Self-Censor သိပ္မ်ားလာတဲ့အခါ

The Voice Daily, 01-12-2016.

ဆင္ဆာ ၂ မ်ဳိးနွင့္ ျမန္မာ့မီဒီယာ

သတင္း၊ စာေပ အားလုုံးကုုိ အာဏာပုုိင္အဖြဲ႕က တည္းျဖတ္ျပီးမွ ထုုတ္ေ၀ခြင့္ရတဲ့ ဆင္ဆာ (Censor) စနစ္ဆုုိတာဟာ ျမန္မာေတြနဲ႔ မစိမ္းပါ။ ဒါေပမဲ့ တစုုံတရာကိုုေၾကာက္လိုု႔ သတင္း၊ စာေပေရးသူက မိမိ ဘာသာ ၾကိဳတင္တည္းျဖတ္ရတဲ့ Self-Censor ကေတာ့ နည္းနည္းစိမ္းေန မလားမေျပာတတ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုုိ အရင္ မဆလ ေခတ္၊ န၀တ ေခတ္ကေနကေန ဦးသိန္းစိန္အစိုုးရေခတ္အထိ (၁၉၆၂ ကေန ၂၀၁၂ အထိ) နွစ္ေပါင္း ၅၀ လုုံးလုုံး Censor ကိုုသုုံးျပီး သတင္းေတြ၊ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ကဗ်ာေတြ၊ ၀တၱဳေတြပါတဲ့ စာနယ္ဇင္းအားလုုံးကိုု စာေပစီစစ္ေရးအဖြဲ႔က တည္းျဖတ္လာခဲ့တာ လူတုုိင္းသိပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၂ မွာ ဆင္ဆာဘုုတ္အဖြဲ႔ဖ်က္သိမ္းျပီးတဲ့ေနာက္ ဆင္ဆာအစား Self-Censor က ဆက္လက္ရွင္သန္ေနတယ္ဆုုိတာကိုု သတိထားမိသူ နည္းလွပါတယ္။ ဆုုိလုုိတာက စစ္အစိုုးရေခတ္၊ အာဏာရွင္ေခတ္ေတြမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္လုုံး၀မရွိဘူး။ သတင္းအားလုုံး၊ စာေပအားလုုံးကိုု အစိုုးရ ကတည္းျဖတ္တယ္။ အစိုုးရခြင့္ျပဳမွ ထုုတ္ေ၀လုုိ႔ရတယ္ စသျဖင့္ အျဖဴ-အမဲ သည္းသည္းကြဲကြဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုုးရကေန အရပ္သားအစိုုးရဆီ အသြင္ေျပာင္းတဲ့အခါ၊ ပညာရွင္ေတြရဲ့အေခၚ Hybrid regimes (အာဏာရွင္နဲ႔ ဒီမုုိကေရစီေပါင္းထားတဲ့ အစိုုးရ) စပ္ၾကားကာလ အစိုုးရလက္ထက္ေတြမွာေတာ့ ဆင္ဆာစနစ္ကိုု ရုုတ္သိမ္းျပီး မီဒီယာကုုိ တစုုံတရာလြတ္လပ္ခြင့္ ေပးေလ့ရွွိတယ္ ဆုုိပါတယ္။

အဲဒီသေဘာတရားအရ ၂၀၁၂ ၾသဂုုတ္လကစျပီး ျမန္မာနုုိင္ငံမွာ ဆင္ဆာမရွိေတာ့ပါ။ (Print Media ပုုံနွိပ္မီဒီယာ တခုုတည္းကိုုေျပာျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ တျခားမီဒီယာပလက္ေဖာင္းေတြအတြက္ အခုုခ်ိန္ထိ ဆင္ဆာစနစ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးပါ)။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ပဲ ဆင္ဆာ မရွိေတာ့တာလား။ အစိုုးရက တည္းျဖတ္တဲ့ တိုုက္ရုုိက္ဆင္ဆာကေန သတင္းသမားေတြကိုုယ္တုုိင္ တည္းျဖတ္ရတဲ့ ကုုိယ္တုုိင္ျဖတ္ ဆင္ဆာအဆင့္ဆီ ေရာက္သြားတာလား။ စာဖတ္ပရိသတ္ၾကီးက ပုုိသိမွာပါ။ စိတ္၀င္စားဖုုိ႔ ေကာင္းတာ ကေတာ့ အဲဒီ Self Censor ဟာ အရင္ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ စစ္တပုုိင္းအစိုုးရေခတ္နဲ႔စာရင္ အခုု ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္ရဲ့ ေရြးေကာက္ခံအရပ္သားအစိုုးရ လက္ထက္မွာ ပုုိၾကီးထြားလာေနတယ္ ဆုုိတာပါပဲ။

အစိုုးရေျပာင္းေပမဲ့ အျမင္ကတ္ပုုဒ္မေတြက မေျပာင္းေသး 

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္အစိုုးရတက္ျပီး တနွစ္မျပည့္ခင္ေလးမွာတင္ အစိုုးရေခါင္းေဆာင္ပုုိင္းနဲ႔ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပုုိင္းေတြကုုိ ေ၀ဖန္လုုိ႔ဖမ္းဆီးခံေနရသူ ၁၀ ဦးေက်ာ္ရွိေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အဲလဗင္း မီဒီယာမွ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ေဒါက္တာသန္းထြတ္ေအာင္နဲ႔ အယ္ဒီတာ ဦးေ၀ျဖိဳးတုုိ႔လုုိ ထင္ရွားတဲ့သတင္သမားေတြပါ ပါလာတဲ့အခါ အစိုုးရသစ္ဟာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုုပါ ျငိမ္းေျခာက္လာ ေနျပီလားလုုိ႔ လြတ္လပ္စြာထုုတ္ေဖၚေျပာဆုုိခြင့္ Freedom of Expression ကုုိ ျမတ္နုုိးသူေတြက စုုိးရိမ္ စျပဳလာေနပါတယ္။

အဲလဲဗင္းမီဒီယာကေန ရန္ကုုန္တုုိင္း၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အေပၚ ေ၀ဖန္တဲ့ေဆာင္းပါးဟာ အခ်က္အလက္ မွားေန တယ္၊ ပုုဂၢဳိလ္ေရးအရ အသေရဖ်က္သလုုိျဖစ္ေနတယ္ဆုုိရင္ တရာမမႈျဖစ္တဲ့ အသေရဖ်က္မႈနဲ႔ တရားစြဲ၊ တရားရံုုးတက္၊ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုုန္ၾက၊ ေနာက္ဆုုံး အျပစ္ရွိတယ္လုုိ႔ တရားရံုုးကဆုုံးျဖတ္မွ ေထာင္ဒဏ္၊ ေငြဒဏ္ စသျဖင့္ တခုုခုုခ်မွတ္ရမွာျဖစ္တယ္လုုိ႔ ေ၀ဖန္သူေတြကဆုုိပါတယ္။ အခုုေတာ့ အဲဒီလုုိ အသေရ ဖ်က္မႈနဲ႔မစဲြပဲ ဆက္သြယ္ေရးပုုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔စြဲျပီး တရားရံုုးမတင္ခင္ တခါတည္းဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ထား လုုိက္ပါတယ္။

NLD အစိုုးရကုုိေထာက္ခံျပီး အဲလဗင္းမီဒီယာရဲ့ေရးသားမႈအေပၚ မေက်မလည္ျဖစ္ေနသူတခ်ဳိ႔ကေတာ့ အဲလဲဗင္း မီဒီယာကလည္း တျခားသူေတြကိုု ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ စဲြခ်က္တင္ဖမ္းဆီးထားတာ အမ်ားၾကီးရွိ တာေၾကာင့္ ဒါဟာ ၀ဋ္လည္တယ္ဆုုိျပီး ေျပာေနၾကပါတယ္။ စာေရးသူကေတာ့ သတင္းသမားအခ်င္းခ်င္း ၾကားျဖစ္ေစ၊ ျပည္သူတဦးနဲ႔တဦးၾကားျဖစ္ေစ တရားစဲြတဲ့ကိစၥနဲ႔ လူထုုကေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အစိုုးရအရာရွိ ေတြက သတင္းသမားေတြကိုု စြဲခ်က္တင္ဖမ္းဆီးတဲ့ကိစၥ သတင္းတန္ဖုုိးခ်င္းမတူဘူးလုုိ႔ထင္ပါတယ္။ အရပ္သားအခ်င္းစြဲတင္တဲ့တာဟာ သာမန္ကိစၥသာျဖစ္ျပီး မီဒီယာသမားကိုု အစုုိးရက ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တဲ့ ကိစၥကေတာ့ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အေပၚ ေမးခြန္းထုုတ္လာတဲ့ကိစၥလုုိ႔ ယူဆပါတယ္။ 

ဒါအျပင္ တပ္မေတာ္အၾကီးအကဲအကဲကိုုေ၀ဖန္လုုိ႔ ပုုဒ္မ ၆၆ နဲ႔ဖမ္းဆီးခံေနရတဲ့ NLD ပါတီ၀င္ ဦးမ်ဳိးရန္ ေနာင္သိန္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ၾကြသူ ဦးထင္ေက်ာ္တုုိ႔ကိစၥဟာလဲ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုုိခြင့္အတြက္ စိုုးရိမ္ေရမွတ္ကိုုျပသတဲ့ ညႊန္းကိန္းထဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ အစိုုးရသစ္တက္မလာခင္ကေတာ့ တပ္မေတာ္ အၾကီးအကဲကိုုေ၀ဖန္လုုိ႔ဆုုိျပီး ခ်စ္သမီးအပါ၀င္ လူတဒါဇင္ခန္႔ ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံခဲ့ရဖူးပါ တယ္။ အဲဒီကာလကေတာ့ NLD ေခါင္းေဆာင္ေတြအပါ၀င္ လူအခြင့္အေရးတက္ၾကြသူအားလုုံးက ၀န္၀န္း ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုု NLD ကုုိယ္တုုိင္ အစိုုးရျဖစ္လာတဲ့အခါ အဲဒီလုုိ မတရားဖမ္းဆီးနုုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြကိုုမျပင္တဲ့အျပင္ အဲဒီပုုဒ္မကုုိဆက္သုုံးျပီး အစိုုးရကိုုေ၀ဖန္သူေတြအေပၚ ဆက္လက္ဖမ္းဆီးေန တာကေတာ့ နားမလည္နုုိင္ေအာင္ျဖစ္ေနရပါတယ္။

ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ကိုု ေၾကာက္သူမ်ား

ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ရဲ့ မူရင္းအဓိပၺယ္ဟာ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္သူကုုိ အေရးယူဖုုိ႔ ျဖစ္ေပမဲ့ အခုုေတာ့ ျမန္မာ့လူမႈကြန္ယက္ Facebook ေပၚမွာ အစိုုးရနဲ႔တပ္မေတာ္အေပၚ ေ၀ဖန္ခ်က္ေရးသားသူအားလုုံးကိုု ဒီပုုဒ္မနဲ႔အေရးယူသလုုိျဖစ္လာေနပါတယ္။ ‘’စိတ္ထဲရွိတဲ့အတုုိ္င္း ေလ်ာက္မေရးနဲ႔၊ ပုုဒ္မ ၆၆ နဲ႔ျငိလိမ့္မယ္’’။ ‘’ကုုိယ္တုုိင္ေရးတာ မဟုုတ္ေပမဲ့ သူမ်ားေရးတာကုုိ Share ရင္လည္း ၆၆ နဲ႔ျငိနုုိင္တယ္’’ စသျဖင့္ Facebook ေပၚမွာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ သတိေပးေရးသားမႈေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ 

အဲဒီလုုိ ေရးေနသူေတြထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့နုုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ သတင္းသမားေတြလည္းပါ၀င္လာျပီး ၈၈ ပြင့္လင္းအဖြဲ႔မွ ေခါင္းေဆာင္တဦးကဆုုိရင္ ‘’ေထာင္ထဲမွာ ၁၀ နွစ္ေက်ာ္ေနခဲ့ဖူးတဲ့ ကၽြန္္္္္္္္္္္္္ေတာ္ဟာ စစ္အစိုးရ ကို မေၾကာက္ခဲ့ေပမဲ့ အခု အရပ္္္သားအစိုးရလက္္္္္ထက္္္မွာ ၆၆ ( ဃ )ကို ေၾကာက္္္္ေနရပါတယ္’’ လိုု႔ Status တခုု ေရးတင္ထားတာ ေတြ႔မိပါတယ္။ ဆုုိလုုိတာက ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ကုုိ လူေတြအေတာ္ေၾကာက္ေနၾကျပီ။ ဒီပုုဒ္မေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္နဲ႔အစုုိးရကိုု တုုိက္ရုုိက္ေ၀ဖန္ဖုုိ႔ေနေနသာသာ Facebook ေပၚမွာ ေတာင္ လြတ္လပ္စြာမေရးရဲေတာ့ဘူး ဆုုိတဲ့အဆင့္အထိ ေရာက္လာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့အလားအလာ မဟုုတ္ပါ။ အစိုုးရသစ္က လူေတြရဲ့ လြတ္လပ္စြာထုုတ္ေဖၚေျပာဆုုိခြင့္ Freedom of Expression ကုုိ ထိမ္းခ်ဳပ္ဖုုိ႔ၾကိဳးစားလာေနတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဒီမုုိကေရစီနည္းအရ ေရြးေကာက္ခံျပီး တက္လာတဲ့အစိုုးရသစ္ကိုုယ္တုုိင္က ဒီမုုိကေရစီအေျခခံအခြင့္အေရးေတြကုုိ ခ်ဳိးေဖာက္ ေနျပီဆုုိတဲ့ သေကၤတလုုိ႔ ဆုုိနုုိင္ပါတယ္။ ဒါကိုု ဘယ္လုုိထိမ္းၾကမလဲ။ ဒီမုုိကေရစီျပယုုဒ္ မ႑ိဳင္ၾကီး ၄ ခုု ဟန္ခ်က္ညီသြားနိုု္င္ေအာင္၊ အထူးသျဖင့္ စတုုတၱမ႑ဳိင္ကုုိ အားရွိလာေအာင္ ဘယ္လိုုလုုပ္ၾကမလဲ။

ျပည္ပအေျခစိုုက္ မီဒီယာေတြကုုိ ျပန္အားကုုိးရေတာ့မလား

အနွစ္ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ကိုုေၾကာက္လိုု႔ လူမ်ားစုုၾကီးက Facebook ေပၚမွာေတာင္ ကုုိယ့္ အျမင္ကိုုယ္ လြတ္လပ္စြာမေရးရဲေတာ့ပါ။ သတင္းသမားေတြကလည္း အစိုုးရအရာရွိေတြ၊ စစ္ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေတြ စိတ္အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ေစမဲ့ သတင္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေ၀ဖန္ခ်က္ေဆာင္းပါးေတြ မေရးရဲေတာ့ဘူးျဖစ္ လာေနတယ္လုုိ႔ စာေရးသူစိတ္ထဲ ခံစားမိပါတယ္။ Facebook အပါ၀င္ အြန္လုုိင္းေပၚက ေရးသားခ်က္ေတြ၊ သတင္းေဆာင္းပါးေတြကိုု လုုိက္ဖတ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း အရင္လကထက္ အခုုလအတြင္းေရးသား ခ်က္ေတြက ပုုိေပ်ာ့ေျပာင္းလာတာ၊ အစိုုးရေ၀ဖန္ေရး Tone ေတြ ေလ်ာ့သြားတာ သတိထားမိပါတယ္။

အခုုခ်ိန္ထိ Tone မေလ်ာ့ပဲ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေ၀ဖန္ေနသူေတြရဲ့ Facebook Account ေတြကိုုၾကည့္မယ္ ဆိုုရင္ ျပည္တြင္းထက္ ျပည္ပမွာေနထုုိ္င္သူေတြက ပုုိမ်ားေနတာ သတိျပဳမိပါတယ္။ ဒါက Facebook ေပၚက တဦးခ်င္းဆုုိင္ရာ ရပ္တည္ခ်က္ကိစၥပါ။ တခုုလုုံးနဲ႔ျ့ခံဳတဲ့ မီဒီယာေတြရဲ့ Tone ကုုိၾကည့္မယ္ဆုုိရင္ ေတာ့ အစိုုးရသတင္းထုုတ္ ျပန္ခ်က္၊ အတိအက်ေျပာရမယ္ဆုုိရင္ အသစ္ဖြဲ႔ထားတဲ့ နုုိင္ငံေတာ္အတုုိင္ပင္ခံ ပုုဂၢိဳလ္ရံုုးရဲ့ သတင္းထုုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြရဲ့ ေဖၚျပခ်က္ Tone အတူတူနီးပါး ျဖစ္လာေန တာကိုု သတိထားမိပါတယ္။

လြတ္လပ္တဲ့မီဒီယာေတြက ကုုိယ္တုုိင္ကြင္းဆင္းသတင္းမယူပဲ (ယူခြင့္မရွိတာလဲ ပါပါတယ္) နွစ္ဖက္ရႈ ေဒါင့္၊ ေထာင့္စုုံရႈေဒါင့္ကိုုမထည့္နုုိင္ပဲ အစိုုးရသတင္းထုုတ္ျပန္ခ်က္ကိုု ျပန္လည္ေဖၚျပေနျပီဆုုိကတည္းက က်ေနာ္တိုု႔နုုိင္ငံမွာ တခုုခုုလြဲေနျပီဆုုိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ကုုိေၾကာက္ျပီး အစုုိးရနဲ႔ကြဲလြဲတဲ့ အျမင္ေတြကိုု ေဖၚျပမရဲၾကေတာ့ဘူးလား။ ဒါမွမဟုုတ္ အတုုိက္ခံဖက္၊ အစိုုးရတပ္နဲ႔တုုိက္ပဲြျဖစ္ေနတဲ့ သူပုုန္အဖြဲ႔ေတြ၊ အတိအက်ေျပာရမယ္ဆုုိရင္ တခုုတေလာ တုုိက္ပဲြေတြအၾကီးအက်ယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္း-ေျမာက္က ေျမာက္ပုုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔ေတြ၊ ရခုုိင္ဖက္က ရုုိဟင္ဂ်ာ (အစိုုးရအေခၚ ဘဂၤလီ) ေတြကိုု ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခြင့္၊ သတင္းယူခြင့္မရလုုိ႔လား။ ေမးစရာေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးရွိလာေနပါတယ္။

စာေရးသူမွတ္မိသေလာက္ဆုုိရင္ ၂၀၁၂ ခုုနွစ္ ၾသဂုုတ္လအတြင္း ဆင္ဆာဘုုတ္အဖြဲ႔ကိုု ဦးသိန္းစိန္အစိုုးရ ဖက္က ဖ်က္သိမ္းေပးလုုိက္ျပီးတဲ့ေနာက္ ပုုဂၢလိကသတင္းစာ တဒါဇင္ေက်ာ္နဲ႔ သတင္းကိုုအသားေပးေရးတဲ့ ဂ်ာနယ္ေတြ အမ်ားၾကီးထြက္ရွိလာပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ လြတ္လပ္စြာေရးရဲၾကသလဲဆုုိရင္ အရင္က သတင္းမွန္ရဖိုု႔၊ အထူးသျဖင့္ ဘက္မလုုိက္တဲ့ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြကိုုရဖုုိ႔ ျပည္ပအေျခစိုုက္ BBC, VOA, FRA, DVB  ေရဒီယုုိေတြကိုုသာ အားကိုုးခဲ့ရတဲ့သူေတြေတာင္ ရန္ကုုန္ထုုတ္ သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြေပၚ အားကိုုးမႈေျပာင္းသြားတာကုုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျပည္ပအေျခစိုုက္ သတင္းဌာနအားလုုံးကလည္း ေနျပည္ေတာ္ဆီ သူ႔ထက္ငါအရင္သြားျပီး ျပည္တြင္းမွာ ရံုုခြဲဖြင့္ခြင့္ရဖုုိ႔၊ လြတ္လပ္စြာသတင္းယူခြင့္ရဖုုိ႔ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုုိ႔ဟာ ျပည္တြင္းအေျခစုုိက္ သတင္းစာေတြရဲ့ ၾသဇာကိုု ျပန္မေက်ာ္နုုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ၃ နွစ္ခန္႔ ဒီလုုိျဖစ္ေနရာကေန အခုု ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ ေခတ္စားလာျပီးတဲ့ေနာက္၊ ဟုုိးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္း-ေျမာက္က တုုိက္ပဲြသတင္းေတြ၊ ရခုုိင္ျပည္ နယ္က တေက်ာ့ျပန္ အေရးအခင္းေတြမွာေတာ့ ရန္ကုုန္ထုုတ္သတင္းစာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အစုုိးရ အာေဘာ္နဲ႔အေတာ္နီးစပ္သြားတဲ့အတြက္ ကြဲလြဲတဲ့ အျမင္ကိုုသိရဖုုိ႔ ျပည္ပေရဒီယိုုေတြအေပၚ ျပန္အားကိုုး လာရသလုုိျဖစ္လာေစခဲ့ပါတယ္။

တုုိက္ပဲြျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္းေျမာက္ေဒသအထိ သြားသတင္းယူတဲ့ သတင္းေထာက္၊ ေျမာက္ပုုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔ ေျပာခြင့္ရပုုဂၢိဳလ္ကုုိေမးျမန္းတဲ့သတင္းေထာက္ မရွိသေလာက္နည္းလာပါတယ္။ ရခုုိင္ဖက္ကအေျခအေန ဆိုု ပိုုဆုုိးပါတယ္။ အစုုိးရဖက္က သတင္းေထာက္ေတြကိုု သတင္းယူခြင့္ပိတ္ပင္ထားတယ္လုုိ႔ဆုုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ BBC (နုုိင္ငံတကာ) အစီစဥ္နဲ႔ နုုိင္ငံတကာ သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႔ကေတာ့ တားျမစ္နယ္ေျမထဲအထိ ခုုိး၀င္ျပီး သတင္းယူနုုိင္တာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္အထိသြားျပီးသတင္းယူနုုိင္တာေတြကိုု ေတြ႔လာရပါ တယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ အစိုုးရဖက္ကေျပာတာအျပင္ ရုုိဟင္ဂ်ာေတြ (ဘဂၤလီေတြ) ဖက္ကေျပာတာ၊ ေျမာက္ပုုိင္း မဟာမိတ္ဖက္ကေျပာတာ၊ နုုိင္ငံတကာအစိုုးရေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြဖက္က အေျပာေတြကိုု သိနုုိင္ဖုုိ႔အတြက္ ျပည္တြင္း မီဒီယာအစား ျပည္ပမီဒီယာေတြ (ျမန္မာပုုိင္း ေရဒီယုုိေတြအျပင္ နုုိင္ငံတကာ သတင္းစာေတြ) အေပၚ  ျပန္လည္ အားကိုုးလာေနရျပီလုုိ႔ ဆုုိခ်င္ပါတယ္။    ။

http://thevoicemyanmar.com/perspective/4063-ssz

(ဒီေဆာင္းပါးေရးျပီး ပုုိ႔ထားစဥ္ မေန႔က ေနာက္ထပ္ ၂ ဦး ပုုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ ထပ္ဖမ္းခံလုုိက္ရျပန္ျပီျဖစ္ပါ တယ္။ ဘီဘီစီသတင္းအရဆုုိရင္ အစိုုးရသစ္လက္ထက္ ၈ လအတြင္း ဒီပုုဒ္မနဲ႔ဖမ္းခံထားရသူ ၂၀ နီးပါး ရွိေနျပီျဖစ္ပါတယ္)။
....

ဒီေဆာင္းပါးေရးျပီးမွ ဖတ္ျဖစ္တဲ့ Freedom House ရဲ့ အင္တာနက္ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျချပ ဇယား...။

https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2016/myanmar#.WEKuVlC_2FY.facebook

Posted in: Media,View pont