Sunday, December 1, 2013

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ စတုတၳမ႑ိဳင္ရဲ႕ အေနအထား

သူ႔အေတြး သူ႔အျမင္

ဧရာ၀တီ။
  
မီဒီယာ, ဒီမိုကေရစီ, ဆင္ဆာ, ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္, သတင္းစာ
ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕မွာ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) ႐ံုးပိတ္ပြဲ အခမ္းအနား (ဓာတ္ပံု – ထက္ေအာင္ေက်ာ္)

စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကေန ဒီမုိကေရစီစနစ္ဆီ အသြင္ကူးေျပာင္းေနပါတယ္ဆုိတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေတာ္ တုိးတက္ေနၿပီလုိ႔ ထင္ရေပမဲ့ Self Censorship (အစိုးရက ဆင္ဆာမျဖတ္ေပမဲ့ ကုိယ့္အသိနဲ႔ကုိယ္ ဆင္ဆာျဖတ္ေနရတာ) ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး Investigative Journalism (စုံစမ္းေထာက္လွမ္း ေဖာ္ထုတ္ရတဲ့ သတင္းပညာ) ဖက္မွာ လုံး၀မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးလုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ေနာ္ေဝႏိုင္ငံကို အလည္အပတ္ေရာက္ရွိလာတဲ့ ျမန္မာသတင္းစာဆရာေတြက ေျပာပါတယ္။

ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕မွာ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ၂၁ ႏွစ္တာ အေျခစိုက္ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) ႐ံုးပိတ္ပြဲ အခမ္းအနားမွာ “မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ရၿပီဆုိေတာ့ ေရးခ်င္တာအားလုံး ေရးလုိ႔ရၿပီးလား” လုိ႔ ေနာ္ေ၀ သတင္းေထာက္တဦးရဲ႕ အေမးကုိ ဆရာ ဦးေဖျမင့္၊ ဦးေက်ာ္မင္းေဆြနဲ႔ ဦးျမင့္ေက်ာ္တို႔က ေျဖသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

စာေရးသူသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ေသာ ေက်ာင္းသား လက္နက္ကိုင္ ABSDF အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ျဖစ္ျပီး DVB ၏ သတင္းေထာက္ ေဟာင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိသည္
ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈေတြ၊ နုိင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ႕ ရင္းနွီးျမွဳပ္နွံမႈေတြ၊ စစ္တပ္၊ အစုိးရ၊ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ကိစၥေတြမွာ Self censorship လုပ္ၿပီးေရးေနရဆဲ၊ Investigative Journalism ဘက္ကုိ လုံး၀ မလွည့္နုိင္ေသးေၾကာင္း သူတုိ႔က ေျပာပါတယ္။

“သတင္း ျဖစ္စဥ္ကုိ ေရးလုိ႔ရေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္က အခ်က္လက္ေတြ၊ Background အေျခေနေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားဖုိ႔ိ႔ ခက္ေနဆဲ” လုိ႔ The Voice Daily သတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အပါ၀င္ စစ္တပ္တြင္းကအေၾကာင္း ေရးခြင့္ရၿပီလား ဆုိတဲ့ အေမးကုိေတာ့ ျပည္သူ႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္ရဲ႕ အတိုင္ပင္ခံ အယ္ဒီတာ ဆရာ ဦးေဖျမင့္က “သူ႔ အေၾကာင္း မေျပာနဲ႔၊ သူ႔ေျမးအေၾကာင္းေတာင္ လြပ္လပ္စြာ ေရးခြင့္မရေသးဘူး” လုိ႔ တေလာက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ သူရိယအလင္း ဂ်ာနယ္ကိစၥကို ဥပမာေပးၿပီး ရွင္းျပပါတယ္။ “သူ ကုိယ္တုိင္ မီဒီယာကုိ တခါမွ အင္တာဗ်ဳး မေပးေတာ့ သူ႔အေၾကာင္းေရးဖုိ႔က ခက္ေနဆဲပါ” လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ ကြန္ရက္ (MJN) က အတြင္းေရးမႉး ဦးျမင့္ေက်ာ္ကေတာ့ “အဲဒါမ်ဳိးလုပ္ဖုိ႔ မေျပာနဲ႔ဦး၊ လက္ပံေတာင္းဆႏၵျပပဲြ သတင္းဓာတ္ပုံ ရုိက္တာကုိေတာင္ သတင္းေထာက္ကုိဖမ္းၿပီး ဓာတ္ပုံေတြ ဖ်က္ခုိင္းလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ MJN က ျမန္မာနုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉးဆီ ကန္႔ကြက္စာပို႔ထားရတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ႏို၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေၾကးနီမုိင္း ဆႏၵျပပဲြအတြင္း သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဓာတ္ပုံေတြကို အာဏာပုိင္ေတြက အခုလုိ ဖ်က္ဆီးခုိင္းခဲ့တာလုိ႔ သိရပါတယ္။

ဒါက ၂၂ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ပုိင္း ေနာ္ေ၀ မီဒီယာေလာကနဲ႔ ေတြ႔ဆုံပဲြမွာ ၾကားခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာ့မီဒီယာ တုိးတက္မႈ အေျခအေနပါ။ ညေနပုိင္းမွာေတာ့ ေနာ္ေ၀ေရာက္ ျမန္မာေတြနဲ႔ ဖိတ္ၾကားခံ ျမန္မာမီဒီယာသမား အားလုံးတုိ႔ရဲ႕ ေတြ႔ဆုံပဲြကို ဆက္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီပဲြမွာေတာ့ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုိတာထက္ တႏိုင္ငံလုံးရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ အေျခအေနကုိ ၿခံဳၿပီးေဆြးေႏြးၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျမန္မာသတင္း သမဂၢမွ ဦးေဇာ္သက္ေထြးက “အခုအေျခအေနက Freedom (လြတ္လပ္ခြင့္) အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ Liberate (အခ်ဳပ္အေႏွာင္ကေန ကင္းလြတ္တဲ့) အဆင့္မွာပဲ ရွိေသးတယ္ဗ်။ ေလနဲ႔ေပးေနတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကုိ ဥပေဒအရ အတိအက် အာမခံႏိုင္တဲ့ Law ေတြအဆင့္အထိ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေပးဖုိ႔ လုိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ျပည္သူ႔ေခတ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေမာ္လင္းကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာင္းလဲေနတယ္လုိ႔ ေျပာေနၾကေပမယ့္ အတိအက် လုိက္ရွာမယ္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး ဘာမွ အေသခ်ာ ေျပာင္းတာ မေတြ႔ရေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဆရာ ဦးေဖျမင့္ကေတာ့ ျမန္မာ့နုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲဟာ အခုမွ အစပဲရွိေသးၿပီး ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြ ကုိယ္တုိင္ ဘာအေတြ႔အႀကဳံမွ မရွိ၊ ဘာမွ မလုပ္တတ္ မကုိင္တတ္ေသးတဲ့အတြက္ သင္တန္းတက္ေနရဆဲ အဆင့္မွာပဲ ရွိေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “ဘတ္ဂ်က္မူၾကမ္းကိစၥ ဘယ္လို ေဆြးေႏြးရမွန္း မသိလုိ႔ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡကုိ လႊတ္ေတာ္ထဲဖိတ္ၿပီး သင္ယူေနရတယ္။ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကို ဖိတ္ၿပီး သင္ယူေနရတယ္” လုိ႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး အေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ့ အမတ္တခ်ဳိ႕ကလည္း ေခတ္ေဟာင္းက နည္းကိုသာ သိတဲ့အတြက္ စနစ္ေဟာင္းက အက်င့္ေတြကို မေဖ်က္ႏိုင္ဘဲ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဦးေက်ာ္မင္းေဆြကေတာ့ ေခတ္ေျပာင္းကာလကို အမီလုိက္နုိင္ဖုိ႔ ေခတ္မီပညာေတြ ေလ့လာသင္ယူထားဖုိ႔ လုိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ “ေခတ္ေျပာင္းကာလမွာ ကားေဟာင္းေတြၾကား ကားသစ္ေတြ ၀င္လာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ Workshop ဆရာေတြ ပဲြၿပီးသြားတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အဲဒီကားသစ္ကုိ ဘယ္ကေန စဖြင့္ရမွန္း ဒီဆရာေတြ မသိေတာ့ဘူး။ ကားေတြအားလုံးက Computerized ျဖစ္ သြားၿပီ။ အရင္က သုံးေနၾက ခြေတြ၊ ဂ်ိဳက္ေတြ၊ ပလာယာေတြနဲ႔ အဲဒီကားကုိ ျပင္လို႔မရေတာ့ဘူး” လုိ႔ ေျပာသြားပါတယ္။

ဆရာ ဖ်ာပုံနီလုံဦးေတာ့ ကားေကာင္းဖုိ႔၊ ဒရုိင္ဘာကြ်မ္းက်င္ဖုိ႔ လုိတဲ့အျပင္ လမ္းကလည္း ေကာင္းဖုိ႔လုိေသးတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိသြားေနတဲ့ ခ်ဳိင့္ခြက္ေတြမ်ားၿပီး ဖာေထးရာေတြ မ်ားလွတဲ့ လမ္းေဟာင္းႀကီး သုိ႔မဟုတ္ ဖြဲစည္းပုံအေျခခံ ဥေပဒေဟာင္းႀကီးကုိ ျပင္ႏိုင္မွ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ဆီ ေခ်ာေမာစြာ အေရာက္ေမာင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဆရာေက်ာ္ရင္ျမင့္ကေတာ့ လက္ရွိ အေျပာင္းအလဲကုိ ေျပးလမ္းေပၚက ေလယာဥ္နဲ႔ နႈိင္းယွဥ္ေျပာဆိုပါတယ္။ “က်ေနာ္တုိ႔က ေလယာဥ္ထဲမွာ ေရာက္ေနသူေတြဗ်။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ နုိင္ငံတကာက ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ အျပင္ကေန ၾကည့္ေနသူေပါ့။ ေလယာဥ္ထဲမွာေတာ့ အရင္အတုိင္းပဲ။ ဘာမွ မေျပာင္းလဲေသးဘူးဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျပင္က ၾကည့္ေနသူေတြကေတာ့ အထဲမွာ အေတာ္ ေျပာင္းလဲေနၿပီလုိ႔ ထင္ေနတယ္။ ဒီေလယာဥ္ၾကီး အရွိန္အဟုန္ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ေျပးလမ္းသစ္ေပၚမွာ စေျပးေနၿပီလုိ႔ ျမင္ေနၾကတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္” ဆုိၿပီး ေျပာဆုိသြားပါတယ္။    ။

0 comments:

Post a Comment

Share

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More