိျဖစ္ လာခဲ့ပါတယ္။ 

ေနာက္ပုုိင္းမွာေတာ့ ထုုိင္းနယ္စပ္ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမကေန လန္ဒန္ကုုိေရာက္သြားသူ၊ Cambridge တကၠသုုိလ္မွဘြဲ႔ရထားသူ၊ အရင္ကလဲ ဒီဗီြဘီ သတင္းေတြကုုိအခါအားေလ်ာ္စြာ ဘာသာျပန္ေပးဖူးသူ ကုုိပါစကယ္ခူးသြယ္ ( From the Land of Green Ghosts: အိုုဘယ့္ အစိမ္းတုုိ႔ေျမ စာအုုပ္ကုုိေရးသားခဲ့သူ Pascal Khoo Thwe) ကုုိ အလုုပ္ခန္႔လိုုက္ပါတယ္။

က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ဆုုိရင္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလေတြဟာ ဒီဗီြဘီ အဂၤလိပ္ ပုုိင္းအစီစဥ္ရဲ့ ေရႊေခတ္ပါပဲ။ သတင္းအေမွာင္ခ်ထားတဲ့ ျမန္မာနုုိင္ငံအတြင္းက ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္ လွန္ေရးကိုု ဘယ္နုုိင္ငံတကာသတင္းဌာမွ သတင္းယူခြင့္မရပါဘူး။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုုိ႔ ဒီဗီြဘီ က လႊင့္သမွ် ေရဒီယုုိနဲ႔ တီဗီြ သတင္းေတြဟာ ကမၻာ့မီဒီယာက စိတ္၀င္စားတဲ့သတင္းအရင္းအျမစ္ ျဖစ္လာျပီး လက္မလည္ေအာင္ ဘာသာျပန္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ 

ဒီဗီြဘီ သတင္းေတြကိုုေစ်းကြက္၀င္ေအာင္ေရာင္းခ်င္ေနတဲ့၊ ရံပုုံေငြရွာခ်င္ေနတဲ့ ညြန္မႈးေတြ အတြက္လဲ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးသတင္းေတြက အေတာ္ေလးအေထာက္ကူျဖစ္သြားေစ ခဲ့ပါတယ္။ 

အဲဒီေနာက္ပုုိင္းမွာေတာ့ ကုုိပါစကယ္ကုုိ အျမဲတန္း၀န္ထမ္းအျဖစ္ခန္႔ျပီး ေအာ္စလိုုရံုုးဆီေခၚလုုိက္ ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဂၤလိပ္ပုုိင္း ၀က္ဆုုိက္ကုုိ အေသခ်ာျပန္လည္ျပင္ဆင္ျပီး အဂၤလိပ္ သတင္းေထာက္ေတြကိုုပါ အယ္ဒီတာအျဖစ္ခန္႔လုုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ါရင့္သတင္းေထာက္ ေတြ၀င္လာတာမေတြ႔ရပဲ ေက်ာင္းဆင္းကာစ လူငယ္အမ်ားစုု ၀င္လာတာကိုုသာတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ခ်င္းမုုိင္ရံုုးရွိေနျပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္ပုုိင္း အယ္ဒီတာကိုု ခ်င္းမုုိင္ရံုုးမွာပဲ ထားပါတယ္။

ကိုုပါစကယ္က ေအာ္စလုုိရံုုးက အေရးေပၚသတင္းေတြကိုု အဓိက ဘာသာ ျပန္ျပီး ကုုိရဲတုုိက္ (သီခ်င္းေရးဆရာ သုုခမိန္လႈိင္ရဲ့သား) က ခ်င္းမုုိရံုုးဖက္က သတင္းေတြကိုု အဓိက ဘာသာ ျပန္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။  

ျမန္မာရနံံ႔ပါတဲ့အဂၤလိပ္မွ အဂၤလိပ္ရန႔႔ံမ်ားျဖစ္သြားေလသလား

အဂၤလိပ္ဆုုိက္ကုုိ လူစိတ္စားမႈမ်ားလာေတာ့ ေန႔စဥ္လႊင့္ေနတဲ့သတင္းေတြကိုု ဘာသာျပန္တင္ တာအျပင္ ေဆာင္းပါးေတြလဲ ေရးသားတင္ျပလာၾကပါတယ္။ အဲဒီကာလေတြက The Irrawaddy နဲ႔ The Nation မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ေဆာင္းပါးေတြ တခါတေလ၀င္ေရးေနတဲ့ က်ေနာ္လဲ ေဆာင္းပါးအေတာ္မ်ားမ်ား ဒီဗြီဘီ အဂၤလိပ္ဆိုုက္ဆီ ပိုု႔ဖူးပါတယ္။ (ဒီဗီြဘီ ၀န္ထမ္းေတြထဲက အဂၤလိပ္ဆုုိက္အတြက္ ေဆာင္းပါးေရးပုုိ႔ဖူူးသူ ၃-၄ ဦးထက္မပုုိပါ)။ တခါ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာေတြ၊ ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္တဲ့ နုုိင္ငံျခားသား သတင္းစာဆရာတခ်ဳိ႔ရဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကိုု ေဖၚျပတာလဲ ေတြ႔လာရပါတယ္။

၂၀၀၈ ခုုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ က်ေနာ္ထုုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ Far from Home: 20 Years in Exile စာအုုပ္ ဆုုိရင္ အဲဒီကာလက ဒီဗီြဘီ အဂၤလိပ္ပုုိင္း အယ္ဒီတာ Sian Thomasနဲ႔ ကုုိပါစကယ္တုုိ႔ တည္း ျဖတ္ေပးခဲ့တာေပါ့။ 

ဒါေပမယ့္ အဲဒီေနာက္ပုုိင္းအသစ္ေရာက္လာတဲ့ အယ္ဒီတာလက္ထက္မွာေတာ့ ျမန္မာေတြေရး တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြထက္ အဂၤလိပ္ေတြေရးတဲ့ေဆာင္းပါးေတြကိုုသာ ဦးစားေပးေဖၚျပလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေပၚလစီလည္း ေျပာင္းသြားတယ္လိုု႔ထင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္နဲ႔ တာ၀န္ရွိသူတြအၾကား အျမင္မတူတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အဂၤလိပ္ပုုိင္းကိုု အဂၤလိပ္ ေတြခ်ည္းလႊတ္ေပးထားမလား။ ျမန္မာ့အေငြ႔အသက္ပါေနေအာင္ လုုပ္ေပးထားဖုုိ႔လုုိ မလားဆုုိတဲ့ အခ်က္ပါ။ က်ေနာ္က (က်ေနာ္တဦးတည္းရဲ့အျမင္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီရဲ့ မူ ဘယ္လုုိရွိလဲ က်ေနာ္မသိပါ) ဧရာ၀တီကသြားေနတဲ့ပုုံစံမ်ဳိး၊ တနည္းအားျဖင့္ ျမန္မာေတြေရးတဲ့ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးေတြကိုု အဂၤလိပ္ေတြက အဂၤလိပ္စာဖတ္ပရိတ္သတ္နားလည္လြယ္ေအာင္ ျပန္လည္ တည္းျဖတ္ေပးတဲ့သေဘာမ်ဳိးနဲ႔သြားေစခ်င္ပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ရဲ့တင္ျပခ်က္မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ျမန္မာေတြေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ တေျဖးေျဖးနဲ႔ နည္းသြားပါတယ္။ ေနာက္ပုုိင္းမွာေတာ့ အဂၤလိပ္ဌာနဟာ သီးျခားလုုိ ျဖစ္သြားျပီး ျမန္မာရနံ႔ပ်ယ္သြားတယ္လိုု႔ က်ေနာ့္စိတ္ထဲ ခံစားမိပါတယ္။ ။

.................................................................................................................................

၂၀၀၈ ခုုနွစ္က ထုုိင္းနုုိင္ငံ ခ်င္းမုုိင္ျမိဳ့မွာထုုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ''Far from Home: 20 Years in Exile" စာအုုပ္။

  Book Preview by winhtein2018595

Posted in: ABSDF,LEARNING MEDIA,LIFE IN MEDIA